Όσα θα καταχωρήσω στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” σήμερα περιλαμβάνονται στον χαιρετισμό που απηύθυνε η συγγραφέας Πέπη Δαράκη στα μέλη της Δ’ Γενικής Συνέλευσης της ΚΕΔΚΕ που συνήλθε στις 20 έως 23 Ιουνίου 1965 στο Δημαρχείο των Αθηνών – η Πέπη Δαράκη ήταν τότε Δημοτική Σύμβουλος Αθηναίων, με πολύχρονη πολύπλευρη και πλούσια προσφορά στις προσπάθειες και στους αγώνες για την ανόρθωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την αντιμετώπιση των προβλημάτων των γυναικών των παιδιών και των νέων, και την πολιτιστική ανάπτυξη.
Αν και έχουν περάσει σχεδόν 50 χρόνια από τότε θεωρώ πως όσα παρακάτω θα καταχωρήσω είναι και τώρα χρήσιμα. Για δυο λόγους: πρώτα γιατί δίνουν καθαρή εικόνα της κατάστασης, αλλά και των στόχων και της αγωνιστικής πρακτικής του χτες και μετά γιατί μπορούν να βοηθήσουν στον προσδιορισμό των στόχων και της αγωνιστικής πρακτικής του σήμερα, μια και σήμερα όπως και τότε το παιδί και η εργαζόμενη μητέρα πρέπει να είναι στο κέντρο των κοινωνικών προσανατολισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μια και σήμερα όπως και τότε οι συνεπείς αυτοδιοικητικές δυνάμεις επιδιώκουν την απόδοση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση των οικονομικών πόρων και αρμοδιοτήτων που της ανήκουν, καθώς και την κατοχύρωση της διοικητικής της αυτοτέλειας για να μπορεί να συμβάλλει στην οικονομική κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη.
Ας δούμε λοιπόν τι είπε η Πέπη Δαράκη στους εκπροσώπους των Δήμων και Κοινοτήτων της Ελλάδος το έτος 1965 – οι τίτλοι μπήκαν από μένα:
α) Οι γυναίκες μετέχουν στον αγώνα για την ανόρθωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
“… σαν αντιπρόσωπος των γυναικών Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβούλων των Δήμων και Κοινοτήτων Περιοχής Πρωτευούσης, σαν αντιπρόσωπος των γυναικών της Αθήνας στο Δημοτικό Συμβούλιο Αθηναίων και σαν μέλος της Πανελλαδικής Ένωσης Γυναικών, σας φέρνω τον θερμό και εγκάρδιο χαιρετισμό των γυναικών και εύχομαι επιτυχία στις εργασίες (της Γενικής Συνέλευσής) σας.
Ευχαριστούμε τον κ. Πρόεδρο που μας έδωσε τον λόγο για να απευθύνωμε ένα χαιρετισμό και να καταθέσωμε ένα ψήφισμα. Πιστεύομε ότι αυτό δεν αποτελεί πράξιν αβροφροσύνης αλλά παράλληλα αποτελεί και πράξιν Δημοτικής πολιτικής, γιατί η γυναίκα του τόπου τούτου σαν εργαζόμενη, σαν μάννα, σαν νοικοκυρά προσδοκά τις λύσεις πολλών προβλημάτων της από τους Δήμους και τις Κοινότητες. Ιδιαίτερα οι εργαζόμενες γυναίκες που ενώ σήμερα συγκροτούν ένα υπολογίσιμο εργατικό δυναμικό … και με την εργασία τους αυξάνουν το εθνικό εισόδημα, ωστόσο η Πολιτεία τις αγνοεί, βραδύνει να δώσει λύσεις στα προβλήματά τους, προβλήματα ζωτικότατα που αφορούν ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο. Η σημερινή Ελληνίδα ζητεί και αξιώνει την ολόπλευρη προστασία των παιδιών της και την πλήρη οικονομική, κοινωνική και νομική ισοτιμία της. Απαιτεί … την λύση των προβλημάτων που την περιζώνουν και μεταβάλλουν την ζωή της εις άγχος.
