Την Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2013 έκανα μια αρχή με τα νομισματικά της Κατοχής, αντλών από μια μελέτη του Καθηγητή Αθανάσιου Σμπαρούνη, που ως εκ της θέσεώς του κατά την Κατοχή και την Απελευθέρωση (ανώτερο στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών) καλώς εγνώριζε τα σχετικά – η μελέτη αυτή είχε, όπως ήδη έχω σημειώσει, δημοσιευθεί στο σοβαρό οικονομικό περιοδικό “Ο Οικονομικός Ταχυδρόμος”, Αρ. φύλλου 975, που κυκλοφόρησε στις 28 Δεκεμβρίου 1972.
Είχα υποσχεθεί πως θα επανέλθω στο ζήτημα αυτό, και πάλι από τον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας“, διότι τα νομισματικά της Κατοχής, παρότι δεν έχουν τέλος, όπως και τα όσα υπέστη ο λαός μας τα χρόνια της Κατοχής, πρέπει όλοι να τα γνωρίζουμε καλά για αποτελεσματική διεκδίκηση των Γερμανικών Επανορθώσεων και του Κατοχικού Δανείου.
Επανέρχομαι λοιπόν σήμερα, αντλών και πάλι από την προαναφερθείσα μελέτη του Καθηγητή Αθανάσιου Σμπαρούνη, το τμήμα εκείνο που αναφέρεται στην Ελληνική Έκθεση της 21ης Νοεμβρίου 1941 με θέμα “Αι Δαπάναι Κατοχής της Ελλάδος”, το οποίο παραθέτω αμέσως παρακάτω:
“Την 21ην Νοεμβρίου 1941, η κατεχομένη Ελλάς υπέβαλεν εις τους εν Ελλάδι Πρέσβεις (Πληρεξουσίους) της Γερμανίας (αρχικώς) και (έπειτα) της Ιταλίας Έκθεσιν υπό τον τίτλον “Αι Δαπάναι Κατοχής της Ελλάδος”. Η Έκθεσις αύτη (λίαν εμπεριστατωμένη, εξ 150 σελίδων) εξετάζει το θέμα, πρώτον, από απόψεως Διεθνούς Δικαίου, και ισχυρίσθη ότι η απαίτησις καταβολών υπερβολικών όχι μόνον είναι αντίθετος προς τας ανθρωπιστικάς νεωτέρας αυτού αντιλήψεις, αλλά και αποτελεί παράβασιν ρητών διατάξεων Διεθνών Συνθηκών, υπογραφεισών και υπό της Γερμανίας και της Ιταλίας. Προσέθετεν, επίσης, ότι και η παράδοσις των πλουσίων επαρχιών Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης εις την Βουλγαρίαν, μη σεβομένην μάλιστα εκεί ουδέ θείους ουδέ ανθρωπίνους νόμους, απετέλει, συν τοις άλλοις, ετέραν μορφήν οικονομικής επιβαρύνσεως της Ελλάδος.
Περαιτέρω η Έκθεσις, ερευνώσα την δημοσιονομικήν πολιτικήν της Ελλάδος, κατέληγεν, ότι εις ταύτην, κλείουσαν ως επί το πλείστον με ελλείμματα, ήτο αδύνατον να πλαισιωθή καταβολή υπερόγκων δαπανών Κατοχής. Ως προς την νομισματικήν πολιτικήν, η Έκθεσις υπέδειξεν ότι, δια της αρξαμένης εκδόσεως ακαλύπτου ελληνικού χαρτονομίσματος μεγάλων ποσών, εισερχόμεθα εις τον πληθωρισμόν, ο οποίος θα ωδήγει εις την καταστροφήν.
