Από ένα αφιέρωμα στο Άγιον Όρος του περιοδικού “Διαβάζω” (τεύχος 68, 4 Μαΐου 1983) έχω αποσπάσει όσα παρακάτω καταχωρώ σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” (πιο συγκεκριμένα από μια σχετική επιλογή βιβλιογραφίας που υπογράφει ο Νίκος Χαρκιολάκης) – πρόκειται για δυο δημοσιεύσεις για την Αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους· η μια είναι του Καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αρχιτέκτονα Παύλου Μυλωνά και η δεύτερη του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αρχιτέκτονα Νικόλαου Μουτσόπουλου:
- Π. Μυλωνά, “Η Αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους”, Νέα Εστία, Αφιέρωμα στο Άγιον Όρος, Χριστούγεννα 1963, σελ. 189-207.
(Η δημοσίευση αυτή αποτελεί μια εισαγωγή στην Αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους και συμπληρώνεται με γενικές συγκριτικές κατόψεις των είκοσι μονών και καθολικών, χωρίς όμως ειδικό σχολιασμό και ένδειξη κλίμακας)
Στο κείμενό του ο συγγραφέας … αναφέρεται και στη μακρόχρονη προσωπική του προσπάθεια συλλογής υλικού με σκοπούς: α) Να οργανωθεί ένα αρχείο φωτογραφιών και καταμετρημένων αποτυπώσεων όλων των θρησκευτικών και μοναστηριακών κτιρίων ή τμημάτων κτιρίων του Αγίου Όρους β) Να ανιχνευθεί, όπου είναι δυνατόν, το ιστορικό παρελθόν κάθε σημαντικού κτιρίου και ο ρόλος του, με χρησιμοποίηση κάθε γραπτής ή μνημειακής πηγής γ) Να δημοσιευθεί σε σύγγραμμα μια κριτική ανάλυση, με τη μέθοδο της συγκριτικής μορφολογίας, για τη θρησκευτική και μοναστηριακή Αρχιτεκτονική που αναπτύχθηκε στο Άγιον Όρος στους 10 τελευταίους αιώνες.
2. Ν. Μουτσόπουλου, Το Άγιον Όρος – ελάχιστη συμβολή στην Ιστορία και Αρχιτεκτονική του, Θεσσαλονίκη 1981, (εκτός εμπορίου)
(Η δημοσίευση αυτή αποτελεί μια εισαγωγή στην Ιστορία και Αρχιτεκτονική του Αγίου Όρους και συμπληρώνεται με σειρά χαρακτηριστικών φωτογραφιών).
Κώστας Π. Παντελόγλου
