Έχω ήδη σημειώσει (Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2013) ότι η διεκδίκηση των Γερμανικών Επανορθώσεων και του Κατοχικού Δανείου τότε θα καρποφορήσει όταν γίνει υπόθεση όλων, αγώνας όλων, που θα είναι συνεχής και επίμονος, όταν όλοι μικροί και μεγάλοι, από τον πρώτο ως τον τελευταίο, θα γνωρίζουν και θα γνωρίζουν καλά!
Και κάτι που οπωσδήποτε όλοι θα πρέπει να γνωρίζουν καλά είναι τα νομισματικά της Κατοχής – την Τρίτη 8 Οκτωβρίου είχα επικαλεστεί μια μελέτη διακεκριμένου Καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών, που ως εκ της θέσεώς του κατά την Κατοχή και Απελευθέρωση καλώς εγνώριζε τα σχετικά. Από αυτή την μελέτη είχα δώσει στην δημοσιότητα, από τον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”, μερικά που έδειχναν σε ποια κατάσταση βρήκε την Ελλάδα η Απελευθέρωση από τους Γερμανούς· από την ίδια μελέτη, που συν τοις άλλοις την είχε δημοσιεύσει και σοβαρό οικονομικό περιοδικό στις 28 Δεκεμβρίου 1972, αντλώ όσα παρακάτω καταχωρώ, εδώ στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” και πάλι, τα οποία αναφέρονται στα νομισματικά της Κατοχής:
“Αι Αρχαί του εισβαλόντος Γερμανικού και Ιταλικού Στρατού τον Απρίλιον-Μάϊον 1941 έλαβον άμεσα οικονομικά μέτρα: επέβαλον κατασχέσεις ή δεσμεύσεις …, ώρισαν δε και αναγκαστικήν κυκλοφορίαν χαρτονομισμάτων Κατοχής. Και αι μεν Γερμανικαί Αρχαί έθεσαν εις κυκλοφορίαν “μάρκα Κατοχής”, τα οποία εξετύπωνον κινητά λιθογραφεία, ακολουθούντα τον στρατόν Κατοχής. Αι δε Ιταλικαί Αρχαί έθεσαν εις κυκλοφορίαν τας αποκληθείσας “Μεσογειακάς δραχμάς”, δηλαδή χαρτονομίσματα εις την Ελληνικήν γλώσσαν, τα οποία είχον εκτυπώσει εν Ρώμη προ της επιθέσεως της 28ης Οκτωβρίου 1940.
Άπασαι αι πληρωμαί, τόσον υπό των μονάδων στρατού των επισήμων Αρχών, όσον και των αξιωματικών ή ανδρών του στρατού Κατοχής, εγίνοντο εις χαρτονομίσματα Κατοχής.
Οι έμποροι και οι βιομήχανοι επανικοβλήθησαν, πολλοί δε είδον ταχέως τα καταστήματα αυτών κενά και τα χρηματοκιβώτια πλήρη “καϊμέδων” της Κατοχής. Η έκδοσις χαρτονομισμάτων της Κατοχής εγίνετο χωρίς το Ελληνικόν Κράτος και η Τράπεζα της Ελλάδος να ερωτώνται και χωρίς να λαμβάνουν γνώσιν περί των εκχυνομένων ποσών.
Η προστιθεμένη, ούτω, νέα κυκλοφορία χαρτονομίσματος, ανεύθυνος και απροσδιόριστος, εις ουδένα “νομισματικόν έλεγχον” ηδύνατο να υποβληθή από την κατεχομένην Ελλάδα.
Η κατεχομένη Ελλάς διεμαρτυρήθη. Αι Αρχαί Κατοχής ανεκοίνωσαν ότι θα έπαυε η αναγκαστική κυκλοφορία “χαρτονομισμάτων Κατοχής” και ότι τα εις χείρας των Ελλήνων τοιαύτα θα αντηλλάσσοντο με Ελληνικάς δραχμάς, τας οποίας θα εξέδιδεν η Τράπεζα της Ελλάδος. Ας σημειωθή ότι, προ της εισβολής, το κυκλοφορούν Ελληνικόν χαρτονόμισμα ανήρχετο περίπου εις 20 δισεκατομμύρια δραχμών.
Περαιτέρω, επληροφόρησαν την κατεχομένην Ελλάδα ότι καταλογίζουν εις αυτήν “Δαπάνας Κατοχής” εκ δραχμών 10 δισεκατομμυρίων, ήτοι ανά 5 δια την Γερμανίαν και την Ιταλίαν.
Η κατεχομένη Ελλάς υπέλαβεν ότι τούτο θα ήτο το τελικόν και μοναδικόν ποσόν, αλλά αι Δυνάμεις Κατοχής έστειλαν διακοίνωσιν ότι η κατεχομένη Ελλάς ώφειλε να καταβάλλη εις αυτάς συνεχώς δαπάνας Κατοχής, καθώριζαν δε ταύτας δια τους προσεχείς μήνας εις δραχμάς 3 δισεκατομμύρια μηνιαίως.
Παρά τας θυελλώδεις διαμαρτυρίας, η κατεχομένη Ελλάς υπέκυψεν εις την πίεσιν του εχθρού και ήρξατο τον Ιούνιον καταβάλλουσα.
Κατά τους μήνας Ιούλιον έως Οκτώβριον, η κατεχομένη Ελλάς, είτε μόνη είτε εν συνεργασία μετά του Άξονος, κατήρτισεν υπομνήματα, εκτιμήσεις του εθνικού εισοδήματος και άλλας τεχνικάς μελέτας, δια να πείση τας Αρχάς Κατοχής περί του προσγιγνομένου εις αυτήν αδίκου. Αλλά αι Δυνάμεις Κατοχής επέμειναν ακάμπτως και η Ελλάς επλήρωνε διαρκώς αυξανόμενα ποσά”.
Τα νομισματικά της Κατοχής όμως δεν έχουν τέλος, όπως και τα όσα υπέστη ο λαός μας τα χρόνια της Κατοχής· γι’ αυτό θα επανέλθω σ’ αυτό το ζήτημα και πάλι από τον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” – για τώρα οφείλω να προσθέσω πως τα παραπάνω άντλησα από μελέτη του Καθηγητή Αθανάσιου Σμπαρούνη, που υπήρξε ανώτατο στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών κατά την Κατοχή και την Απελευθέρωση. Η μελέτη του αυτή είχε δημοσιευθεί και στο σοβαρό οικονομικό περιοδικό “Ο Οικονομικός Ταχυδρόμος”, Αρ. Φύλλου 975 που κυκλοφόρησε στην παραπάνω σημειωθείσα ημερομηνία.
Κώστας Π. Παντελόγλου
Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2013
