Πάνε 30 χρόνια που δημοσίευσα στον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας ποιοι έκτισαν τα οικήματα της Νέας Φιλαδέλφειας. Το επανέλαβα και πριν 20 χρόνια στα Ντοσσιέ του Ιστορικού Αρχείου Νέας Φιλαδέλφειας. Τούτο περιλαμβάνεται και στη μακρά (2.000 σελίδες μέχρι τώρα) ιστόρηση των της Νέας Φιλαδέλφειας και Μαδύτου, στην οποία έχω αποδυθεί.
Κρίνω όμως χρήσιμο και στην ηλεκτρονική έκδοση του Κόσμου της Ν. Φιλαδέλφειας να καταχωρηθούν τα ονόματα των εργολάβων που έκτισαν τα οικήματα του Συνοικισμού, και το ακριβές έργο του καθενός εξ αυτών, διότι συνιστά τούτο στοιχείο της ιστορίας.
Λοιπόν, ο Μικρασιατοπροσφυγοσυνοικισμός της Νέας Φιλαδέλφειας αποτελούνταν από 549 οικήματα, που περιλάμβαναν συνολικά 1720 κατοικίες. Την ανέγερσή τους ανέλαβαν 10 εργολάβοι, που είναι οι παρακάτω (σημειώνονται τα οικήματα που ο καθένας ανήγειρε καθώς και οι κατοικίες που περιλαμβάνονταν σ’ αυτά):
- Κωνστ. Αντωνόπουλος: οικήματα 118, κατοικίες 347
- Κωνστ. Χατζηανδρέας: οικήματα 93, κατοικίες 326
- Ιωαν. Βουγιούκας και Ν. Κοντογεώργης: οικήματα 72, κατοικίες 225
- Ένωσις Εφέδρων Μικράς Ασίας (πληρεξούσιος Ανδρ. Μουζάς): οικήματα 58, κατοικίες 198
- Ιωάν. Παπαδόπουλος: οικήματα 49, κατοικίες 181
- Σταύρος Χαραλαμπόπουλος (πληρεξούσιος Γ. Χατζουράκης): οικήματα 37, κατοικίες 94
- Κωνστ. Κοκκινίδης και Σκούρσης: οικήματα 31, κατοικίες 99
- Σταυρουλάκης και Παπαγιαννάκης: οικήματα 33, κατοικίες 97
- Αριστ. Κοσμίδης (πληρεξούσιος Στοργιόπουλος): οικήματα 33, κατοικίες 92
- Ιωάν. Κοκκίνης (πληρεξούσιος Γεωργίου): οικήματα 25, κατοικίες 61
ΥΓ. Τόσο πριν όσο και μετά τη δικτατορία των συνταγματαρχών (1967-1974) είχα προτείνει στους αρμόδιους την αρχιτεκτονική (κατόψεις, όψεις, τομές, λεπτομέρειες, τεχνικές περιγραφές) και φωτογραφική αποτύπωση τουλάχιστον μερικών από κάθε τύπο οικήματος κτισμάτων του Μικρασιατοπροσφυγοσυνοικισμού της Νέας Φιλαδέλφειας για την ιστορία του πράγματος, τη διάσωση από τη συνήθη αξιοποίηση (πολυκατοικιοποίηση), τη χρησιμοποίησή τους για τις ανάγκες της πόλης μας (δική μου επί παραδείγματι ήταν η πρόταση οι υπηρεσίες του Δήμου μας να στεγάζονταν σε τέτοια οικήματα σε ένα δρόμο ή σε μια γειτονιά ευρισκόμενα – άλλωστε σε τέτοιο οίκημα στεγαζόταν, πριν το σημερινό δημαρχείο, ένα κτίσμα εκτός κλίμακας και ύψους του Συνοικισμού πάρει τη θέση του. Δεν εισακούστηκα!
Μετά τους σεισμούς του 1981 και του 1999, και από λάθος χειρισμούς, λιγόστεψαν κατά πολύ τα οικήματα. Καλό θα ήταν να μην εξαφανιστούν: ας αποτυπωθούν καταρχήν κατά τα παραπάνω, και ας αποτελέσει αυτό το υλικό, σχολιασμένο, μια έκδοση.
Θα ακολουθήσουν μετά τα υπόλοιπα· ιδού στάδιον δόξης λαμπρό για τους υπηρετούντες στο δήμο, που μπορεί να έχουν, εν προκειμένω, τη βοήθεια των μηχανικών της πόλης μας, μαζί και των σπουδαστών του Πολυτεχνείου, της Monumenta και της αποκτημένης τεχνογνωσίας της στη δεκαετία της ύπαρξής της (συμπολίτισσά μας και η αρμόδια Ειρήνη Γρατσία), αλλά και του Ε.Μ. Πολυτεχνείου και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΣΑΔΑΣ).
Η Δημοτική Αρχή ας αποτελέσει το επιτελείο της ευρείας κινητοποίησης που απαιτείται γι’ αυτό το σκοπό, την αποτύπωση της παλαιάς Νέας Φιλαδέλφειας – πράξη που ασφαλώς μπορεί να οδηγήσει στην καλύτερη γνωριμία με το χώρο της πόλης και την αντιμετώπιση σημαντικών ζητημάτων της νέας Νέας Φιλαδέλφειας και εκείνης του μέλλοντος.
Κώστας Π. Παντελόγλου
