2. Το Πολυτεχνικόν Σχολείον
Συνεχίζοντας την αναφορά σε σχετικά της πρόσφατης εθνικής μας παράδοσης όσον αφορά το ζήτημα της μόρφωσης καθ’όλη την διάρκεια της ζωής, μετά τον “Οίκο Βελτιώσεως” στην Κοζάνη στον οποίο ήδη αναφέρθηκα, καταχωρώ ορισμένα για το Πολυτεχνικόν Σχολείον το συσταθέν εν Αθήναις με Διάταγμα (31 Δεκεμβρίου 1836/12 Ιανουαρίου 1837), “εις το οποίον θέλουν διδάσκεσθαι την Κυριακήν και τας Εορτάς όσοι επιθυμούν να μορφωθώσιν ως αρχιτεχνίται (μαΐστορες) εις την Αρχιτεκτονικήν” με διδασκαλίαν “γινομένη δωρεάν εις τους μαθητευομένους”.
Λειτούργησε από 17ης Οκτωβρίου 1837 υπό την διεύθυνση του Βαυαρού λοχαγού Μηχανικού Φρειδερίκου Τσέντνερ “εις την ποτέ οικίαν του Βλαχούτση, κατά την οδόν του Πειραιώς”.
Η εφημερίδα “Αιών” (1840) πληροφορεί για “την γενομένην συρροήν μεγάλου αριθμού μαθητών” και τα μαθήματα που παραδίδονται: Αριθμητική, Γεωμετρία, Ζωγραφία, Ιχνογραφία των Μηχανών, Αρχιτεκτονική Ιχνογραφία, Πλαστική (εκ κήρου και γύψου), Τεχνολογία (αποβλέπουσα διαφόρων τεχνών την σπουδήν), Ορθογραφία και Καλλιγραφία.
Ενώ ο Ακαδημαϊκός Δημήτριος Ν. Λαμπαδάριος Καθηγητής του ΕΜΠ διατελέσας και Πρύτανις σημειώνει στα 1938: Εις το Τεχνικόν Σχολείον προσέτρεξαν νέοι εξ όλων των σημείων του Ελληνισμού· εκ Θεσσαλονίκης, εκ Ναούσης, εκ Κωνσταντινουπόλεως, εξ Ιωαννίνων, εκ Ναυπλίου, εκ Ζακύνθου, εκ Κεφαλληνίας κλπ. Εξ επιστολής του Τσέντνερ προς τον Διευθυντήν της Ecole des Arts et Metiers των Παρισίων, μανθάνομεν ότι το 1840 το (Τεχνικόν) Σχολείον είχε 426 σπουδαστάς”.
Και ο Κώστας Η. Μπίρης προσθέτει στα 1951 ότι φοιτούσαν και μορφώνονταν ως αρχιτεχνίτες οι απλοί τεχνίτες ή “εργαζόμενοι εις οποιοδήποτε επάγγελμα, ασχέτως ηλικίας, γραμματικών γνώσεων και προελεύσεως” και τούτο “μόνον κατά τας Κυριακάς και Εορτάς” όταν δεν ήταν “απησχολημένοι εις τας εργασίας των” και ακόμη ότι δίδασκαν “εξαίρετοι πνευματικαί μορφαί της εποχής όπως αυτός ο ίδιος ο διοργανωτής της εθνικής οικονομίας του νεαρού Κράτους Φρειδερίκος Τσέντνερ ως Διευθυντής (εδίδασκε κατά το τέλος των σπουδών Μηχανολογία και Τοπογραφία), δύο Καθηγηταί Πανεπιστημίου οι οποίοι διεκρίνοντο δια την πνευματικότητά των και δια το ήθος των ο Λουδοβίκος Ρος (εδίδαξε Ιστορία των Τεχνών) και ο Ξαβέριος Λάνδερερ (διδάσκαλος της Χημείας των Τεχνών), και ένας εμπνευσμένος και αρίστης μορφώσεως αρχιτέκτων ο Θεόφιλος Χάνσεν (διδάσκαλος του Αρχιτεκτονικού και Ελευθέρου Σχεδίου· εδίδαξε και την Προπλαστική), ο οποίος έμελλε να αναδειχθεί εις την Βιέννην ο μεγαλύτερος αρχιτέκτων της εποχής του”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
