Όσα ακολουθούν απέσπασα από επιστολή του Γιώργη Βασιλόπουλου προς την εφημερίδα “Ελευθεροτυπία”, επιστολή που δημοσιεύτηκε στις 13 Οκτωβρίου 1979 – τα “Καλλιτεχνικά Νέα” κυκλοφόρησαν νόμιμα την περίοδο 1943-1944, αλλά ας διαβάσουμε καταρχήν τα παρακάτω κατατοπιστικά:
“Τα “Καλλιτεχνικά Νέα” εκδίδονταν περίπου ένα χρόνο, κάθε βδομάδα. Σάββατο 8σέλιδα (και 12σέλιδα) μ’ αξιόλογο περιεχόμενο.
Αγωνίστηκαν σθεναρά να κρατήσουν ψηλά το ανθρώπινο, το πνευματικό και εθνικό φρόνημα του λαού μας. Πιστεύοντας πως χρέος της αληθινής διανόησης είναι να κρατάει άγρυπνη την εθνική συνείδηση του λαού. Πάσχισαν διαφωτίζοντας, όσο ήταν μπορετό κάτω από την διαρκή απειλή του θανάτου και του αφανισμού, να κατευθύνουν τους αναγνώστες τους στον πραγματικό εθνικό αγώνα.
Αυτός ήταν ο λόγος όπου γύρω στο περιοδικό “Καλλιτεχνικά Νέα” συσπειρώθηκαν όλοι σχεδόν οι διανοούμενοι εκείνης της εποχής. Κι αυτός ήταν κι ο λόγος που τελικά απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του από τις γερμανικές αρχές και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Ωστόσο, η σχετικά βραχύπνοη προσφορά του (37 βδομαδιάτικα 8σέλιδα) γνώρισαν την πανελλήνια, τότε, αναγνώριση και τον διεθνή έπαινο.
Το περιοδικό “Lettres Francaises” τα ανέφερε τιμητικά και επαινετικά κατά την απελευθέρωση της Γαλλίας, κατά τις αρχές Φλεβάρη 1945, ως μοναδικό υπόδειγμα αντιστασιακού περιοδικού στην κατεχόμενη Ευρώπη. Κι ο Roger Milliex στο βιβλίο του “Στο σχολειό του Ελληνικού λαού”, που κυκλοφόρησε στα γαλλικά, ανέφερε επίσης τιμητικά γράφοντας πως “το περιοδικό “Καλλιτεχνικά Νέα” είχε στήσει πνευματικό κλεφτοπόλεμο ενάντια στον καταχτητή και τους ντόπιους συνεργάτες του”. Τιμητικά το ανέφερε κι η “Humanite” [η εφημερίδα του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος].
Βέβαια, ακόμη δεν γράφτηκε η πλήρης ιστορία για την Εθνική Αντίσταση. Πολά έχουν παραμεληθεί κι ακόμα περισσότερο είναι άγνωστα.
Στον πολύπτυχο αγώνα του Ελληνικού λαού τα “Καλλιτεχνικά Νέα” είναι μια σελίδα γεμάτη συνέπεια και τόλμη, θάρρος και πνευματική ελευθερία”.
Σημειώνω τώρα πως στα “Καλλιτεχνικά Νέα” θα επανέλθω με άλλα γραφτά στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”, και τούτο διότι σε μια δύσκολη εποχή άνοιξαν τις σελίδες τους σε όσους ένιωθαν την ανάγκη να εκφραστούν και να δημιουργήσουν πνευματικά – και τις άνοιξαν με εαμική αυτοτέλεια όμως, παρά τη δαμόκλειο σπάθη της Κατοχικής λογοκρισίας και τους θανάσιμους κινδύνους που διέτρεχαν οι πρωταγωνιστές του εγχειρήματος.
Κώστας Π. Παντελόγλου
