Στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” και στην στήλη “Μικρασιατικές Σελίδες” καταχωρώ σήμερα το δεύτερο μέρος του δημοσιεύματος σοβαρού οικονομικού περιοδικού το έτος 1876 που αναφέρεται στο θέμα του τίτλου, όπως άλλωστε το υποσχέθηκα χτες που εδώ πάλι καταχώρησα το πρώτο μέρος:
“Ενώ λοιπόν το γενικός της καθ’ ημάς εποχής ναυτικόν εμπόριον αποκλίνει εις την ανάπτυξιν των μεγάλων σκαφών, το προς την Σμύρνην διευθυνόμενον προτιμά πλειότερον τα μικρά σκάφη. Σημείον ότι πρόκειται περί ακτοπλοϊκής μάλλον κατά την Ιωνίαν χώραν ακμής.
Υπό την έποψιν των απόπλων και κατάπλων η Σμύρνη διαιρεί τους ανωτέρω αριθμούς ως εξής: 4.061 κατάπλοι τω 1874 απέναντι 3.930 απόπλων, και 5.458 κατάπλοι τω 1875 απέναντι 5.343 απόπλων. Η αύξησις όθεν των εισελθόντων πλοίων είναι κατά πολύ ανωτέρα της επί των εξελθόντων, υπολείπεται δε η έρευνα περί της επιρροής του φαινομένου τούτου επί του εν γένει εξαγωγικού της Σμύρνης εμπορίου τους αριθμούς του οποίου στερούμεθα δια τα περί ων πρόκειται δύο τελευταία έτη.
Η κατά σημαίας μελέτη των εργασιών της εν Σμύρνη ναυτικής βιομηχανίας, όπως δεικνύουσιν αυτήν οι προεκτεθέντες αριθμοί, οδηγεί εις τα εξής πορίσματα. Αφαιρουμένων 2.451 ατμοκινήτων, τα οποία εισήλθον και εξήλθον κατά το 1875, απομένουσιν 8.350 ιστιοφόρα πλοία, εκ των οποίων 7.459 είναι υπό Οθωμανικήν, Ρουμουνικήν και Σαμικήν σημαίαν 120.568 τόννων, 616 υπό Ελληνικήν 42.398 τόννων, 81 υπό Αγγλικήν 17.028 τόννων, 47 υπό Αυστροουγγρικήν 14.971 τόννων, 46 υπό Ιταλικήν 13.582 τόννων, 38 υπό Νορβηγικήν 7.670 τόννων, 26 υπό Ρωσικήν 2.348 τόννων, 8 υπό Αμερικανικήν 9.302 τόννων, και 12 υπό Ολλανδικήν 1.806 τόννων.
Η ναυτιλία λοιπόν της ανατολικής Μεσογείου θαλάσσης έχει το κύριον της ναυτικής κατά την Σμύρνην βιομηχανίας. Προηγείται η υπό την Τουρκικήν εξουσίαν και έπεται η Ελληνική (κάτω του 1/7 της οποίας έρχεται η Αγγλική κλπ.). Προφανής δε η επί του προκειμένου επικράτησις του Ελληνικού στοιχείου, διότι πάντως, υπό φυλετικήν έποψιν, πρέπει να συνυπολογισθώσι τα Ελληνικά πλοία προς τα Σαμικά και ιδίως προς σπουδαίαν κατά το μάλλον ή ήττον ποσότητα πλοίων υπό Οθωμανικήν μεν σημαίαν, ιδιοκτησίας όμως Ελλήνων το γένος.
Εάν αναλογίσωμεν τα πλοία της υπό Ελληνικήν, Οθωμανικήν, Ρουμουνικήν και Σαμικήν σημαίαν εκτεθείσης ναυτικής κατά την Σμύρνην κινήσεως προς το σύνολον των κατ’ αυτά τόννων, είκοσι τοιούτοι αντιστοιχούσι προς έν πλοίον.
Ιδιαιτέρως επί των Ελληνικών αναλογούσι 67 τόννοι προς έκαστον πλοίον, επί των Ρωσσικών 90:1, επί των Αγγλικών 211:1, επί των Ιταλικών 295:1, επί των Αυστροουγγρικών 318:1, και επί των Αμερικανικών 1.162:1.
Υπό την έποψιν λοιπόν της μεγάλης ναυτιλίας προέχει, και μάλιστα υπεράνω πάσης συγκρίσεως, η Αμερική, παρακολουθεί η Αυστροουγγαρία …, και η Ιταλία προηγείται της Αγγλίας εν τη αναλογία 295:211.
Τι να είπη τις περί του 67 αριθμού της Ελλάδος;
Εν γένει πρέπει να μελετηθώσι μετ’ επιστασίας οι αριθμοί ούτοι υπό των απογόνων του Θεμιστοκλέους.
Θα προέβαινον δε ευχαρίστως εις την εκ της επόψεως ταύτης μελέτην και της ατμοκινήτου κατά την Σμύρνην συγκοινωνίας, εάν καθ’ όλον το έτος 1875 επεσκέπτετο αυτήν πλειότερον του ενός Ελληνικού ατμοκινήτου.
Η κυρία κατά την συγκοινωνίαν ταύτην μερίς ανήκει εις τους προκεχωρημένους της Δύσεως πολιτισμούς”.
Μένει τώρα να σημειώσω πως το δημοσίευμα που χτες και σήμερα καταχώρσα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”, στην στήλη “Μικρασιατικές Σελίδες”, έχει δει το φως της δημοσιότητας από τις σελίδες του σοβαρού περιοδικού “Οικονομική Επιθεώρησις” του Αριστείδη Οικονόμου (Φυλλάδιο 38, Απρίλιος 1876).
Κώστας Π. Παντελόγλου
