Η Μαΐλεια πλευρά όταν δεν φορτώνει με κάποια ευθύνη την νόμιμη “ορθόδοξη” Αριστερά, αποσιωπά τις ενέργειες αυτής και άλλων δυνάμεων του αριστερού και δημοκρατικού κινήματος για την σωτηρία του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του από την εκτέλεσή τους, σε εφαρμογή της απόφασης του Στρατοδικείου στην δεύτερη δίκη τους για “κατασκοπευτική δράση”, εκτέλεση που πραγματοποιήθηκε εν τέλει στις 30 Μαρτίου 1952, ημέρα Κυριακή.
Πώς όμως είχαν τα πράγματα, τα οποία και αποσιωπώνται από την Μαΐλεια πλευρά και στην προκειμένη περίπτωση;
Να τι γράφει σχετικά ο Τάσος Τρίκκας στο έργο του “ΕΔΑ 1951-1967 Το Νέο Πρόσωπο της Αριστεράς”, Τόμος Α’, Σελ. 175-176 (Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 2009):
“Σάλος έχει δημιουργηθεί στην ΕΠΕΚ. Μερίδα βουλευτών -Λουκής Ακρίτας, Μηνάς Πατρίκιος, Νικόλαος Ασκούτσης και άλλοι- καθώς και το Προεδρείο της Νεολαίας του Κόμματος με επικεφαλής τον Αναστάσιο Πεπονή αναπτύσσουν δραστηριότητα για την αποτροπή των εκτελέσεων.
Για την σωτηρία των μελλοθανάτων έχει δημιουργηθεί διεθνές κίνημα συμπαράστασης. Το σκίτσο του Picasso, με τον Μπελογιάννη να κρατά γαρύφαλλο, κυκλοφορεί σ’ όλο τον κόσμο(*).
“Μπροστά στον κίνδυνο των εκτελέσεων η Αριστερά παρουσιάζεται ενωμένη”, σημειώνει ο Σπύρος Λιναρδάτος. Η ΕΔΑ, ο Αλέξανδρος Σβώλος, ο Ηλίας Τσιριμώκος, ο Μιχάλης Κύρκος, προβαίνουν σε διαβήματα στον Πρωθυπουργό. Ο Ιωάννης Πασαλίδης και ο Μιχάλης Κύρκος μιλούν στην Βουλή. Ανάλογα διαβήματα σ’ όλους όσους μπορούν να επηρεάσουν την κατάσταση γίνονται από λαϊκές επιτροπές και επιτροπές νέων. Βουλευτές της ΕΔΑ (Παναγιώτης Κατερίνης κά.) επισκέπτονται τον Αρχιεπίσκοπο Σπυρίδωνα, που διαβεβαιώνει ότι είναι εντυπωσιασμένος από το ηθικό μεγαλείο του Μπελογιάννη, αλλά αρνείται να τοποθετηθεί δημόσια εναντίον των εκτελέσεων”.
Ο Γιώργος Α. Λεονταρίτης πάλι, στο βιβλίο του “Από τον Εμφύλιο στην ΕΔΑ. Τα άγνωστα παρασκήνια” (Εκδόσεις Προσκήνιο, 2001) γράφει σχετικά (Σελ. 133):
“… μπροστά στον κίνδυνο των εκτελέσεων όλο το φάσμα της Αριστεράς κινητοποιήθηκε ενωμένο για να σωθούν οι μελλοθάνατοι: Η ΕΔΑ, ο (Αλέξανδρος) Σβώλος και ο (Ηλίας) Τσιριμώκος του ΣΚΕΛΔ, ο Μιχάλης Κύρκος (του Δημοκρατικού Ριζοσπαστικού Κόμματος) και άλλοι, που με αλλεπάλληλα διαβήματα ζητούσαν να ματαιωθούν οι εκτελέσεις. Ακόμα και ο Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων υποσχέθηκε στην ΕΔΑ ότι θα μεσολαβούσε στον βασιλιά Παύλο για να μην θανατωθούν ο Μπελογιάννης και οι σύντροφοί του, τους οποίους παρομοίασε με τους πρώτους Χριστιανούς.
… Ο (Μιχάλης) Κύρκος βρισκόταν σε επαφή με τον (Γεώργιο) Καρτάλη σε μια προσπάθεια να παραπεμφθεί η υπόθεση Μπελογιάννη στο Συμβούλιο Χαρίτων”.
Σε άλλο σημείο του βιβλίου του ο Γιώργος Α. Λεονταρίτης σημειώνει (Σελ. 138):
“Οι μέρες περνούσαν … Η κινητοποίηση για την σωτηρία τους στο εσωτερικό και το εξωτερικό ήταν τεράστια. ΕΔΑ ΣΚΕΛΔ, Αριστεροί Φιλελεύθεροι, πολλοί βουλευτές από την ΕΠΕΚ και άλλοι πολιτικοί παράγοντες, ύψωσαν σ’ όλους τους τόνους την φωνή τους εντός και εκτός Ελλάδος για να αποτραπούν οι εκτελέσεις”.
Στην Μαΐλεια πλευρά όμως δεν άρκεσε η αποσιώπηση των ενεργειών της νόμιμης “ορθόδοξης” Αριστεράς και άλλων δυνάμεων του αριστερού και δημοκρατικού κινήματος – στα “βιβλία ιστορίας” της προχώρησε και σε συκοφάντησή τους – αλλά γι’ αυτό θα κάνω λόγο σε άλλη σχετική σειρά δημοσιευμάτων μου.
(*) Χρήσιμο θαρρώ να καταχωρήσω στην θέση αυτή μερικά που έχει γράψει ο Γιάννης Αγγέλου στο βιβλίο του “Οι κομμουνιστές. Μνήμες και μαρτυρίες” (Εκδόσεις Διογένης, Αθήνα 1998) για το σκίτσο του Picasso με τον Μπελογιάννη να κρατά το γαρύφαλλο:
“Στον Πάμπλο Πικάσο παρουσιάζουν για να υπογράψει μια έκκληση και ταυτόχρονα του δίνουν και μια φωτογραφία του Μπελογιάννη. Την κράτησε στα χέρια του αρκετήν ώρα και την παρατηρούσε. “Αυτός είναι ο άνθρωπος;” ρωτάει. “Ναι”, του αποκρίνονται. “Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο. Αυτός ο άνθρωπος δεν πρέπει να πεθάνει”, μουρμουρίζει.
Έπειτα από λίγες ημέρες, ο Πικάσο τηλεφωνεί στον Αραγκόν. Έχει ιχνογραφήσει το πολύ γνωστό πια σχεδίασμα του Μπελογιάννη. Ο Αραγκόν βρίσκει την ευκαιρία, το παίρνει και το κάνει αφίσα.
Μια τέτοια αφίσα μου έστειλαν αμέσως, σχεδόν, από το Παρίσι. Την παίρνω και την πηγαίνω στον αρχισυντάκτη της “Δημοκρατικής Αλλαγής” Θόδωρο Βώκο, τον αρχισυντάκτη δηλαδή που είχαμε και στον “Δημοκρατικό”, ο οποίος και την δημοσιεύει. Η εντύπωση που προκαλεί η δημοσίευσή της στον λαό της Αθήνας είναι πολύ μεγάλη, ενώ οι άλλες εφημερίδες ρωτούν και ξαναρωτούν τον Βώκο για να μάθουν πώς έφτασε στα χέρια του” (Σελ. 104-105).
Κώστας Π. Παντελόγλου
