Μια ακόμη νέα στήλη εγκαινιάζω σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”, τίτλος της “Για τους κοινωνικοπολιτικούς αγώνες της εποχής μας”, περιεχόμενό της η διαπραγμάτευση θεωρητικών και πρακτικών ζητημάτων αυτών των αγώνων, κάνω δε την αρχή με το ζήτημα της συμμαχίας της εργατικής τάξης με την αγροτική.
Όσα παρακάτω θα καταχωρήσω τα άντλησα από ένα τόμο δημοσιευμάτων του μαρξιστή ιστορικού Γιάννη Κορδάτου που αναφέρονται φυσικά σ’ αυτό το ζήτημα, όπως και στο αγροτικό ζήτημα στην Ελλάδα και στους πολιτικούς αγώνες των αγροτών μας – ο τόμος αυτός με τίτλο “Σελίδες από την Ιστορία του Αγροτικού Κινήματος στην Ελλάδα” – Πρόλογος Γιάννη Ιμβριώτη, Εισαγωγή Επιμέλεια Μ.Μ. Παπαϊωάννου – κυκλοφόρησε το έτος 1964 από το Ιστορικό Φιλολογικό Ινστιτούτο “Γιάννης Κορδάτος” σε λ’+302 σελίδες.
Τα δημοσιεύματα του εκ Ζαγοράς του Πηλίου Γιάννη Κορδάτου τα περιλαμβανόμενα στον παραπάνω τόμο πρωτοδημοσιεύθηκαν τα έτη 1919, 1923, 1924, 1927, 1935, 1945-1946 και 1955. Ο Γιάννης Κορδάτος (1891-1961) καλός γνώστης, συν τοις άλλοις, και της διεθνούς μαρξιστικής και της ελληνικής αγροτικής βιβλιογραφίας εθεωρείτο αυθεντία για το αγροτικό και υπ’ αριθμόν 1 αγροτιστής στις γραμμές της ελληνικής κοινωνικοπολιτικής πρωτοπορίας.
Ας διαβάσουμε λοιπόν τι έγραψε ο Γιάννης Κορδάτος σχετικά με το ζήτημα της συμμαχίας της εργατικής τάξης με την αγροτική:
“Είναι γνωστόν ότι ο αιών μας κυριαρχείται από τον ανταγωνισμόν των δύο αντιπάλων τάξεων, των κεφαλαιοκρατών και εργατών (προλεταρίων) και ότι ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής κυριαρχεί εις την σύγχρονον κοινωνίαν. Εν τούτοις (όχι βεβαίως εις τον αυτόν βαθμόν εις όλας τας Χώρας) παρατηρούμεν ότι η κεφαλαιοκρατική παραγωγή δεν είναι η μόνη παραγωγή. …
… και η πάλη των τάξεων επηρεάζεται αλλού περισσότερον και αλλού ολιγώτερον από τον ανάμικτον αυτόν τρόπον παραγωγής. … η πάλη των τάξεων μεταξύ προλεταρίων και κεφαλαιοκρατών δεν είναι ο μοναδικός κοινωνικός ανταγωνισμός, διότι παραλλήλως προς τας δύο αυτάς τάξεις και μεταξύ αυτών υπάρχουν και άλλαι κοινωνικαί μερίδες, άλλα κοινωνικά στρώματα που άλλοτε συνταυτίζουν τα συμφέροντά των με τους κεφαλαιοκράτας και άλλοτε με τα συμφέροντα του προλεταριάτου, χωρίς όμως από ταξικής απόψεως και να ανήκουν εις την μίαν ή την άλλην τάξιν.
Ως εκ τούτου οι πολιτικοί αγώνες της εποχής μας (και κυρίως εις τας Χώρας όπου η σύνθεσις του πληθυσμού παρουσιάζει πολυμορφίαν) λαμβάνουν τον χαρακτήρα της αβεβαιότητος, γεγονός το οποίον παρουσιάζει πολλάκις εις τους αγώνας αυτούς εκπλήξεις και απρόοπτα.
Παρ’ όλα ταύτα όμως εξετάζοντες από θεωρητικής απόψεως … τους θεμελιώδεις νόμους οι οποίοι διέπουν την ζωήν της νεωτέρας κοινωνίας δεν πρέπει να τρομάξωμεν από το πλήθος τούτο των φαινομένων. Πρέπει να παρατηρήσωμεν τον τρόπον της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής και την ουσίαν του εις τας κλασσικάς του μορφάς, χωριστά από τα γύρω του υπολείμματα και τα σπέρματα άλλων μορφών παραγωγής.
Αντιθέτως, εις την πρακτικήν πολιτικήν θα εκάμναμεν μέγα λάθος εάν λάβωμεν τους κεφαλαιοκράτας και τους προλεταρίους ως τους μόνους παράγοντας της συγχρόνου κοινωνίας και ούτω αδιαφορήσωμεν δια τας άλλας τάξεις.
Την τελευταίαν ταύτην αλήθειαν επρόσεξε περισσότερον από κάθε άλλον ο Λένιν, όστις διείδε μάλιστα εις την τάξιν των πτωχών αγροτών ένα «σύμμαχον» σπουδαίον του προλεταριάτου, διότι είναι αλήθεια ότι τα προπολεμικά (του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου) σοσιαλδημοκρατικά κόμματα πολύ αργά επελήφθησαν της μελέτης του αγροτικού ζητήματος. …
Οι μεγάλοι πατέρες του επιστημονικού και επαναστατικού σοσιαλισμού, ο Μαρξ και ο Ένγκελς, εις τα κεφαλαιώδη έργα των δεν ησχολήθησαν ειδικώς με την αγροτικήν τάξιν, αλλά μόνον με την κεφαλαιοκρατικήν εξέλιξιν και τον ιστορικόν ρόλον του προλεταριάτου.
Μόνον εις τα βιβλία του “Η 18η Μπρυμαίρ” και “Επανάστασις και αντεπανάστασις εις την Γερμανίαν” ο Μαρξ κάμνει λόγον δια τους χωρικούς, τους μικροαστούς, τους γραφειοκράτας, τους στρατιώτας, τους καθηγητάς κλπ. οι οποίοι παίζουν και αυτοί τον ρόλον των μέσα εις την σύγχρονον κοινωνίαν”.
Τελειώνει εδώ το πρώτο μέρος του γραφτού με το μείζονος σημασίας θέμα του τίτλου, αύριο θα καταχωρήσω και πάλι εδώ, στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”, το δεύτερο μέρος του γραφτού αυτού, που όπως ήδη σημείωσα εγκαινιάζει την νέα στήλη “Για τους κοινωνικοπολιτικούς αγώνες της εποχής μας”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
