Πήρε αφορμή από μερικά που ακούστηκαν σε μια ημερίδα για το έργο του Ιωάννη Δεσποτόπουλου, που πραγματοποιήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2014, για να εργαστεί άλλη μια φορά για την αποδόμηση του κύρους του Le Corbusier και του μαθητή του Αριστομένη Προβελέγγιου, κάτω από τον τίτλο “Ιδεολογία και Πολεοδομία”, προτάσσοντας εναρκτήρια και κατά την κρίση του μάθημα περί διαλεκτικού υλισμού (επί του οποίου ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος εδραζόταν, ενώ ο Αριστομένης Προβελέγγιος θα όφειλε να ξέρει εφόσον στα ελληνικά κυκλοφορούσαν ήδη από τις Εκδόσεις Γκοβόστη και το Σοσιαλιστικό Βιβλιοπωλείο ο “Ιστορικός Υλισμός” του Μπουχάριν, αλλά και ο “Λουδοβίκος Φόυερμπαχ”, που είχαν εκδοθεί το 1928. Άλλωστε -συμπληρώνει- στη Γαλλία μετά το 1945 (που βρέθηκε ο Προβελέγγιος με το “Ματαρόα”), θα μπορούσε να βρει κανείς οποιοδήποτε μαρξιστικό βιβλίο των κλασικών ή των νεώτερων.
Ο απρεπής προς τον Προβελέγγιο τρόπος αναφοράς του Σαρηγιάννη δεν περιορίζεται στα όσα παραπάνω σημείωσα, επεκτείνεται και στο ζήτημα των σχέσεων του Προβελέγγιου με το ΚΚΕ και την ΕΔΑ, τις δημοσιεύσεις του στην “Επιθεώρηση Τέχνης” τόσο της εισήγησής του στο Α’ Συνέδριο των Αρχιτεκτόνων στους Δελφούς, όσο και του άρθρου του για το Πνευματικό Κέντρο της Αθήνας (τις οποίες σημειωτέον δεν συνοψίζει σωστά ο Σαρηγιάννης προκειμένου στη συνέχεια ν’ αναφερθεί σ’ αυτές).
Τα σκάγια του Σαρηγιάννη πήραν παρεμπιπτόντως και τον Ορέστη Δουμάνη, αλλά και τον Γρηγόρη Διαμαντόπουλο, καθόλου τυχαία φυσικά.
Γράφει μεταξύ άλλων ο Σαρηγιάννης και τούτο:
“Για να είσαι μαρξιστής … δεν αρκεί να εκπληρώνεις τα τρέχοντα κομματικά σου καθήκοντα … ή να εμφορείσαι γενικώς από προοδευτικές, αριστερές ή και κομμουνιστικές ακόμη απόψεις ή και να δρας μ’ αυτές, αλλά πρέπει να γνωρίζεις σε βάθος και την θεωρία της ιδεολογίας που πρεσβεύεις … Και ο Δεσποτόπουλος ήξερε τον μαρξισμό σε βάθος”.
Ενώ, κατ’ αντιδιαστολήν, οι άλλοι δεν τον ήξεραν (όντας απλοί κομματικοί αχθοφόροι)!
Χρήσιμο θα ήταν ο Σαρηγιάννης να αφιππεύσει, και να προσγειωθεί στο σκληρό έδαφος μιας πραγματικότητας, που συν τοις άλλοις μας κληροδότησε ένα Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας-Αττικής και μια Χωροταξική Πολεοδομική Μεταρρύθμιση, που δραματικά υποβαθμίζουν τους όρους ζωής των λαϊκών στρωμάτων, πολύ περισσότερο που, όπως διατείνεται ο ίδιος, γνωρίζει σε βάθος τον μαρξισμό.
Ας αφήσει ήσυχους τους πρωταγωνιστές των δεκαετιών του ’50, του ’60, του ’70 ακόμη, που πάλεψαν μετά το μακέλεμα ενός μεγαλειώδους κινήματος στις μυλόπετρες του εμφυλίου, να βγουν στο ξάγναντο με πρωταγωνιστή ένα κόμμα πολιτικής και όχι ιδεολογικής ενότητας, το κόμμα της ΕΔΑ (που δεν ήτανε βεβαίως κατ’ επέκταση το ΚΚΕ) και πέτυχαν τόσα αξιοσημείωτα εκείνα τα χρόνια, χωρίς να κρατούν “ιδεολογικόμετρο” στο χέρι.
Κώστας Π. Παντελόγλου
