Μια σελίδα Φιλαδελφειώτικης ιστορίας συνιστούν όσα θα καταχωρήσω σήμερα και αύριο στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” – πρόκειται για ένα κείμενο που είχα μεν γράψει προσωπικά, αλλά βρισκόταν μέσα στα πλαίσια της πολιτικής της ΕΔΑ, της Νεολαίας της οποίας ήμουν στέλεχος.
Το κείμενο αυτό το έγραψα εν όψει των δημοτικών εκλογών της 5ης Ιουλίου 1964 και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Τα Νειάτα”, “μηνιάτικη δημοκρατική έκδοση της νεολαίας” όπως ήταν ο υπότιτλός της – που εκπορευόταν από την Νέα Φιλαδέλφεια με εκδοτική, διευθυντική και επί της ύλης ευθύνη μου – στο πρώτο της φύλλο (Μάιος 1964, Σελ. 1 και 4).
Εκείνο τον καιρό, παρά την συνεργασία μας με τον προοδευτικό δημοκράτη Νικόλαο Τρυπιά από το 1951 στον Δήμο της Νέας Φιλαδέλφειας, το ζήτημα της εκ νέου συνεργασίας μας στις επικείμενες εκλογές δεν είχε ακόμα κλείσει – το κείμενο τούτο έπαιξε τότε και αυτό τον ρόλο του για να επαναληφθεί αυτή η συνεργασία. Χαρά και συγκίνηση ένιωσα πρόσφατα όταν διαπίστωσα ότι στο Αρχείο του Νικολάου Τρυπιά, που διατηρεί η κόρη του Νίκη, περιλαμβάνεται και το φύλλο της εφημερίδας μας “Τα Νειάτα”, στο οποίο περιέχονταν και το τότε κείμενό μου, που παρακάτω καταχωρώ:
“Ο αντίλαλος των πρόσφατων εκλογικών μαχών (*) αντηχεί ακόμα στ’ αυτιά μας. Κι όμως ανάμεσα από τους απόηχους των συνθημάτων, των λόγων και την εκλογική ζάλη, φτάνουν τα πρώτα μηνύματα μιας καινούργιας εκλογικής αναμέτρησης.
Οι βουλευτικές εκλογές τελείωσαν. Οι δημοτικές φθάνουν. Θα γίνουν τον Ιούλιο. Οι παρατάξεις ετοιμάζουν την πανοπλία τους την εκλογική.
Και ο λαός; Αυτός που τελικά θα κρίνει πρέπει να γνωρίσει, να γνωρίσει καλά κι αναπνέοντας τον ζωογόνο αέρα μιας δημοκρατικής πολιτικής ατμόσφαιρας να σαρώσει τις αντιδραστικές εστίες της Δεξιάς και από τα Όργανα του δημοκρατικού θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ψηφίζοντας τον συνδυασμό των ενωμένων προοδευτικών δημοκρατικών δυνάμεων.
Σαν μια ελάχιστη προσφορά σ’ αυτό τον αγώνα δίνουμε σήμερα τούτο το σημείωμα.
Έμβρυο Λαϊκής Εξουσίας
Μια ματιά στην ιστορία μας δείχνει την συμβολή του έργου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην πρόοδο της Χώρας. Συνετέλεσε στην κοινωνική, πολιτιστική, οικονομική εξέλιξη του λαού μας.
Βαθειά ριζοβόλησε ο θεσμός στα χρόνια της Τούρκικης σκλαβιάς. Κράτησε το εθνικό αίσθημα ακμαίο, προετοίμασε τον εθνικό ξεσηκωμό του 1821. Στάθηκε το φυτώριο για την άνθηση των καινούργιων κοινωνικών δυνάμεων.
Στην Γερμανική Κατοχή η Ελεύθερη Ελλάδα απόλαυσε πολλά από τα δημιουργικά αγαθά της. Ποιος δεν θυμάται, από τους παλαιότερους, με θαυμασμό και περηφάνεια λαϊκή, τον οργασμό της αναδημιουργίας που κυριαρχούσε στα χωριά της ορεινής Ελλάδας, υπό την σκέπη της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης.
Γιατί όλα αυτά; Γιατί είναι ένας θεσμός πέρα για πέρα δημοκρατικός. Είναι γνωστή και πρόσφατα εκφρασμένη η αγάπη του λαού μας για την δημοκρατία.
Κάτι που ούτε στιγμή δεν πρέπει να ξεχνάμε, είναι γιατί ο θεσμός της Αυτοδιοίκησης είναι δημοκρατικός. Κι αυτό για να μην τον υποτιμούμε:
- Τα όργανά του εκλέγονται απ’ ευθείας από τον λαό και ιδιαίτερα στις μικρές περιοχές τελεί υπό τον άμεσο και συνεχή έλεγχό του.
- Αναθέτει την επίλυση των τοπικών λαϊκών προβλημάτων σε εκλεγμένα πρόσωπα που προέρχονται από την δοσμένη περιοχή και κατά συνέπεια ξέρουν και είναι σε θέση να ικανοποιήσουν καλύτερα τις λαϊκές ανάγκες.
Επί πλέον, με την ανάμιξη πολλών δεκάδων χιλιάδων προσώπων στις δημοτικές υποθέσεις, συνηθίζει τους πολίτες να ενδιαφέρονται για τα δημόσια πράγματα και τους προγυμνάζει στην άσκηση πολιτικής εξουσίας.
Μαύρα Χρόνια
Γι’ αυτό οι αντιδραστικές και αντιλαϊκές κυβερνήσεις και η γραφειοκρατία της κεντρικής εξουσίας με μεγάλη δυσπιστία και πολλές φορές και με εχθρότητα έβλεπαν τον θεσμό αυτό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε περιόδους δικτατορικών ή ανώμαλων κυβερνητικών καθεστώτων ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι εκλεγμένοι εκπρόσωποί του δέχονταν πάντα τα πιο σκληρά κτυπήματα (δικτατορία Παγκάλου, δικτατορία Μεταξά, Γερμανική Κατοχή…)
Η προσπάθεια για περιορισμό των αρμοδιοτήτων του, ο ασφυκτικός έλεγχος του Υπουργείου Εσωτερικών και των (διορισμένων) κομματικών Νομαρχών, η αφαίρεση των πόρων που από την φύση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ανήκουν σ’ αυτήν, οι επεμβάσεις με τις τιμωρίες και τις απολύσεις εκλεγμένων Δημοτικών ή Κοινοτικών Αρχόντων και η διάλυση ολόκληρων Συμβουλίων, είναι η τακτική με την οποίαν αντιμετώπισαν οι αντιλαϊκές Κυβερνήσεις της Δεξιάς τον λαϊκό αυτό θεσμό”.
Τελειώνει εδώ το πρώτο μέρος του κειμένου μου με το θέμα του τίτλου – αύριο θα καταχωρήσω το δεύτερο μέρος, και πάλι στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”. Το μέρος αυτό αναφέρεται στην προγραμματική βάση των ενωμένων προοδευτικών δημοκρατικών δυνάμεων μπροστά στις δημοτικές εκλογές.
Κώστας Π. Παντελόγλου
