Η εφημερίδα “Αμάλθεια” της Σμύρνης τον Μάιο του 1922 δημοσίευσε τα ακόλουθα, τα οποία και καταχωρώ σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” – ας διαβαστούν με την προσοχή που επιβάλλεται, προς εμπερίστατη γνώση γεγονότων της ιστορίας μας:
“Αι Αγγλικαί εφημερίδες εδημοσίευσαν το περιεχόμενον των Εκθέσεων τεσσάρων Αμερικανών, Μελών της Επιτροπής Βοηθημάτων, δια τους πάσχοντας πληθυσμούς της Ανατολής. Την Γενικήν Έκθεσιν περί των Κεμαλικών φρικαλεοτήτων εναντίον Ελλήνων και Αρμενίων υπογράφει ο Αμερικανός ταγματάρχης κ. Γιόουελ.
Εν τη Εκθέσει του ο κ. Γιόουελ αναφέρει ότι οι Τούρκοι προσεπάθησαν να εξολοθρεύσουν ολοκληρωτικώς το Ελληνικόν και Αρμενικόν στοιχείον διαρκούντος του Παγκοσμίου Πολέμου. Μη κατορθώσαντες τούτο, ανέλαβον τώρα να συμπληρώσουν συστηματικώς το έργον της εξοντώσεως.
Οι Έλληνες εκτοπίζονται αθρόοι εκ των εστιών των. Εκ 30 χιλιάδων συγκεντρωθέντων εις Σίβας και αποσταλέντων εκείθεν προς Ανατολάς, απέθανον καθ’ οδόν αι πέντε χιλιάδες. Ο ταγματάρχης Γιόουελ είδε τα πτώματά των κατακείμενα κατά μήκων των ατελεύτητων οδών, βοράν των λύκων, των σκύλων και των γυπαιτών, διότι οι μεν ένοπλοι συνοδοί των εκτοπιζομένων δεν θάπτουν τους αποθνήσκοντας, οι δε συγγενείς των απαγορεύεται να τους θάψουν επί ποινή θανάτου.
Καθ’ οδόν οι επί κεφαλής των θλιβερών συνοδειών Τούρκοι αξιωματικοί και στρατιώται και άτακτοι προβαίνουν εις ανηκούστους βιασμούς γυναικών και νεανίδων, τας οποίας εγκαταλείπουν ημιθανείς δια ν’ αποθάνουν επί των οδών.
“Τα μαρτύρια των Ελλήνων – λέγει εν τη Εκθέσει του ο κ. Γιόουελ – ιδίως δε των εκτοπισπέντων εκ των όπισθεν του Τουρκικού μετώπου περιφερειών, είναι τρομερά και συνεχίζονται ακόμα κατά την στιγμήν ταύτην. Οι εκτοπισθέντες ήρχισαν να καταφθάνουν εις Χαρπούτ κατ’ Οκτώβριον. Πέντε χιλιάδες εκ των τριακοντακισχιλίων απέθανον πριν φθάσουν εις Χαρπούτ. Είς των εν τη Υπηρεσία των Βοηθειών Αμερικανός εμέτρησε καθ’ οδόν 1.500 πτώματα. Δύο χιλιάδες απέθανον επί των δημοσίων οδών ανατολικώς του Χαρπούτ. Η Επιτροπή των Βοηθημάτων παρέσχε βοήθειαν εις τους πρόσφυγας τούτους εις σταθμούς ευρισκομένους κατά μήκος της από Σιβάς εις Διαρβεκίρην οδού. Εις ουδένα Αμερικανόν επετράπη να προχωρήση ανατολικώς της Διαρβεκίρης και έκαστος δύναται να μαντεύση τι συμβαίνει εκεί.
Εν Χαρπούτ οι Κεμαλικοί έπραξαν παν ό,τι ηδύναντο να μας εμποδίσουν να βοηθήσωμεν τους ατυχείς. Δεν μας επιτρέπουν να προσλάβωμεν εις την Υπηρεσίαν μας Έλληνας, ούτε να δεχθώμεν εις το Ορφανοτροφείον μας τα ορφανά των καθ’ οδών θνησκόντων Ελλήνων. Έλληνας ασθενούντας δεν μας επέτρεπον να δεχθώμεν εις το Νοσοκομείον μας. Τα δύο τρίτα των εκτοπισθέντων είναι γυναικόπαιδα.
