Όσα καταχωρώ σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” έχει διατυπώσει από το βήμα του Α’ Πανελληνίου Αρχιτεκτονικού Συνεδρίου, που έλαβε χώρα στους Δελφούς το έτος 1961 με θέμα “Πολεοδομία, εθνικό πρόβλημα”, ο διακεκριμένος αρχιτέκτονας-πολεοδόμος Άγγελος Σιάγας – για το ποιος ο Άγγελος Σιάγας θα μπορούσε ο αναγνώστης να πληροφορηθεί από τα βιβλιογραφικά μου που ακολουθούν τα καταχωρούμενα, τα οποία ειπώθηκαν κατά την Συνεδρίαση της 17ης Δεκεμβρίου 1961 – και άντλησα από τα Πρακτικά αυτού του Συνεδρίου (Βλ. Τεχνικά Χρονικά, Έκτακτον Τεύχος Αριθ. 240, Απρίλιος 1964):
“Συμφωνώ με την εκφρασθείσα παρά πλείστων συναδέλφων γνώμη και ευχή, όπως τα συναφή με την οικονομία των πόλεών μας προβλήματα τυγχάνουν θεωρήσεως και μελέτης παρ’ Οργάνων-Φορέων της Αυτοδιοικήσεως, ας πούμε των Δήμων, με την προϋπόθεσι της αναδιοργανώσεως, αναδιαρθρώσεως και καταλλήλου [στελεχώσεως] των Τεχνικών Υπηρεσιών αυτών. Ποιος θα δεχόταν εξ ημών να μπη στο νοικοκυριό του για να το συγυρίση ένας ξένος, με κίνδυνο να του το κάνη γυαλιά-καρφιά; Το λεγόμενο ότι στους Δήμους υφίσταται κίνδυνος ευρυτέρας κλίμακος συναλλαγής ή στο Κράτος, δεν ευσταθεί γιατί απεδείχθη ότι μάλλον το αντίθετο συμβαίνει.
Πάντως είναι ακατανόητο -το παραδέχεται και η επίσημος κρατική εκπροσώπησι δια της μαρτυρίας του κ. Προκόπιου Βασιλειάδη- ότι 20 περίπου εκλεκτοί συνάδελφοι με ισάριθμους βοηθούς ως ελέχθη, 40 δηλαδή εν όλω νοματαίοι, έστω και εργαζόμενοι ακαταπαύστως και ολόκληρες τις 24 ώρες του ημερονυκτίου, τα καταφέρνουν από την “απαγορευμένη” περιοχή των Αθηνών … να πολεοδομούν τας Ελληνικάς πόλεις, ολόκληρη την Ελλάδα, να ασχολούνται με την Θεσσαλονίκη π.χ., με τα Γιάννενα, με τα Χανιά, με την Αλεξανδρούπολι, με την Πάτρα, με τον Βόλο, με το Μεσολόγγι, με την Σαντορίνη κλπ. κλπ., εφ’ όσον δεν “εβίωσαν” και δεν “βιουν” αυτές τις πολιτείες. Συμφωνώ απόλυτα σ’ αυτό το σημείο και με τον κ. Δοξιάδη και υψώνω και εγώ την ασθενή μου φωνή: Δημοκρατία! …
Κλείνοντας … θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή όλων μας ότι δεν πάει πια άλλο. Από την μια μεριά συζητάμε, όπως είπα, χρόνια και χρόνια [από το 1918 που ιδρύθηκε η Αρχιτεκτονική Σχολή (του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου), από το έτος 1935 που έγινε το πρώτο αρχιτεκτονικό κίνημα της ομάδος αρχιτεκτόνων, είτε ως άτομα, είτε ως ομάδες, είτε ως υπηρεσίες, πάνω σ’ αυτά τα θέματα]. Μελέτες, άρθρα, διαλέξεις, σχέδια, σχεδιαγράμματα, διαγράμματα, έγχρωμα ή μη, κουβέντες, επιτροπές, ωραιολογίες, κοινολογίες, ου μην αλλά και απεραντολογίες. Από την άλλη μεριά, τώρα εδώ και χρόνια οι πολιτείες μας και η Αθήνα κτίζονται, κατά τον τρόπο που κτίζονται -αντί να γκρεμίζωνται- και αποκτίζονται. Διαισθάνονται δε όλοι τι δεινά μάς επιφυλάσσονται στις πολιτείες και σε μας όταν η απόκτισι ολοκληρωθή.
