Πολιτικός μηχανικός εστί ο μηχανικός των έργων της Πολιτείας (*), σε αντιδιαστολή με τον μηχανικό που δραστηριοποιείται στα πλαίσια της Στρατιωτικής Υπηρεσίας.
Στην πορεία του χρόνου οι εξελίξεις έκαναν ώστε να εγκολπωθούν την μορφή και την λειτουργία των έργων ο αρχιτέκτων μηχανικός, τα όρια και το μέγεθος του τόπου των έργων ο τοπογράφος μηχανικός, την μορφή και την λειτουργία των μηχανών ο μηχανολόγος μηχανικός, τα αφορώντα τον ηλεκτρισμό ο ηλεκτρολόγος μηχανικός, την εργασία επί των πρώτων υλών ο χημικός μηχανικός, την εξόρυξη του ορυκτού πλούτου ο μεταλλειολόγος μηχανικός, την επεξεργασία των μετάλλων ο μεταλλουργός μηχανικός, κοκ.
Παραμένει όμως πάντα ο πολιτικός μηχανικός ο μηχανικός των έργων της Πολιτείας, με αρμοδιότητα (επαγγελματική) ορισμένη και επί των αντικειμένων που εγκολπώθηκαν κατά τα παραπάνω ειδικότητες των μηχανικών, αλλά και με αρμοδιότητα περαιτέρω αναπτυσσόμενη επί αντικειμένων τα οποία συγκεντρώνουν στην πορεία του χρόνου το ενδιαφέρον της Πολιτείας.
Επί των κτιρίων και λογής εγκαταστάσεων (αθλητικών επί παραδείγματι), των οδών και γεφυρών, των σιδηροδρόμων, των λιμένων, των αεροδρομίων, των υδροηλεκτρικών έργων, των αρδεύσεων, των υδρεύσεων, των αποχετεύσεων, και ετέρων ουκ ολίγων, ευρεία η αρμοδιότητα του πολιτικού μηχανικού – είναι αυτός ο λόγος που δεν πρέπει να απουσιάζει από καμία ομάδα που μελετά έργα της Πολιτείας, έργα απαραίτητα δηλαδή για την πολιτισμένη κοινωνική συμβίωση, έργα που αποτελούν καρπό της δημιουργικής πρωτοβουλίας που αναπτύσσουν οι πολίτες ευνομούμενης Πολιτείας συλλογικά, κατά μικρότερα ή μεγαλύτερα σύνολα.
Γίνεται νομίζω φανερό ότι ο πολιτικός μηχανικός για την ορθή κατ’ αρχήν αντίληψη των πραγμάτων και την επιτυχή άσκηση των καθηκόντων του, και μάλιστα στα πλαίσια ομάδων που έχουν αναλάβει την μελέτη και εκτέλεση έργων της Πολιτείας, οφείλει να έχει ευρεία γνώση ζητημάτων που άπτονται της οικονομίας, της κοινωνιολογίας, του δικαίου και άλλων επιστημών, μα και της φιλοσοφίας.
Η περιφερειακή ανάπτυξη, η χωροταξία, η πολεοδομία, το περιβάλλον πρωτίστως, πρέπει να έχουν συγκεντρώσει το ενδιαφέρον και την προσοχή του· πρέπει να έχει πλουσία την ενημέρωση, και επιστημονική και πολιτική· η γνώση της ιστορίας και της γεωγραφίας (φυσικής-οικονομικής-πολιτικής) είναι βεβαίως πολύ απαραίτητη…
Χρειάζεται ακόμα του πολιτικού μηχανικού η γνώση της λειτουργίας της δημοσίας διοικήσεως, της τοπικής αυτοδιοικήσεως, των συνεταιρισμών, η γνώση του μηχανισμού της λήψεως αποφάσεων – του χρειάζεται συχνά να εξηγεί απλά και κατανοητά το σκεπτικό του για τις λύσεις που προτείνει τόσο στους αρμοδίους, όσο και ευρύτερα στον κόσμο, έχοντας σταθμίσει σωστά όλα τα δεδομένα· του χρειάζεται όχι λίγες φορές αυτό να το κάνει και γραφτά στον ημερήσιο ή τον περιοδικό τύπο, τον ειδικό ή τον ευρείας κυκλοφορίας, ή μιλώντας στο ραδιόφωνο, εμφανιζόμενος στην τηλεόραση ή χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο…
Με την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα στον κόσμο, μα και στην χώρα μας, χρειάζεται του πολιτικού μηχανικού ένα επαρκές επίπεδο γνώσεων της διεθνούς ζωής, και των ευρωπαϊκών πραγμάτων, καθώς και των προοπτικών σχετικά…
Φανερό ότι ο πολιτικός μηχανικός, για να ασκήσει με επάρκεια τα καθήκοντά του, χρειάζεται απειρία γνώσεων και ικανοτήτων· και τούτο φυσικά δεν επιτυγχάνεται με τον εφησυχασμό, αλλά με την επίμονη προσπάθεια, την σκληρή εργασία, το πολύ διάβασμα· την εφαρμογή στην πράξη της δια βίου εκπαιδεύσεως…
__________
(*) Ο πολιτικός μηχανικός δεν είναι ειδικότητα, είναι ιδιότητα.
Ο Y. Mirochnikoff, ως Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γαλλικών Συλλόγων και Εταιρειών Διπλωματούχων Μηχανικών (F.A.S.F.I.D.) σημειώνει σε εισήγησή του, επικαλούμενος και κείμενο του 1967, ότι πρόκειται για επάγγελμα “που συνεπάγεται … ευθύνες για τα πεπρωμένα του σημερινού κόσμου, … όχι μια στενή επαγγελματική κατηγορία, αλλά μέσα στην εξαιρετική ποικιλία των πεδίων εφαρμογής του, ένα λειτούργημα επιστημονικό τεχνικό οικονομικό και κοινωνικό ταυτόχρονα, που μπορούμε να πούμε ότι βρίσκεται στο επίκεντρο όλων των προβλημάτων της εποχής μας, παρ’ όλο που το “ευρύ κοινό” έχει ακόμα μια εξαιρετικά ασαφή αντίληψη γι’ αυτό” – αιτιολογών εναργώς και με επάρκεια γιατί ο μηχανικός οφείλει “να εκφράζεται και να ανταπεξέρχεται ταυτόχρονα στις υποχρεώσεις του επαγγέλματός του, ξεπερνώντας το για να ασκήσει, όπως έλεγε και ο Saint-Exupery “το πιο ωραίο επάγγελμα του ανθρώπου … να ενώνει τους ανθρώπους”, ως εν κατακλείδει σημειώνει” (Βλ. “Τεχνικά Χρονικά”, επίσημο όργανο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, τεύχος Φεβρουαρίου Μαρτίου 1979).
Κώστας Π. Παντελόγλου