Καθ’ όλον το μήκος των οδών πας Τούρκος έχει άδειαν να εκλέγη οιανδήποτε θέλει γυναίκα ή νεάνιδα εκ της τραγικής συνοδείας. Οι εκτοπισμοί εξακολουθούν και αν σταματήση η Αμερικανική βοήθεια, όλοι θα χαθούν. Όλαι αι δημόσιαι οδοί είναι σήμερον εγκατεσπαρμέναι δια πτωμάτων, υπέρ τα οποία ίπτανται σμήνη ορνέων. Οι πλείστοι αποθνήσκουν εξ εξαντλήσεως, πείνης, δυσεντερίας και τύφου.
Αι Τουρκικαί Αρχαί μας εδήλωσαν μετά κυνικής ειλικρινείας, ότι έχουν λάβει, κατόπιν ωρίμου σκέψεως, την απόφασιν να εξοντώσουν ολοσχερώς το Ελληνικόν στοιχείον από την Χώραν των, οι δε πράξεις των επικυρούν πληρέστατα τας δηλώσεις αυτάς. Κατά την παρούσαν στιγμήν ετοιμάζονται νέοι διωγμοί και νέαι φρικαλεότητες αρχίζουν καθ’ όλην την Μικρασίαν από των παραλίων του Ευξείνου μέχρι των νοτιωτέρων Κεμαλικών επαρχιών.
Οι Τούρκοι – εξακολουθεί η Έκθεσις του κ. Γιόουελ – ενθαρρυνθέντες από τας ταλαντεύσεις και την αναποφασιστικότητα των Συμμάχων καθίστανται θρασύτεροι και εγκαυχώνται δια την αδιαλλαξίαν των προς τας μειονότητας, εάν δε δεν αποφασισθή ξένη επέμβαση πολύ ταχέως θα συμπληρωθή το τελευταίον κεφάλαιον της ιστορίας των μειονοτήτων.
Ουδεμίαν τρέφω ατομικήν προκατάληψιν εναντίον οιασδήποτε θρησκευτικής πίστεως. Δεν είμαι ιεραπόστολος. Εστάλην εις την Αναολίαν απλώς προς παροχήν βοηθειών εις τους πάσχοντας αδιακρίτως φυλής και θρησκείας.
Υπέρ τους διακόσιους ασθενείς νοσηλευόμενοι εις το Νοσοκομείον μας, εξεδιώχθησαν κατά διαταγήν των Τούρκων. Δεν μας επετρέπετο να δεχθώμεν ασθενείς, ειμή τη ειδική συγκαταθέσει των Κεμαλικών Αρχών. Πολλοί Έλληνες και Αρμένιοι βαρέως ασθενείς, μερικοί πνέοντες τα λοίσθια ηρπάγησαν εκ του Νοσοκομείου υπό Τούρκων και ερρίφθησαν εις τους δρόμους “δια να αποθάνουν”. Κατά Φεβρουάριον είχομεν ανοίξει ειδικόν Νοσοκομείον δια τα νήπια αλλά μίαν ημέραν αι Κεμαλικαί Αρχαί το έκλεισαν χωρίς να μας παράσχουν καμμίαν εξήγησιν. Περιττόν να προσθέσω ότι, παρά τας προσπαθείας, τα πλείστα των νηπίων απέθανον εις τον δρόμον, καθ’ ότι δεν είχομεν πού να τα τοποθετήσωμεν προς νοσηλείαν.
Αι Αρχαί του Χαρπούτ μάς κατέσχον δώδεκα οικήματα όπου εστεγάζαμεν πρόσφυγας και ασθενείς, χωρίς να μας αποδώσουν τουλάχιστον το προπληρωθέν ενοίκιον. Τούτο δε ενώ πλείστα οικήματα ευρύχωρα ευρίσκοντο κενά εις την πόλιν”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
…και υπο τα βλεματα ιταλων γαλλων εγγλεζων ως κ ρωσων που τριφοδοτουσαν με οπλα τον κεμαλ.Αυτο το κειμενο το δωριζω στην ανιστορητη με την τσετα φατσα βουλευτινα του ελληνικου βολευτηριου που κεγεται βουλη