Καταχωρώ σήμερα το δεύτερο μέρος του γραφτού με το θέμα του τίτλου. Το πρώτο μέρος έχει καταχωρηθεί και πάλι στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”.
“Την ιδέα αυτή η παράδοση θέλει να την συνέλαβε πρώτος ο σπουδαιότερος από τους άρχοντές της ο Περίανδρος, που ήταν κι ένας από τους επτά σοφούς του αρχαίου κόσμου.
Φυσικά όμως δεν στάθηκε δυνατόν να την εκτελέσει. Εκτός από τους πελώριους όγκους των χωμάτων που ήταν ανάγκη να σκαφτούν, υπήρχε τότε και φοβερή δεισιδαιμονία. Ο Κορινθιακός, πάντοτε φουρτουνιασμένος με ψηλότερη στάθμη νερού από τον Σαρωνικό, πίστευαν πως αν κάποτε κοβόταν η στεριά και χύνονταν τα νερά του προς τον Σαρωνικό θα βούλιαζε τα νησιά του δεύτερου αυτού κόλπου. Έτσι γι’ αυτές τις αντιλήψεις της εποχής εμποδίστηκε και ο Δημήτριος ο Πολιορκητής (337-283 π.Χ.) να εφαρμόσει το παλαιό όνειρο του Περίανδρου. Ο Ιούλιος Καίσαρ αισθάνθηκε ξανά την ίδια ανάγκη. Και πάλι δεν έγινε τίποτε. Χρειάστηκε η ανισόρροπη αποφασιστικότητα του Νέρωνος για ν’ αρχίσει το κόψιμο της Διώρυγος (67 μ.Χ.). Έξη χιλιάδες δούλοι από την Ιουδαία δούλεψαν 3-4 μήνες. Για να τελειώσει νωρίτερα το έργο έκοβαν συγχρόνως και στις άκριες, την ανατολική και την δυτική πλευρά. Έφτασαν σε βάθος από 3-30 μέτρα τότε, εκτός από την αφετηρία όπου προχώρησαν ώσπου βρήκαν το νερό. Το ύψος του Ισθμού είναι γύρω στα 70 μέτρα. Πού να κοπούν όλοι εκείνοι οι χωμάτινοι όγκοι; Το πλάτος είναι γύρω στα 6 χιλιόμετρα!
Δεν έφταναν οι τραγικές δυσκολίες. Οι προλήψεις της εποχής, της γεμάτης δεισιδαιμονίες, ήταν το πιο δύσκολο σημείο. Ο ιστορικός Δίων ο Κάσσιος δίνει ωραιότατη εικόνα: “Ο ίδιος ο Νέρων αναγκάστηκε να πιάσει το αξινάρι γιατί λέγανε πως μόλις άρχισε το σκάψιμο ανάβλυσε αίμα. Θρήνος και μουγκρητά ακούγονταν από τα βάθη της γης και πλήθος τα φαντάσματα τυραννούσαν με τις εμφανίσεις τους τους εργάτες. Μόνο αφού άρχισε ο αυτοκράτωρ προσωπικά την δουλειά πείσθηκαν και οι άλλοι να ακολουθήσουν.
Η επανάσταση που άρχισε τον ίδιο χρόνο στη Ρώμη, υποχρέωσε τον αυτοκράτορα ν’ αφήσει την επιχείρηση στην μέση. Μόνο στα 1881-1894 κόπηκε ο Ισθμός. Ως τότε σώζονταν τα σημάδια από τις εργασίες της εποχής του Νέρωνος. Καταστράφηκαν όμως με την πρόοδο των εργασιών. Σήμερα μόνο ένα ανάγλυφο, στημένο από τον Νέρωνα, στην νότια πλευρά του Ισθμού -στα τοιχώματα- είναι ο μόνος μάρτυρας αυτής της πρώτης προσπάθειας της αρχαιότητος.
ο
Θάταν φοβερό όμως να σκεφτεί κανείς πως το ελληνικό μυαλό θα σταματούσε. Δεν μπορούσαν να κόψουν τον Ισθμό οι άνθρωποι της αρχαϊκής εποχής, βρήκαν κάτι άλλο”.
Τελειώνει εδώ το δεύτερο μέρος του γραφτού με το θέμα του τίτλου. Θα ακολουθήσει το τρίτο και τελευταίο μέρος, και πάλι στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
