Για μια ακόμα χρήση του παλαιού Γηπέδου της ΑΕΚ

Έχω ήδη γράψει σχετικά με το γεγονός ότι το παλαιό Γήπεδο της ΑΕΚ, το οποίο βήμα-βήμα είχε καταστεί επιβλητικό Στάδιο, φιλοξενούσε και άλλες εκδηλώσεις εκτός από τους ποδοσφαιρικούς αγώνες και τους αγώνες μπάσκετ της Ομάδας, εκδηλώσεις της μαθητιώσας νεολαίας της Πόλης μας, εκδηλώσεις του Δήμου μας, αλλά και άλλες εκδηλώσεις πολλών φορέων με πολιτιστικό, αθλητικό ή και πολιτικό περιεχόμενο.

Σήμερα όμως θα ήθελα να αναφερθώ και σε μια άλλη χρήση του παλαιού Γηπέδου της ΑΕΚ, ενός Γηπέδου το οποίο είχε γνωρίσει και φιλοξενήσει όλες τις όψεις του Δημοσίου Βίου των Ελλήνων – μια τέτοια όψη ήταν και ο διωγμός του αριστερού και κομμουνιστικού κινήματος από την μεταπολεμική τάξη πραγμάτων στην χώρα μας, η οποία δεν δίστασε δυο τουλάχιστον φορές να χρησιμοποιήσει το παλαιό Γήπεδο της ΑΕΚ σαν τόπο κράτησης των αντιπάλων της που προόριζε για εξορία το 1946 στην Ικαρία και το 1967 στην Γυάρο.

Για την πρώτη περίπτωση, εκείνη του 1946 για την Ικαρία, έχουμε και την μαρτυρία του Δημάρχου της Νέας Ιωνίας Γιάννη Δομνάκη – ενώ για την δεύτερη, εκείνη του 1967 για την Γυάρο, έχουμε και την μαρτυρία της Έλλης Παππά (της συντρόφου του Νίκου Μπελογιάννη).

Επικαλούμαι εδώ, στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”, τις μαρτυρίες του Γιάννη Δομνάκη και της Έλλης Παππά, διότι είναι γραφτές και παρακάτω θα τις καταχωρήσω – κατά τα άλλα γνωρίζω το γεγονός από πρώτο χέρι, από τις συζητήσεις με τον πατέρα μου Παντελή Παντελόγλου, που στην περίπτωση του 1967 περιλαμβανόταν στους κρατούμενους που στάλθηκαν εξορία στην Γυάρο, όντας εκλεγμένος Δημοτικός Σύμβουλος της Νέας Φιλαδέλφειας στις Δημοτικές Εκλογές της 5ης Ιουλίου 1964 με το ψηφοδέλτιο του Δημάρχου μας Νικολάου Τρυπιά.

Ας δούμε λοιπόν πρώτα την μαρτυρία του Γιάννη Δομνάκη, όπως αυτή περιλαμβάνεται στην έκδοση με τίτλο “Ιωνιώτες Αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης” (1998):

“Το 1946 έγιναν οι πρώτες συλλήψεις για εξορία στην περιοχή μας (Ν. Ηράκλειο – Ν. Ιωνία – Ν. Φιλαδέλφεια): Μέσα σε 15 μέρες είχαν μαζέψει 200 άτομα, που μείναμε για αρκετές μέρες κάτω από τις εξέδρες του Γηπέδου της ΑΕΚ.

Με απόφαση της Ασφάλειας, έδωσαν εντολή να μας πάνε με βαπόρι στην εξορία και συγκεκριμένα για ένα χρόνο στην Ικαρία.

Εκεί πάρθηκε απόφαση να μας εγκαταστήσουν στην Κοινότητα Τσουρέδου, σε απομονωμένο χώρο, για να μην έχουμε επαφή με κόσμο, σε αντίσκηνα. Δεν υπήρχε ούτε νερό να πιούμε…”.

