Όσα ακολουθούν απέσπασα από βιβλιοκρισία δημοσιευμένη στο δεκαπενθήμερο περιοδικό για τη μελέτη των προβλημάτων της Ανοικοδόμησης “Ανταίος” (βλ. αριθ. 9, 5 Οκτωβρίου 1945).
Η βιβλιοκρισία αυτή αφορούσε το βιβλίο του Κυπριανού Μπίρη (που υπήρξε και δικός μου καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Ε.Μ. Πολυτεχνείου στο μάθημα της Οικοδομικής) με τον τίτλο “Νηπιαγωγεία” (Εκδ. Γλάρος – Σελ. 14).
Στο τιμόνι του “Ανταίου”, στη σύνταξή του, βρισκόταν ο Δημήτρης Μπάτσης, που εκτελέστηκε στις 30 Μαρτίου 1952 από το μετεμφυλιακό καθεστώς στο πλάι του Μπελογιάννη, του Καλούμενου και του Αργυριάδη.
“Είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό και αξίζει να χαιρετισθεί μ’ αισιοδοξία η έκδοση ενός ειδικού βιβλίου σαν το βιβλίο του Κυπριανού Μπίρη, που για να δώσει απάντηση στο πολύ ειδικό θέμα του Νηπιαγωγείου σαν κτίριο, κατάφερε ν’ αγκαλιάσει ολόκληρο το πολυσύνθετο, το πολύ λεπτό κι αναπάντητο στον τόπο μας πρόβλημα της Νηπιακής Αγωγής. …
Και με πολλή, αλήθεια, ενημέρωση για έναν αρχιτέκτονα στα ειδικά ψυχολογικά και παιδαγωγικά προβλήματα, αποδείχνει πόσο έχουν χρεωκοπήσει οι παληές απλοϊκές αντιλήψεις της αγωγής της βίας, της ταπεινωτικής και σκληρής επιβολής των μεγάλων στα παιδιά και πόσο είναι φανερή η ανάγκη και λεπτή η εργασία για την διαμόρφωση ενός συστήματος αγωγής που θα ικανοποιεί τόσο την πραχτική ζωή, όσο και τις θεωρητικές απαιτήσεις.
Προχωρώντας στα αιτήματα της σημερινής Νηπιαγωγικής δείχνει πραγματικά κατανόηση του πολυσύνθετου και πολύπλευρου του προβλήματος κι ακόμα του δυναμισμού που πρέπει να υπάρχει στην κατανόηση και την εφαρμογή των διαφόρων μεθόδων. Ωστόσο ο συγγραφέας βασίζει τις σκέψεις του στα συμπεράσματα του συστήματος Μοντεσσόρι, που χωρίς να θέλουμε να παραβλέψουμε την τεράστια σημασία του στην πορεία της εξέλιξης της Νηπιαγωγικής, δεν μπορούμε να το παραδεχτούμε σαν το πληρέστερο θεωρητικά και το καταλληλότερο ειδικά για τον τόπο μας. …
… δεν θάπρεπε να παραβλέψουμε και τ’ άλλα συγχρονισμένα συστήματα, που τόσα καλά θα είχαν να μας δώσουν, για να βρούμε το πιο πετυχημένο για μας, χωρίς -ποτέ όπως κι ο συγγραφέας του βιβλίου παρατηρεί- να μείνουμε ικανοποιημένοι με ένα αλύγιστο κι αμετάβλητο σχήμα. …
Στο ειδικό κτιριολογικό πρόβλημα ο συγγραφέας, αφού ξεκαθαρίζει την έννοια του Νηπιαγωγείου σαν κτίριο και τα όριά της, κάνει την ιστορική ανασκόπηση της κτιριολογικής εξέλιξης του Νηπιαγωγείου, πολύτιμες κτιριολογικές και αισθητικές παρατηρήσεις, παρατηρήσεις ακόμα για την κατάλληλη θέση για οικοδόμηση και δίνει στοιχεία για την κατασκευή, καθώς και οικονομικά στοιχεία. …
Μια σειρά από πολύ αντιπροσωπευτικά σχήματα κατατοπίζουν τον αναγνώστη καλύτερα στο θέμα και κάνουν έτσι αρτιώτερη την πολύ περιποιημένη εμφάνιση του βιβλίου. …”
Προσθέτω τώρα ότι την βιβλιοκρισία του “Ανταίου”, απ’ όπου απέσπασα τα παραπάνω καταχωρηθέντα σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”, υπέγραφε η Ρίτσα Σακαντάνη.
Κώστας Π. Παντελόγλου
