Έχω ήδη γράψει πως πολλαπλοί υπήρξαν, στην διαδρομή του χρόνου, οι δεσμοί μου με την γειτονική στην Νέα Φιλαδέλφεια Μικρασιατοπροσφυγούπολη της Νέας Ιωνίας – γι’ αυτό και μεγάλο το ενδιαφέρον μου για τα Ιωνιώτικα πρόσωπα και πράγματα. Δείγμα αυτού του ενδιαφέροντός μου, συν τοις άλλοις, και τα Ντοσσιέ του Ιστορικού Αρχείου Νέας Ιωνίας αλλά και τα Ντοσσιέ του “Κόσμου της Νέας Ιωνίας” ως εκδόσεως ιστορίας παιδείας και πολιτισμού, που ως τα τώρα έχω συντάξει.
Σκέπτομαι, όμως, εδώ στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” που τίποτα δεν του είναι ξένο, κάπως συστηματικά – όπως κάνω και για ό,τι αφορά την Φιλαδέλφεια και την Μάδυτο – να αναφέρομαι και για ό,τι αφορά την Ιωνία.
Το έχω ήδη ξεκινήσει αυτό, με το γραφτό μου για τον Δήμαρχο της Νέας Ιωνίας Γιάννη Δομνάκη, μα όχι μόνο. Προσθέτω σήμερα όσα αμέσως παρακάτω ακολουθούν που αναφέρονται σε όψεις του οικονομικοκοινωνικού βίου στην Νέα Ιωνία κατά τον Μεσοπόλεμο (πέντε χρόνια μετά την δημιουργία της) τα οποία είχαν δημοσιευθεί τότε σε εφημερίδα των Αθηνών – και έπεται συνέχεια φυσικά, καλά νάμαστε…
“Ποιος είπε ότι η Νέα Ιωνία είναι προσφυγικός συνοικισμός; Η Νέα Ιωνία ή Ποδαράδες, όπως τους λέγει ο λαός, είναι μια μεγάλη πόλις, μεγαλυτέρα από την Ζάκυνθο, την Κεφαλληνίαν, την Τήνον, το Άργος. Διότι έχει περισσοτέρους από 15 χιλιάδες κατοίκους, που καθημερινώς αυξάνονται και πληθύνονται.
Είναι, μα την αλήθεια, πρωτοφανής για την Ελλάδα η γονιμότης των κατοίκων των προσφυγικών συνοικισμών, οι οποίοι είναι όλοι πολύτεκνοι, με άνω των τεσσάρων παιδιά, ηλικίας μεταξύ 1 και 5 ετών. Δηλαδή όλα τα παιδιά αυτά εξεκολαύθησαν και εγεννήθησαν μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Τουθ’ όπερ αποδεικνύει ότι στους (προσφυγικούς) συνοικισμούς οι άνθρωποι είναι ευτυχείς.
Η Νέα Ιωνία είναι μία μεγάλη πόλις τρισυπόστατος, διότι σ’ αυτήν υπάγονται η Ινέμπολις και η Σαφράμπολις, τα δύο προάστεια που εκτείνονται προς το μέρος της Ώμορφης Εκκλησιάς.
Στην περιοχή αυτή μέχρι προ έξη ετών υπήρχον ακαλλιέργητοι αγροί, όπου εξεστράτευουν κάθε πρωί με τα ντουφέκια οι Αθηναίοι κυνηγοί. Τώρα υψώθηκαν διώροφα άνετα και ευήλια σπίτια και πωλούνται από την Επιτροπή Αποκαταστάσεως (Προσφύγων) προς ογδόντα κι’ εκατό και διακόσιες εγγλέζικες λίρες.
Τα νέα σπίτια των Ποδαράδων, που εκτείνονται προς τας βορείας περιοχάς του συνοικισμού, τείνουν σιγά-σιγά να συναντηθούν με τα σπίτια του Ηρακλείου και όλα μαζί θ’ αποτελέσουν μία τεράστια πόλι που σε λίγα χρόνια θα είναι ισαξία των Αθηνών.
Το θαυμάσιο κλίμα, η ακμάζουσα βιομηχανία, η συγκοινωνία του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου που πρόκειται να εγκατασταθή και η ακάματος εργατικότης των κατοίκων του συνοικισμού, συντελούν στην καθημερινή και αλματώδη πρόοδό του.
Όλοι οι κάτοικοι της Νέας Ιωνίας, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, εργάζονται. Η παράταξις βιομηχανικών εργοστασίων είναι το πρώτο θέαμα που βλέπει ο επισκέπτης του συνοικισμού. Αι καπνοδόχοι του είναι εγγύησις ότι ο κόσμος εργάζεται εκεί από το πρωί έως το βράδυ.
Τρία εργοστάσια ταπητουργίας, στα οποία απασχολούνται υπέρ τας δισχιλίας εργατικαί χείρες, κατασκευάζουν θαυμάσια χαλιά καλλίτερα από τα περσικά. Μπορεί να ειπή κανείς αδιστάκτως ότι στην Νέα Ιωνία η ταπητουργία έχει εξελιχθή σε εθνική βιομηχανία. Διότι εκτός από τα καταστήματα όπου ετοιμάζονται οι τάπητες, υπάρχουν εκεί πάμπολλες μικρές «επιχειρήσεις» ταπητουργίας που λειτουργούν σε σπίτια, με δυο ή τρεις εργάτριες.
Και η νηματουργία είναι μια θαυμάσια βιομηχανία που έχει πολλούς θιασώτας στην Νέα Ιωνία. Υπάρχουν εδώ εργάται νηματουργοί και τεχνίται που επεξεργάζονται το κουκούλι του μεταξοσκώληκος και το φτιάχνουν ακριβή κλωστή μεταξωτή, ισάξια των Ευρωπαϊκών μεταξωτών. Το τεράστιο εργοστάσιο της «Ελληνικής Μεταξουργίας» απασχολεί εκατοντάδες κορίτσια του συνοικισμού που βρήκαν κατ’ αυτόν τον τρόπον ένα καλό και αξιοπρεπές βιοποριστικό επάγγελμα.
Και η καλτσοποιία είναι επίσης για την Νέα Ιωνία μια βιομηχανία σοβαρωτάτη. Και η ψαθοποιία και η κατασκευή λινών υφασμάτων και πλεκτών ειδών, απασχολούν χιλιάδες εργάτες που κερδίζουν το ψωμί τους με την εργασία.
Αλλά εκτός από τις βιομηχανίες της κλωστικής ανθεί και η βιομηχανία των τούβλων. Κατασκευάζονται τούβλα από καλούς Σμυρνιούς εργάτες που εξασκούν εδώ την τέχνη των”.
Τελειώνει στο σημείο αυτό το πρώτο μέρος του γραφτού που αναφέρεται σε όψεις του οικονομικοκοινωνικού βίου στην Νέα Ιωνία κατά τον Μεσοπόλεμο (πέντε χρόνια μετά την δημιουργία της), αύριο και πάλι στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” θα καταχωρήσω το δεύτερο μισό.
Κώστας Π. Παντελόγλου
Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2013
