Δεν θέλω να προλογίσω, είναι τα καταχωρούμενα παρακάτω τόσο σαφή, και από υπουργικά χείλη ειπωμένα την Τρίτη 9 Οκτωβρίου 1956, στο συνελθόν τότε Συνέδριο της ΚΕΔΚΕ, που δεν νομίζω πως χρειάζεται – στο τέλος θα προσθέσω κάποια πληροφοριακά:
“… με το Νομοσχέδιον αυτό επεχειρήθη κάτι το οποίον …, μέχρι της ημέρας της υποβολής του Νομοσχεδίου αυτού, ουδέποτε είχεν επιχειρηθή εις την Ελλάδα και δη τούτο: Επεχειρήθη να παραμερισθή το ιδιωτικόν συμφέρον μεγάλων και οργανωμένων ιδιωτικών επιχειρήσεων, χάριν του γενικωτέρου κοινωνικού και οικονομικού συμφέροντος της χώρας.
Δεν νομίζω να υπάρχη εις την Ελληνικήν ιστορίαν παράδειγμα άλλου Νομοσχεδίου δια του οποίου αποφασίζεται η περιέλευσις τριακοσίων ιδιωτικών επιχειρήσεων εις Δημόσιον Οργανισμόν (την ΔΕΗ δηλαδή) και αποφασίζεται με κάποιαν αυστηρότητα και πάντως με μίαν ταχύτητα, η οποία νομίζω ότι είναι άνευ ιστορικού προηγουμένου. Παρακαλώ, εάν υπάρχη προηγούμενον, εάν υπάρχει αναλογία εις οιονδήποτε άλλον τομέα, να μου την υπενθυμίσετε.
Άλλην μίαν φοράν, όπως είπα εις την Βουλήν, έγινε πράξις δυναμένη να συγκριθή με την πράξιν την παρούσαν και η πράξις αυτή έγινε κατόπιν μακροετών αγώνων. Όταν επεχειρήθη η απαλλοτρίωσις των μεγάλων κτημάτων, των μεγάλων τσιφλικιών και τότε ενθυμείσθε, και υπάρχουν εδώ δυστυχώς δι’ αυτούς διότι είναι απόδειξις της ληξιαρχικής πράξεως γεννήσεώς των μάρτυρες της εποχής εκείνης, οι οποίοι γνωρίζουν πόσοι αγώνες προηγήθηκαν της προσπαθείας εκείνης, και αν μου επιτρέψητε να προσθέσω και πόσο αίμα εχύθη,διότι και αίμα έχει χυθή, δια να επιτευχθούν τα αποτελέσματα εκείνα.
Δεν νομίζω λοιπόν ότι το Νομοσχέδιον από την απόψεως αυτής είναι τυχαίον. Αλλά και από άλλης απόψεως το Νομοσχέδιον … έχει κάποιαν αξίαν. Από της Απελευθερώσεως (από την Γερμανικήν Κατοχήν) όλαι αι κυβερνήσεις, όλαι ανεξαιρέτως, διεπίστωσαν ότι δεν είναι δυνατόν να γίνη σοβαρός λόγος περί της ανασυγκροτήσεως της χώρας χωρίς να γίνη μία ορθολογική διαμόρφωσις του ηλεκτρικού συστήματος εις την Ελλάδα.
Διότι προπολεμικώς δεν υπήρχεν σύστημα ηλεκτρικόν Ελληνικόν. Προπολεμικώς υπήρχεν ένας οργανικός Νόμος, του οποίου δεν ενθυμούμαι τον αριθμόν, και κατά τον οποίον οι Δήμοι ηδύναντο να συμβάλλωνται με ιδιώτας επιχειρηματίας, εντός των πλαισίων του οργανικού αυτού Νόμου και κατ’ ουσίαν ο εξηλεκτρισμός της χώρας ήτο ανατεθειμένος εις την ιδιωτικήν πρωτοβουλίαν.
Ποίο ήτο το αποτέλεσμα αυτής της ακολουθηθείσης πολιτικής: Το ξέρετε εσείς καλύτερα από εμένα. Διότι εσείς ζήτε εις την επαρχιακήν Ελλάδα και εγώ κατά σύμπτωσιν ζω εις τας Αθήνας. Το αποτέλεσμα ήτο ότι είχαμε την τιμήν της ηλεκτρικής ενεργείας εις μερικάς περιπτώσεις 6 δρχ., 5 δρχ., 5,50 δρχ. …
… εν πάση περιπτώσει η τιμή της ηλεκτρικής ενεργείας ήτο καταπληκτικά υψηλή, αλλά και πέραν αυτού ο τρόπος κατά τον οποίον διενέμετο η ηλεκτρική ενέργεια και παρήγετο η ηλεκτρική ενέργεια ήτο πλημμελής και εσκέφθησαν όλαι αι μεταπολεμικαί κυβερνήσεις ότι δεν είναι δυνατόν αυτή η κατάστασις να εξακολουθήση.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Αποφασίσαμεν λοιπόν να κάνωμεν μίαν και μόνην οργάνωσιν εις την Ελλάδα παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενεργείας και είπαμε ότι η οργάνωσις αυτή πρέπει να είναι η ΔΕΗ (Δημοσία Επιχείρηση Ηλεκτρισμού δηλαδή)”.
Μένει τώρα να σημειώσω πως όσα παραπάνω καταχώρησα σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” τα διετύπωσε, μεταξύ πολλών άλλων, ο Υπουργός Βιομηχανίας της Κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή Παναγής Παπαληγούρας – βρίσκονται δε καταχωρημένα στα πρακτικά του Συνεδρίου της ΚΕΔΚΕ για το οποίο έκανα λόγο στην αρχή του γραφτού μου.
Κώστας Π. Παντελόγλου
