Image

Δυο απεργίες των χρόνων του ’50, που έγραψαν ιστορία στο εργατικό κίνημα .2

HSAPCoverΣτην έπαλξή μας και σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” – με το δεύτερο μέρος του γραφτού με το θέμα του τίτλου, για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι τα αληθινά όχι τα λανθασμένα, τα ελλιπή, τα άνισα, τα σκόπιμα ή και τα ασεβή και βλάσφημα μιας ψευτοκομμουνιστικής “ιστοριογραφίας”, όπως αυτής λ.χ. του β’ τόμου της ιστορίας του κκε (1949-1968), που κυκλοφόρησε πολύ καθυστερημένα το έτος 2011.

Στο έργο μας λοιπόν:

“Κι ερχόμαστε τώρα στην μεγαλειώδη 26ήμερη απεργία του προσωπικού των Ε.Η.Σ. που έληξε στις 8 Νοέμβρη 1957. Αφορμή της απεργίας ήτανε η αθέτηση από τον εργοδότη Ανδρεάδη της υπόσχεσης ότι θα δοθεί αύξηση 30% στο προσωπικό όταν με την προσπάθειά του αποπερατωθεί το έργο της επέκτασης του δικτύου μέχρι Κηφισιάς. Η απεργία εκείνη συνετάραξε το πανελλήνιο. Τριακόσιες και πλέον εργατικές οργανώσεις εκδήλωσαν την συμπαράστασή τους, διαμαρτυρήθηκαν και ζήτησαν την αποδοχή των αιτημάτων των απεργών. Η ΟΤΟΕ (Ομοσπονδία Τραπεζοϋπαλληλικών Οργανώσεων Ελάδος) πρόσφερε στους απεργούς το σεβαστό για την εποχή εκείνη ποσό των 150.000 δραχμών. Από το υστέρημά τους … πρόσφεραν στους απεργούς διάφορα χρηματικά ποσά και πολλές άλλες οργανώσεις. Οι εργαζόμενοι στην Η.Ε.Μ. (Ηλεκτρική Εταιρεία Μεταφορών), Ούλεν, Φωταέριο, Μονοπώλια, κήρυξαν 3ωρη στάση αλληλεγγύης και το προσωπικό των Ιδιωτικών Λεωφορείων 4ωρη με αίτημα την επίλυση των αιτημάτων των απεργών. Δυστυχώς, κι αυτό ήτανε σοβαρό μειονέκτημα, η Ομοσπονδία Ηλεκτρισμού δεν μπόρεσε να κινητοποιήσει τα τμήματά της σ’ ένα συντονισμένο αγώνα για κοινή διεκδίκηση όλων των κλάδων της με αίτημα την αύξηση 30% στις αποδοχές. Έτσι το προσωπικό των Ε.Η.Σ. συνέχισε αβοήθητο τον αγώνα και αντιμετώπισε τον απεργοσπαστικό μηχανισμό που διέθετε το Κράτος στον μεγάλο προστατευόμενο της Κυβέρνησης Στρατή Ανδρεάδη.

Ο αστικός και εργατικός Τύπος παρακολούθησε με αδιάκοπο το ενδιαφέρον τον απεργιακό αγώνα του προσωπικού των Ε.Η.Σ. Εκτός από τα άρθρα που γράφτηκαν έγραψαν χρονογραφήματα ο Κώστας Βάρναλης στην “Αυγή” και ο Δημήτρης Ψαθάς στα “Νέα της 1.11.1957.

Στο χρονογράφημά του με τίτλο “Επικίνδυνη απεργία” γράφει σχετικά (ο Δημήτρης Ψαθάς): “Ο Θεός να δώσει μέχρις ότου δημοσιευθή το παρόν να έχει λήξει η απεργία του προσωπικού των Σιδηροδρόμων Αθηνών-Πειραιώς. Γιατί αν συνεχισθή το πείσμα της εταιρείας από την μια και η αδιαφορία του Κράτους από την άλλη, κι αν εξακολουθή να κινήται ένα μέρος των σιδηροδρόμων με ειδικούς μεν από την άλλη όμως απείρους αστυφύλακες, πολύ φοβάμαι ότι θα γίνη στο τέλος η καθιερωμένη τραγική λαχτάρα που ξυπνά κατά τα πατροπαράδοτα τους αρμόδιους πάντα κατόπιν εορτής”. Και σχολιάζοντας δήλωση του τότε Υφυπουργού Συγκοινωνιών Καραπιπέρη προς την απεργιακή που τον επισκέφθηκε ο Δημήτρης Ψαθάς συνεχίζει: “Δεν έχω την τιμήν να γνωρίζω προσωπικώς τον αξιότιμο Υφυπουργό κ. Καραπιπέρη και δεν ξέρω συνεπώς τι άνθρωπος του Θεού είναι” (έγραφε κάθε Σάββατο την ανάλυση του Ευαγγελίου της Κυριακής σε πρωινή εφημερίδα). “Όμως απ’ ό,τι φαίνεται θα ανήκη προφανώς στην κατηγορία των θεοσεβών εκείνων χριστιανών που αφήνουν την διατροφήν των γηίνων πλασμάτων εις την Πρόνοιαν του Υψίστου που φροντίζει για τα πετεινά του ουρανού. Επίσης θα υιοθετεί ευλαβώς την εντολήν που συνιστά στους καλούς χριστιανούς να μην επιθυμούν τα του πλησίον, ώστε να ενδιαφέρονται για τις εισπράξεις της εταιρείας, ασχέτως αν δουλεύοντας χρόνια και χρόνια σ’ αυτήν είναι υποχρεωμένοι να τρέφονται εν τούτοις σαν τα πετεινά του ουρανού”.