Οι γυναίκες κατανοούν και συμμετέχουν ολόψυχα στον μακροχρόνιο αγώνα σας για την ανόρθωση του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ελπίζουν βάσιμα ότι η λύση των προβλημάτων των Δήμων και Κοινοτήτων θα σας δώσει την ευκαιρία να δημιουργήσετε έργα ευρύτερης κοινωνικής πολιτικής, έργα πολύπλευρης προστασίας της μητρότητος, των παιδιών και των νέων.
Παρόμοια έργα … θα ανοίξουν τον δρόμο στην Δημοτική αναδημιουργία και θα εξυψώσουν τον θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης…
Σαν Δημοτική Σύμβουλος Αθηναίων επί 12 συνεχή έτη αγωνίζομαι να συμβάλω εις την λύσιν των προβλημάτων των γυναικών που η λύση τους ακόμα καθυστερεί· καθυστερεί γιατί ο ίδιος ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης βρίσκεται σε οπισθοδρομική καθυστέρηση. … με τον αγώνα μας θα προετοιμάσουμε την αναγέννησιν του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για να μπορέσωμε σύμφωνα με την λαϊκή εντολή να εξυπηρετήσωμε ένα υψηλό εθνικό και κοινωνικό σκοπό.
Ο σκοπός αυτός είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, είναι ο απλός δημότης που χρόνια περιμένει την στοργική φροντίδα του Δήμου και της Κοινότητος για να βελτιώσει τις τοπικές συνθήκες της ζωής του. Είναι οι εργαζόμενες γυναίκες με τα αγωνιώδη τους προβλήματα, τα εγκαταλελειμμένα παιδιά, τα αφρόντιστα νειάτα, τα αβοήθητα γεράματα”.
β) Προτάσεις των γυναικών σχετικά με τα έργα Δημοκοινοτικής κοινωνικής πρόνοιας
“Ο λαός πιστεύει εις την Τοπική Αυτοδιοίκηση, πιστεύει στους Τοπικούς του Άρχοντες, γι’ αυτό αναμένει από αυτούς θετική βοήθεια. Μια μορφή της βοήθειας αυτής είναι η Δημοτική και Κοινοτική κοινωνική πρόνοια.
Έχομε την τιμή να προτείνωμε τα εξής:
1ον) Οι Δήμοι και οι Κοινότητες κατά την σύνταξιν των προϋπολογισμών τους να προγραμματίζουν απαραίτητα και έργα κοινωνικής προνοίας, που σύμφωνα με τις σύγχρονες αντιλήψεις είναι τα εξής: παιδικές χαρές, βρεφικοί και παιδικοί σταθμοί, μορφωτικά και ψυχαγωγικά κέντρα νέων, δημοτικά και κοινοτικά γήπεδα, δημοτικά λουτρά.
2ον) Παιδικές κατασκηνώσεις: να επεκταθούν σε όλη την Χώρα· η οργάνωσις και η ευθύνη της λειτουργίας τους να ανατεθή στους Δήμους και τις Κοινότητες με κρατική οικονομική επιχορήγηση.
3ον) Τοπικά λαϊκά κέντρα παραθερισμού, που την εκμετάλλευσή τους να την έχουν οι Δήμοι και οι Κοινότητες.
4ον) Να γίνει επέκτασις των μαθητικών συσσιτίων και στους Δήμους και όχι μόνον στις Κοινότητες. Η οργάνωση και η ευθύνη της λειτουργίας τους να μεταβιβαστεί στους Οργανισμούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τις ανάλογες δαπάνες τους.
5ον) Γενίκευση των μαθητικών εισιτηρίων εις όλη την χώρα, στις τοπικές συγκοινωνίες και καθ’ όλη την διάρκεια του έτους.
