Image

Τα Μαθηματικά, η Φυσική και ο Φιλαδελφειώτης Κωνσταντίνος Μ. Δαφέρμος

wiener-dafermos-2016-webΕν αρχή είναι η είδηση:

Στον Κωνσταντίνο Μ. Δαφέρμο του πανεπιστημίου Μπράουν θα απονεμηθεί το Βραβείο Εφαρμοσμένων Μαθηματικών Νόρμπερτ Βίνερ του 2016 από την Αμερικανική Μαθηματική Εταιρεία  (AMS) και την Εταιρεία Βιομηχανικών και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών (SIAM) “για τη θεμελιώδη εργασία του στις μερικές διαφορικές εξισώσεις και τη φυσική του συνεχούς μέσου”.

Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της εργασίας του Κωνσταντίνου Δαφέρμου είναι ο τρόπος που συνδυάζει τη βαθιά φυσική διορατικότητα με έναν υψηλό βαθμό μαθηματικής αυστηρότητας. Είναι ένας από τους κορυφαίους ειδικούς του κόσμου στη θεωρία των αρχών της διατήρησης. Αυτοί οι θεμελιώδεις νόμοι εκφράζουν με μαθηματικούς όρους το γεγονός ότι, μέσα σ’ ένα απομονωμένο φυσικό σύστημα, ορισμένες ποσότητες δεν αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου ή όταν η θέση του συστήματος αλλάζει. Παραδείγματα αυτού είναι η διατήρηση της ενέργειας και της ορμής.

Ο Δαφέρμος έχει συνεισφέρει γόνιμα στη θεωρία των μη γραμμικών νόμων της διατήρησης, εισάγοντας καινοτόμες και δυναμικές νέες μεθόδους και εφαρμόζοντας τη θεωρία σε περιοχές όπως η μηχανική του συνεχούς μέσου, η δυναμική των αερίων και η μη γραμμική ελαστικότητα. Η δουλειά του πάνω στις μαθηματικές όψεις της θερμομηχανικής έχει επίσης πολύ μεγάλες επιδράσεις. “Η δουλειά του χαρακτηρίζεται ξεχωριστά από μια κατανόηση των θεμελιωδών ζητημάτων της φυσικής του συνεχούς μέσου και το ρόλο τους στην ανάπτυξη νέων τεχνικών μαθηματικής ανάλυσης”, γράφουν οι Γκούι-Κιανγκ Τζ. Τσεν και Αθανάσιος Ε. Τζαβάρας σ’ ένα άρθρο μ’ αφορμή τα εβδομηκοστά γενέθλια του Δαφέρμου (Acta Mathematica Scientia, 2012).

Ο Δαφέρμος είναι ευρύτερα γνωστός για το βιβλίο του “Υπερβολικοί Νόμοι της Διατήρησης στη Φυσική των Συνεχών Μέσων” (Εκδόσεις Σπρίνγκερ, τρίτη έκδοση, 2010), το οποίο αναγνωρίζεται ως ο εγκυρότερος οδηγός στο θέμα του. Οι Τσεν και Τζαβάρας ονομάζουν το βιβλίο “μνημειώδη διατριβή” και συνεχίζουν:”Στις τρεις εκδόσεις του το βιβλίο έχει κρατηθεί επίκαιρο με τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο θέμα των Αρχών της Διατήρησης και είναι ένα καθοριστικό έργο στο οποίο θα αναφέρονται οι μελλοντικές γενιές των επιστημόνων”.

Ο Δαφέρμος είναι Καθηγητής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών στο πανεπιστήμιο Μπράουν. Μεταξύ πολλών τιμητικών τίτλων, έχει λάβει από τη SIAM το βραβείο W.T. and Idalia Reid Prize (2000), το βραβείο Cataldo e Angiola Agostinelli της Accademia Nazionale dei Lincei (Ρώμη, 2011), το μετάλλιο του Γαλιλαίου της πόλης της Πάδουας (Ιταλία, 2012) και το βραβείο της Διεθνούς Εταιρείας για την Αλληλεπίδραση Μηχανικής και Μαθηματικών (2014). Εκλέχτηκε εταίρος της SIAM (2009) και της AMS (2013).

Το βραβείο Βίνερ των AMS και SIAM, που απονέμεται κάθε τρία χρόνια, τιμά την έρευνα στα εφαρμοσμένα μαθηματικά με την υψηλότερη και την πλατύτερη έννοιά της. Το βραβείο θα απονεμηθεί την Πέμπτη 7 Ιανουαρίου στις Συνδυασμένες Μαθηματικές Συναντήσεις στο Σιάτλ”.

Και τώρα αυτά που θα είχα εδώ, στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”, να σημειώσω:

Ο Κωνσταντίνος Μ. Δαφέρμος είναι ένας δικός μας, ένας Φιλαδελφειώτης. Είναι ανιψιός του Παντελή Ραπτάρχη, γιος της αδελφής του φιλολόγου Σοφίας Ραπτάρχου που δίδαξε στο Γυμνάσιο της Νέας Φιλαδέλφειας και έφτασε στο βαθμό της Γυμνασιάρχου. Πατέρας του ο εκ Ρεθύμνου Κρήτης Καθηγητής και μετέπειτα Γυμνασιάρχης Μιχαήλ Δαφέρμος. Παππούς του ο εξ Αρκαδιουπόλεως της Ανατολικής Θράκης εκπαιδευτικός Κωνσταντίνος Ραπτάρχης.

Ο Κωνσταντίνος Μ. Δαφέρμος υπήρξε άριστος μαθητής του Γυμνασίου, αλλά και άριστος σπουδαστής του Ε.Μ. Πολυτεχνείου απ’ όπου πήρε το δίπλωμα του Πολιτικού Μηχανικού, σε συνέχεια δύο άλλων διακεκριμένων επιστημόνων της πόλης μας: του δόκτορος Πολιτικού Μηχανικού Δημήτρη Μπαϊρακτάρη και του επίσης Πολιτικού Μηχανικού Σπύρου Κουνάδη.

Θα ήθελα να υπογραμμίσω, δημόσια όμως αυτή τη φορά, την ανάγκη η πόλη μας να συνδεθεί με τον Κωνσταντίνο Μ. Δαφέρμο, αυτό και την πόλη μας θαρρώ θα ωφελήσει αλλά και τη νέα μας γενιά.

Ας γίνει έτσι μια αρχή για τη σύνδεση της πόλης μας με τους απανταχού Φιλαδελφειώτες, και εντός και εκτός της Ελλάδας.

Να ελπίσω ότι αυτή τη φορά θα εισακουστώ;

Κώστας Π. Παντελόγλου