Μ’ αφορμή το γκρέμισμα του 1ου Δημοτικού Σχολείου Νέας Φιλαδέλφειας (Σπαθάρη) τη Δευτέρα 22 και την Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2016, σωστό θαρρώ να σημειώσω στον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας δυο λόγια για το σχολείο αυτό.
Προλογικά, σε μια συνέντευξη που έδωσε ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Νέας Φιλαδέλφειας Παντελής Ραπτάρχης (ένας ξεχωριστός συμπολίτης μας), σχετικά με τα σχολικά κτίρια της πόλης μας στην εφημερίδα Η Φιλαδέλφεια (αριθμός φύλλου 2, 20 Ιανουαρίου-3 Φεβρουαρίου 1957) του Κώστα Ι. Μπαζαίου, διαβάζουμε πρωτοσέλιδα κιόλας, μεταξύ άλλων, και αυτά τα οποία αναφέρονται στο 1ο Δημοτικό Σχολείο (Σπαθάρη):
“Επισκεφθήκαμε το Α’ Δημοτικό Σχολείο (Σπαθάρη). Η μια από τις τέσσερεις αίθουσες έχει αχρηστευθή τελείως. Οι υπόλοιπες τρεις είναι ετοιμόρροπες. Όταν βρέχει, η βροχή μπαίνει μέσα στις τάξεις ώστε είναι αδύνατο να γίνει μάθημα. Δεν μπορούν δε να επισκευαστούν, γιατί εάν ανεβούν εργάτες, υπάρχει κίνδυνος να γκρεμισθή όλη μαζί η σκεπή”.
Αυτά τα λόγια σηματοδοτούσαν το τέλος του ξύλινου σχολείου (δωρεά του Σπαθάρη), το οποίο για 30 παρά κάτι χρόνια στάθηκε ένας φιλόξενος εκπαιδευτικός χώρος που χιλιάδες συμπολίτες μας έμαθαν γράμματα από άξιες δασκάλες και άξιους δασκάλους (όλως ενδεικτικά αναφέρω τη κυρία Κεσίσογλου και την κυρία Κεμενίδου).
Τη θέση του πήρε το σχολείο που γκρεμίστηκε τώρα, το οποίο θεμελιώθηκε το Μάρτιο του 1957, παρουσία των υπουργών Οικονομικών Χρήστου Θηβαίου και Δημοσίων Έργων Γεωργίου Ράλλη – έχει βέβαια προηγηθεί το ενεργό ενδιαφέρον της Δημοτικής Αρχής (Δήμαρχος ο Νικόλαος Τρυπιάς) και η σύσταση Ταμείου Ανεγέρσεως Διδακτηρίων με πρόεδρο τον Παντελή Ραπτάρχη και μέλη του, εκτός των άλλων, τον γυμνασιάρχη κύριο Ξανάλατο και το δημοσιογράφο Λεωνίδα Κωνσταντινίδη.
Συν τοις άλλοις, είναι χαρακτηριστικό αυτό που είχε πει στην παραπάνω μνημονευθείσα συνέντευξή του ο Παντελής Ραπτάρχης: “Οι κάτοικοι της Ν.Φιλαδέλφειας πρέπει να μη κοιμούνται ήσυχοι αν δεν λυθή το ζήτημα των σχολείων. Είναι το σπουδαιότερο πρόβλημα που απασχολεί τον Δήμαρχο και το Δημοτικό Συμβούλιο και ίσως είναι το κυριώτερο θέμα που με έπεισε να αναμιχθώ εις τα δημοτικά πράγματα”.
Και τώρα μερικές ακόμα πληροφορίες: Ο Σπαθάρης την Κατοχή, επειδή υπέφερε οικονομικά, ενισχύθηκε από την Κοινότητα Νέας Φιλαδέλφειας – Τον λίγο καιρό που μεταπολεμικά επέτρεψαν στην αριστερή δασκάλα της Νέας Φιλαδέλφειας Κατίνα Μαμέλη να διδάξει στο Σπαθάρη δίδασκε το μάθημα της Καλλιγραφίας – Το ξύλινο σχολείο (δωρεά του Σπαθάρη) χρησιμοποιήθηκε από το 1957 και μετά στην Αγία Τριάδα, πριν την αποπεράτωσή της φυσικά.
Τέλος προσθέτω πως το ξύλινο σχολείο χρησιμοποιήθηκε από τις δυνάμεις της Αντίστασης το Δεκέμβρη του 1944 ως Νοσοκομείο – εξοπλίστηκε (κρεβάτια, στρώματα, κουβέρτες, σεντόνια), στελεχώθηκε (γιατροί, νοσοκόμες), τροφοδοτήθηκε με ό,τι πιο εκλεκτό σ’ εκείνες τις πολύ δύσκολες συνθήκες, μέσα σε λίγες ώρες από τον ίδιο το λαό, για να επιτευχθεί η περίθαλψη των τραυματιών, η κάλυψη των αναγκών τους. Και όλα αυτά σε εθελοντική βάση, προσφορά στον αγώνα…
Κώστας Π. Παντελόγλου