Έπρεπεν, όμως, να ερευνηθή και η ικανότης της Ελλάδος προς πληρωμήν. Ως προς αυτήν, η Έκθεσις παρέθεσε στοιχεία από επισήμους εκθέσεις προς την Κοινωνίαν των Εθνών και από έκθεσιν επίσημον της Κοινωνίας των Εθνών, ήτις απετέλει “πιστοποιητικόν πενίας” της Ελλάδος. Αν τοιαύτη ήτο η ικανότης της Ελλάδος προπολεμικώς, προφανώς η θέσις της ήτο τω 1941, χείρων μετά τας φθοράς και ζημίας του Πολέμου. Άλλωστε, η τη συμπράξει Γερμανών, Ιταλών και Ελλήνων γενομένη εκτίμησις του εθνικού εισοδήματος υπελόγισεν αυτό δια το 1941, εις εικοσιπέντε (25) δισεκατομμύρια δραχμών πραγματικών (δηλαδή προπολεμικής αγοραστικής δυνάμεως), ενώ τούτο προπολεμικώς υπερέβαινε τα εξήκοντα (60) δισεκατομμύρια δραχμών.
Σύγκρισις μάλιστα με ξένας Χώρας απεδείκνυε πόσον χαμηλόν ήτο το κατά κεφαλήν εισόδημα της Ελλάδος και πόσον μεγάλη ήτο, ήδη προπολεμικώς, η φορολογική επιβάρυνσις αυτής. Μολαταύτα, εξ Ελλάδος είχον ήδη ληφθή ή δεσμευθή υπό του Άξονος, κολοσσιαίαι ποσότητες εμπορευμάτων και δη γεωργικών προϊόντων, άτινα απετέλουν τροφήν του πληθυσμού. Ήτο σύνηθες συνάλλαγμα προς εισαγωγήν τροφίμων εκ της αλλοδαπής.
Ειδικώτερον ως προς τούτο η Έκθεσις υπεδείκνυε ότι θα ώφειλε να παρασχεθή ελευθερία εις την Ελλάδα να οργανώση, μέχρι πέρατος του Πολέμου, αυτόνομον πολιτικήν υποτυπώδους αυταρκείας. Τέλος, η Έκθεσις ηρεύνα και το καθαυτό θέμα των δαπανών Κατοχής. Εν Ελλάδι, ηδύνατο τότε η Κατοχή να εδραιωθή με δεκάδας τινάς χιλιάδας ανδρών. Εν τούτοις επειδή η Ελλάς απετέλει πλέον μέρος του μετώπου της Μεσογείου Θαλάσσης, ο εν αυτή στρατός ήτο πολυπληθέστερος. Η Ελλάς όμως έπρεπε να επιβαρυνθή μόνον με τας απαραιτήτους δια την Κατοχήν δαπάνας, αι οποίαι, επί τη βάσει του παραδεδεγμένου κόστους εμπολέμου μεραρχίας, δεν θα υπερέβαινον τα 300 εκατομμύρια δραχμών μηνιαίως. Η Ελλάς υπεχρεώθη υπό των Δυνάμεων Κατοχής, να καταβάλλη τριάμισυ (3,5) δισεκατομμύρια δραχμών μηνιαίως, δηλαδή πολλαπλάσια των όσων ώφειλε. Δεδομένου δε ότι μέχρι της 21ης Νοεμβρίου 1941, η Ελλάς είχε καταβάλει εικοσιπέντε (25) δισεκατομμύρια δραχμών, η Έκθεσις υπεστήριξεν ότι αύτη είχεν ήδη προπληρώσει τας δαπάνας Κατοχής δια μίαν τουλάχιστον τριετίαν. Τέλος η Έκθεσις εφιστώσα την προσοχήν της Γερμανίας και της Ιταλίας επί της ανησυχητικώς αυξηθείσης θνησιμότητος, εποιείτο έκκλησιν προς τα αισθήματα της ανθρωπίνης αλληλεγγύης, εκφράζουσα την πεποίθησιν ότι η Ελλάς θα εύρη δικαιοσύνην”.
Και άλλα θα δουν το φως της δημοσιότητας, από τον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας“, για τα νομισματικά της Κατοχής, αλλά πριν συνεχίσω θα ήθελα να καταχωρήσω μερικά εκ των αναμνήσεων του Καθηγητή Αθανάσιου Σμπαρούνη σχετικά με την Έκθεσή του της 21ης Νοεμβρίου 1941 για τις δαπάνες Κατοχής της Ελλάδος – όμως αυτό θα το κάνω στο επόμενο σχετικό γραφτό μου στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας“.
