Όσα καταχωρώ σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” έχω αποσπάσει από το έργο του Θανάση Χατζή “Η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε (1941-1945) γεγονότα-αναμνήσεις-σκέψεις” (Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 1977).
Ο Θανάσης Χατζής, ανώτερο στέλεχος του κινήματος, είχε διατελέσει γενικός γραμματέας του ΕΑΜ και είχε καλή γνώση των τεκταινομένων – ας δούμε, λοιπόν, τι έχει σημειώσει για το θέμα του τίτλου:
“Από τις πρώτες κιόλας μέρες (της Κατοχής) σπανίζουν τα τρόφιμα, μαυρίζει το ψωμί, αδειάζουν τα ράφια των μαγαζιών, κλείνουν τα μανάβικα, τα εστιατόρια, τα γαλακτοπωλεία. Εμφανίζονται οι ουρές και αρχίζει τη δράση της η μαύρη αγορά. Παντού όπου εμφανίζεται κάποιο φαγώσιμο σχηματίζεται αμέσως μια ατέλειωτη ουρά, από τους περίοικους, αλλά και από τους περαστικούς που σταματούν κι αυτοί με την ελπίδα να προφτάσουν να είναι μέσα σε κείνους που τελικά θα βρουν ν’ αγοράσουν. Οι περισσότεροι, ύστερα από αναμονή πολλών ωρών, θα φύγουν με άδεια χέρια.
Η αγωνία αρχίζει να απλώνεται – μια αγωνία που δεν είναι πια για το μέλλον, μα για το άμεσο αύριο. Στα σπίτια δεν υπάρχει τίποτε και η μαύρη αγορά γίνεται από τις πρώτες μέρες (της Κατοχής) η μοναδική πηγή προμήθειας τροφίμων, που οι τιμές τους από την μια μέρα στην άλλη διπλασιάζονται. Αργότερα θ’ αρχίσουν να διπλασιάζονται από στιγμή σε στιγμή.
Μέσα στις ουρές εκείνες … αρχίζει σιγά σιγά να καλλιεργείται η συνείδηση πως με τις ατομικές προσπάθειες δεν πρόκειται να λυθεί το ζήτημα του επισιτισμού του λαού της Αθήνας. Οι ουρές παίρνουν έτσι χαρακτήρα λαϊκών συγκεντρώσεων, που οι κατακτητές δεν μπορούν να εμποδίσουν. Εκεί, σ’ αυτές τις ουρές, είναι μαζεμένοι άνθρωποι κάθε κατηγορίας, όλοι πεινασμένοι. Άγνωστοι μεταξύ τους, ενωμένοι τώρα με την κοινή πείνα, περιμένοντας ταπεινωτικά, θα πουν ο ένας στον άλλο τον πόνο τους, θα κλάψουν και θα αλληλοπαρηγορηθούν, θα βλαστημήσουν και θα καταραστούν τους κατακτητές. Αλλά εκεί κιόλας θα ακουστούν τα “νέα”, θα διαδοθούν τα ανέκδοτα, που θα μεταδοθούν από στόμα σε στόμα, θα σχολιαστούν τα γεγονότα του πολέμου, θα ανταλλαγούν σκέψεις, θα εκφραστούν ελπίδες και θα αναζητηθούν λύσεις. Η ουρά είναι η ζωντανή ελεύθερη εφημερίδα των σκλάβων. Εκεί θα μοιραστούν και οι πρώτες αντικατοχικές προκηρύξεις. Από τις ουρές αυτές θα προέλθουν οι πρώτες επιτροπές, που θα κάνουν διαβήματα στην Κυβέρνηση των προδοτών, στην Δημαρχία, στον Ερυθρό Σταυρό, στις οργανώσεις και στα αρμόδια -ή κάποτε αναρμόδια- Ιδρύματα. Έτσι αρχίζει η Αντίσταση της Αθήνας”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