6ον) … ο … Υπουργός Εσωτερικών να συστήσει εις τους (διωρισμένους) Νομάρχας να μην περικόπτουν τα κονδύλια κοινωνικής προνοίας από τους Δημοτικούς και Κοινοτικούς προϋπολογισμούς.
7ον) Να βοηθήσουν οι Δήμοι και οι Κοινότητες την κρατική εξόρμηση για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού ιδρύοντας Σχολές Αναλφαβήτων με την συνεργασία των γυναικείων οργανώσεων της χώρας.
8ον) Να καθιερωθή και να επεκταθή η συμμετοχή των γυναικών Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβούλων στις Τοπικές Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων για την ευρύτερη προώθηση της Δημοτικής και Κοινοτικής (κοινωνικής) προνοίας.
9ον) Να συμμετέχουν σαν αντιπρόσωποι του Δήμοι ή της Κοινότητός των γυναίκες Δημοτικοί και Κοινοτικοί Σύμβουλοι εις τις διοικήσεις των κρατικών τοπικών ιδρυμάτων.
10ον) Σε κάθε Δήμο και Κοινότητα να συγκροτηθή μια επιτροπή γυναικών που να επιβλέπει και να βοηθά τα έργα της Δημοτικής και Κοινοτικής (κοινωνικής) προνοίας”.
γ) Οι γυναίκες θα βοηθήσουν θετικά το έργο των Δήμων και Κοινοτήτων
“Όλοι οι δημότες μπορούν και πρέπει να βοηθήσουν θετικά το έργο των Δήμων και Κοινοτήτων … με τις τοπικές τους οργανώσεις, προ πάντων οι σύλλογοι γονέων και κηδεμόνων, οι εξωραϊστικοί σύλλογοι, οι γεωργικοί συνεταιρισμοί, τα σωματεία των εργαζομένων και προ πάντων τα γυναικεία σωματεία.
Τελειώνοντας επιθυμούμε να τονίσωμε ότι εμείς οι γυναίκες μέσα στα Δημοτικά και Κοινοτικά Συμβούλια, αλλά και έξω απ’ αυτά με τις γυναικείες μας οργανώσεις θα βοηθήσωμε θετικά το έργο των Δήμων και Κοινοτήτων. Θα βοηθήσωμε προ πάντων να εκσυγχρονισθούν και να εμπλουτισθούν οι σκοποί της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ώστε να γίνει μια πραγματική λαϊκή εξουσία, ικανή να ανεβάσει ψηλά τον απλό δημότη, να τον βοηθήσει … να ζήσει σαν άνθρωπος.
Έχω την τιμή να καταθέσω στο Προεδρείο (της Δ’ Γενικής Συνέλευσης της ΚΕΔΚΕ) ψήφισμα της Πανελλαδικής Σύσκεψης Γυναικών Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβούλων, Αντιδημάρχων, Προέδρων Κοινοτήτων, που έλαβε χώραν εις το Δημαρχείο Αθηνών, με την πρωτοβουλίαν της Πανελλαδικής Ένωσης Γυναικών, την 28ην και 29ην Νοεμβρίου (1964), στην οποία συζητήθηκαν θέματα Δημοτικής και Κοινοτικής (κοινωνικής προνοίας) …”.
Μένει τώρα να σημειώσω πως όσα παραπάνω καταχώρησα έχω δημοσιεύσει και στο φυλλάδιο “Δημοτικά Ζητήματα“, το οποίο συντάσσω από του έτους 1978 μέχρι των ημερών μας, (βλ. φυλλάδιο 16, Εκδόσεις Παντελόγλου, 10 Απριλίου 1980, Σελ. 8-10) – τα είχα δε αυτά αποσπάσει από τα ογκώδη Πρακτικά της Δ’ Γενικής Συνέλευσης της ΚΕΔΚΕ (βλ. Επιθεώρησις της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, Μάρτιος 1966, Σελ. 106-108).
Κώστας Π. Παντελόγλου