Καταχωρώ τώρα και την σχετική μαρτυρία της Έλλης Παππά, όπως αυτή περιλαμβάνεται στο βιβλίο της “Μαρτυρίες μιας διαδρομής” (2010):

“Μας στοιβάξανε, όσους (συλλάβανε που) κατοικούσαν στα προάστεια, στα αποδυτήρια της ΑΕΚ, στην Φιλαδέλφεια. Ήμασταν πολλές εκατοντάδες, κλεισμένα τα παράθυρα, ασφυκτική κατάσταση, δεν επιτρεπότανε να πάει κανείς ούτε στις τουαλέτες. …

Το πρωί επιτρέψανε να πάμε στις τουαλέτες. Μας πηγαίναν με συνοδεία ένοπλου φαντάρου. Ατέλειωτη ουρά. Όπως περίμενα την σειρά μου, έχασα τις αισθήσεις μου – προφανώς, από την μολυσμένη ατμόσφαιρα. … Συνήλθα ακούγοντας μια φωνή που έλεγε: “Φέρτε γρήγορα την ένεση, η γυναίκα πεθαίνει”. Βρέθηκα ξαπλωμένη κατάχαμα, έξω από τα αποδυτήρια, κι ένας γιατρός με εξέταζε και προσπαθούσε να πείσει τους ανθρωποφύλακες να φέρουν μια ένεση που τους είχε ζητήσει. Έγινε η ένεση, συνήλθα. Από κείνη την ώρα επιτρέψανε να έχουμε ανοιχτά παράθυρα. …

Την Τετάρτη, αργά την νύχτα, μας είπανε να ετοιμαστούμε για αναχώρηση. … Το πρωί είχαμε δει εργάτες να κουρεύουν το “γκαζόν”. Ετοιμάζανε το Γήπεδο για ματς. Την προηγούμενη είχε κάνει την εμφάνισή του και το Ναυτικό … Ένας αξιωματικός της φρουράς ξεναγούσε στο προσωρινό μας στρατόπεδο έναν αξιωματικό του Ναυτικού. Μας πήρανε με κλούβες σε άγνωστη κατεύθυνση. Κατάλαβα ότι μας πήγαιναν σε νησί από τις κουβέντες κάποιων φρουρών (αστυνομικοί πρέπει να ήταν, δεν τους βλέπαμε) …

Στον ναύσταθμο του Σκαραμαγκά περίμενε το αρματαγωγό … Μας στοιβάξανε στην τεράστια κοιλιά του, κάπου 1.500 Αθηναίους και Πειραιώτες που είχαν συγκεντρώσει στα δύο Γήπεδο – στο Γήπεδο της ΑΕΚ η Χωροφυλακή, στον Ιππόδρομο του Φαλήρου η Αστυνομία της Αθήνας και του Πειραιά. Τις πρώτες ώρες η τρομοκρατία ήταν ασφυκτική, η φρουρά απαγόρευε κάθε μετακίνηση. …

Όσο πλησίαζε το ξημέρωμα, η τρομοκρατία χαλάρωνε. … Μπορέσαμε να ανταμώσουμε με τους κρατούμενους που είχε (συλλάβει) η Αστυνομία της Αθήνας και του Πειραιά και τους είχε στοιβάξει στον Ιππόδρομο. … Αντάμωσα με τον Στάθη Δρομάζο, από τον οποίο έμαθα για την εν ψυχρώ δολοφονία του Παναγιώτη Ελή, του λησμονημένου νεκρού των Γηπέδων (και για την απουσία κάθε αντίδρασης από μέρους των υψηλόβαθμων στελεχών που βρίσκονταν στον Ιππόδρομο και για την παληκαριά του Στάθη Τσεκούρα, που πρώτος διαμαρτυρήθηκε και “έσωσε την τιμή των κρατουμένων” …), για τον άγριο ξυλοδαρμό του Ηλία Ηλιού … και άλλων κρατουμένων. …

Ξημέρωνε και το αρματαγωγό ακόμη ταξίδευε. Οι υποθέσεις πέφτανε βροχή. Από την αρχή περιμέναμε ή Μακρόνησο ή Γιούρα (Γυάρο). Τώρα η Μακρόνησος έπρεπε μάλλον να αποκλειστεί, άρα μας πηγαίνανε στα Γιούρα (στην Γυάρο). Αλλά και γι’ αυτό το ξερονήσι το ταξίδι είχε γίνει πολύ μακρύ. … Φαίνεται πως οι αξιωματικοί που είχαν κάνει το πραξικόπημα (έως τότε δεν είχαμε μάθει ποιοι και τι ήτανε, κάτι ακούστηκε στο Γήπεδο (της ΑΕΚ) για κάποιον Παττακό, αγνώστων λοιπών στοιχείων, και για τον αρεοπαγίτη Κόλλια) δεν είχαν αποφασίσει πού θα μας πέταγαν. …”

Κώστας Π. Παντελόγλου