Σε άρθρο της εφημερίδας του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος (ΔΣΚ) “Ελεύθερα Συνδικάτα” της 15.11.1957 αναφέρεται: “Επί 26 ημέρες το προσωπικό των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων έδωσε την μάχη της επιβιώσεως και αντιμετώπισε με αποφασιστικότητα τον απεργοσπαστικό μηχανισμό. Υπήρξε η μεγαλυτέρα κλαδική απεργιακή εκδήλωση των τελευταίων ετών. Κηρύχθηκε με την απαίτηση και τον ενθουσιασμό ολοκλήρου του προσωπικού και ανεστάλη με ακμαιότατο το ηθικό των απεργών”. Και συνεχίζει: “Η Κυβέρνηση ανάλγητη μπροστά στα οξύτατα προβλήματα των εργαζομένων, έθεσε από την πρώτη στιγμή στην υπηρεσία του μεγαλοεργοδότης των Ε.Η.Σ. τον απεργοσπαστικό μηχανισμό, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά περιφρόνηση προς τους εργαζομένους και ολόπλευρη συμμαχία με τον εργοδότη”.

Η “Τραπεζιτική”, όργανο της ΟΤΟΕ, γράφει στο φύλλο της 2.12.1957: “Ένας μεγαλειώδης αγών έληξε. Έπειτα από 26 ημερών πείσμονος απεργίας, το προσωπικό των Ε.Η.Σ. ανέλαβε υπηρεσίαν. Και ούτως έληξεν η μεγαλυτέρα μεταπολεμική ανάτασις της εργατοϋπαλληλικής τάξεως”. Και συνεχίζει: “Θετικόν σημείον υπήρξε το μαχητικόν πνεύμα και η βαθειά ταξική συνείδησις των απεργών, συνέπεια του οποίου υπήρξε η εξαιρετική συνοχή του”.

Όπως φαίνεται θα ήτανε μεγάλη παράλειψη να μην γραφτούν αυτές οι γραμμές για τις δύο μεγάλες πρωτοπορειακές απεργίες του ηρωικού προσωπικού των Ε.Η.Σ.

Η ιστορική μνήμη επιβάλλει αυτές οι μεγάλες ώρες των αγώνων να μην λησμονηθούν. Ο ιστορικός του μέλλοντος, που θα αντλεί στοιχεία από δημοσιεύματα εφημερίδων, πρέπει να βρει καταγεγραμμένους αυτούς τους ανεπανάληπτους σταθμούς του Εργατικού Κινήματος της πατρίδας μας.

Το κράτος θέλοντας να εκδικηθεί τον πρωτεργάτη της απεργίας εκείνης, Γενικό Γραμματέα, τον απέλυσε μέσω των Επιτροπών Ασφαλείας από την υπηρεσία του. Αν και απολυμένο, το προσωπικό τον επανεξέλεξε στις προσεχείς αρχαιρεσίες. Σ’ εμένα τότε έλαχε η τιμή και ο δύσκολος κλήρος να τον διαδεχθώ και να συνεχίσω το αγωνιστικό του έργο.

ο

Αξιέπαινη η προσπάθεια του δημοσιογράφου κ. Παναγιώτη Βενάρδου να αναφερθεί στο άρθρο του (στην “Αυγή” στις 30 Απριλίου 1982) και στην δράση του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος (ΔΣΚ), που επιμελώς μέχρι τώρα από πολλούς έχει αγνοηθεί.

Βέβαια, σ’ ένα σύντομο άρθρο δεν μπορούν να εκτεθούν τα θετικά αλλά και τα αρνητικά σημεία της δράσης του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος (ΔΣΚ), που έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο καθοδηγώντας τους αγώνες των συνδικάτων στην δύσκολη αυτή περίοδο.

Η προσπάθεια αυτή για μελέτη της δράσης του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος (ΔΣΚ), ασφαλώς πρέπει να συνεχισθεί. Ευτυχώς υπάρχουν στην ζωή αρκετά στελέχη που διεδραμάτισαν πρωτεύοντα ρόλο. Μερικά με μεράκι έχουν συγκεντρώσει προσωπικά αρχεία, που με φιλότιμες προσπάθειες κατάφεραν να περισώσουν την εποχή των διώξεων από την καταστροφή. Ας ευχηθούμε πως κάποτε το αρχειακό αυτό υλικό θα μελετηθεί και θα αξιοποιηθεί”.

Οφείλω τώρα να σημειώσω πως όσα χτες και σήμερα καταχώρησα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” έχουν δημοσιευθεί στην εφημερίδα “Η Αυγή” στις 23 Μαΐου 1982, φέροντα την υπογραφή του παλαιού συνδικαλιστή Τάκη Τασούλη.

Κώστας Π. Παντελόγλου