Θα έκαμνα, λοιπόν, μια έκκλησι και θα έλεγα, με όλο τον οφειλόμενο σεβασμό, αλλά και με όλη την ανυπόκριτη παρρησία, στους διαχειριζόμενους υπευθύνως τα πολεοδομικά κοινά: Αποβάλατε την μακαριότητα, προϊόν της ανθρωπίνης αδυναμίας μας να εντυπωσιαζόμεθα από εξωτερικά φαινόμενα, γιατί τα όντως φλέγοντα αυτά προβλήματα μάς έχουν ήδη από πολλού πάρει και μας παίρνουν καθημερινώς και διαρκώς φαλάγγι”.
Για το ποιος ο Άγγελος Σιάγας, του οποίου ο λόγος έχει μια διαρκή επικαιρότητα και χρησιμότητα, ας συμβουλευθεί ο αναγνώστης το βιβλίο του Νικ. Θ. Χολέβα με τίτλο “Ο Αρχιτέκτων Άγγελος Ι. Σιάγας (1899-1987)”, Εκδόσεις Παπασωτηρίου Αθήνα 1992 και την εκεί σημειούμενη βιβλιογραφία, καθώς και τα κείμενα του Άγγελου Σιάγα τα οποία σε αυτό το βιβλίο καταγράφονται ή ορισμένα εξ αυτών και παρατίθενται. Ομοίως ας συμβουλευθεί ο αναγνώστης και το άλλο βιβλίο του Νικ. Θ. Χολέβα με τίτλο “Αρχιτεκτονική χωρίς εικόνες. Π.Ν. Τζελέπης – Άγγελος Ι. Σιάγας – Άρης Κωνσταντινίδης”, Εκδόσεις Φιλιππότης, Αθήνα 1998.
Προσθέτω πως σχετικά με το ποιος ο Άγγελος Σιάγας ας συμβουλευθεί ο αναγνώστης και τα ακόλουθα:
Γ.Α. Αντωνίου κά., Μονογραφική μελέτη στο έργο του Άγγελου Ι. Σιάγα, Αθήνα 1986 (Σπουδαστική εργασία στο μάθημα “Αρχιτεκτονική Μορφολογία και Ρυθμολογία .2”)
Νικ. Θ. Χολέβας, “Άγγελος Ι. Σιάγας”, Ενημερωτικό Δελτίο ΤΕΕ, Αρ. Τεύχους 1478
“Προσωπικότητες που χάνονται”, Εφημ. Η Καθημερινή, 31 Ιουλίου 1987
“Ο Άγγ. Σιάγας”, Εφημ. Τα Νέα, 31 Ιουλίου 1987
Κώστας Π. Παντελόγλου, Έλληνες Μηχανικοί για Νεοελληνικά Προβλήματα. Συλλογή πρώτη παλαιοτέρων κειμένων σημασίας
(κείμενα: Γιαν. Τομπρογιάννη, Γ. Σκιαδαρέση, Κώστα Μπίτσιου, Τάκη Ζενέτου, Γιαν. Παπαϊωάννου, Νικ. Κιτσίκη και ένα κείμενο που είχαν συνυπογράψει οι Δημ. Πικιώνης, Κ. Κιτσίκης, Π. Μιχελής, Πρ. Βασιλειάδης, Χαρ. Σφαέλλος, Κ. Σπανός, Αθ. Ρουσόπουλος, Πατρ. Καραντινός, Αγγ. Σιάγας, κά.)
Εκδόσεις Παντελόγλου, Αθήνα 1986, 1 Ντοσσιέ
Κώστας Π. Παντελόγλου
