Τι λένε στις ΗΠΑ για τα ιδιωτικά αθλητικά γήπεδα;

Σε συνέχεια της άρσης των ψευδαισθήσεων, ο “Κόσμος της Ν. Φιλαδέλφειας” δημοσιεύει σήμερα μεταφρασμένο ένα πρόσφατο άρθρο των International Business Times, που τεκμηριώνει ότι ούτε οι πόλεις-κοιτίδες του καπιταλισμού δεν αποδέχονται τα ιδιωτικά γήπεδα επαγγελματικών ομάδων, τα οποία βεβαίως χτίζονται κυρίως με χρήματα των φορολογούμενων… 

π.

Καλό νέο για την οικονομία του Σεντ Λούις η μετακόμιση της επαγγελματικής ποδοσφαιρικής ομάδας των Rams προς το Λος Άντζελες;

Το τέλος δεν ήταν θεαματικό, μα ήταν συγκινητικό για τους οπαδούς της επαγγελματικής ομάδας μπάσκετ των Seattle Supersonics, όταν η ομάδα μετακόμισε επίσημα στην Οκλαχόμα και μετονομάστηκε σε Thunder το 2008, μετά από 41 χρόνια στην πολιτεία της Ουάσινγκτον. Οι οπαδοί θρήνησαν την απώλεια της αγαπημένης τους επαγγελματικής ομάδας της πολιτείας και οι τοπικοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι προβλεπόταν απώλεια 188 εκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο για την τοπική οικονομία.

“Για τις πολλές χιλιάδες οπαδών των Sonics που ήθελαν αυτή η ομάδα να παραμείνει στο Σιάτλ και στο μέλλον, είναι μια λυπηρή ημέρα”, είπε ο Ρίτσαρντ Κόνλιν, τότε πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. “Είναι μια λυπηρή μέρα γι’ αυτούς”.

Αλλά από τότε που οι Sonics εγκατέλειψαν το Σιάτλ ενόψει της σεζόν 2008-09 του NBA, έχει αποδειχτεί το αντίθετο – το παλιό γήπεδο της ομάδας έγινε πιο κερδοφόρο από ποτέ και η πόλη ανθεί χάρη στις ισχυρές εμπορικές, κτηματομεσιτικές και τουριστικές αγορές. Το χάπι εντ του Σιάτλ μπορεί τελικά να είναι καλό νέο για τους οπαδούς των St. Louis Rams, οι οποίοι οργίστηκαν την Τρίτη, αφού οι ιδιοκτήτες της επαγγελματικής ομάδας του αμερικανικού ποδοσφαίρου ανακοίνωσαν ότι η ομάδα θα εγκαταλείψει το Μιζούρι για τη λιακάδα του Λος Άντζελες. Αν και η ομάδα θα λείψει στους οπαδούς του ποδοσφαίρου στο Σεντ Λούις, η ίδια η πόλη δε θα έχει αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις από την αποχώρηση των Rams, σύμφωνα με έρευνες. Οι οικογένειες που πήγαιναν στους αγώνες πιθανότατα θα συνεχίσουν να ξοδεύουν τα ίδια χρήματα, απλώς σε άλλες επιλογές διασκέδασης. Και όσοι έχουν κριτική στάση σημείωσαν ότι ο δήμος του Σεντ Λούις δεν θα είναι πια παγιδευμένος στο σχέδιο για ένα νέο στάδιο, που θα χρειαζόταν τεράστια ποσά δημοσίου χρήματος, ενώ θα επέστρεφε λίγα στην κοινότητα από οικονομική άποψη.

Στην πραγματικότητα, αν εξετάσουμε από καθαρά οικονομική σκοπιά την πρόταση για δημόσιες επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων για να μείνουν οι Rams στο Σεντ Λούις, η πόλη μάλλον τη γλίτωσε, λέει ο Ρόμπερτ Μπάνι, καθηγητής οικονομικών που ειδικεύεται στον αθλητισμό στο κολέγιο Λέικ Φόρεστ του Ιλινόις. “Αν μιλάμε για την οικονομική διάσταση, το Σεντ Λούις είναι καλύτερα να μην τροφοδοτεί τους St. Louis Rams”, είπε.

Ξοδεύοντας αλλού

Τρεις ομάδες του επαγγελματικού πρωταθλήματος αμερικάνικου ποδοσφαίρου NFL –οι Rams, οι San Diego Chargers και οι Oakland Raiders– είχαν προτάσεις να μετακομίσουν στο Λος Άντζελες. Μετά από μήνες εικοτολογίας και σχεδιασμών, οι ιδιοκτήτες την Τρίτη ενέκριναν τη μετακόμιση των Rams σε ένα σχεδιαζόμενο στάδιο στο Ίνγκλγουντ της Καλιφόρνια κι έδωσαν στους Chargers την επιλογή να συστεγαστούν εντός ενός έτους. Αν το Σαν Ντιέγκο αρνηθεί να μετακομίσει στο Ίνγκλγουντ, τότε η πρόταση θα γίνει στους Raiders.

Οι οπαδοί του Σεντ Λούις πληγώθηκαν από την κίνηση, αλλά επίσης έμειναν κάπως ανεπηρέαστοι. “Απλώς θα ξοδεύω περισσότερα λεφτά στους Cardinals (μπέιζμπολ) και στους Blues (χόκεϊ)”, είπε ένας ντόπιος σ’ ένα βίντεο που αναρτήθηκε στο NFL.com. Άλλοι οπαδοί άφησαν τις μπλούζες των Rams στο στάδιο της ομάδας θυμωμένοι. Τέτοιες αντιδράσεις δείχνουν έναν λόγο που η στέγαση των επαγγελματικών ομάδων έχει μικρή επιρροή πάνω στις τοπικές οικονομίες.

Τα περισσότερα χρήματα που πηγαίνουν προς μια επαγγελματική ομάδα ποδοσφαίρου, είναι επιλεκτική δαπάνη που απλώς θα μετακινηθεί αλλού στην πόλη, δείχνουν διάφορες μελέτες. Τα δολάρια που ξοδεύονται σε εισιτήρια και μπίρες πιθανόν θα μετακινηθούν προς άλλα πράγματα, όπως κινηματογράφους ή ψώνια. Κι ενώ μερικοί υποστηρίζουν πως οι δαπάνες για τους αγώνες του NFL διαχέονται σε τοπικές επιχειρήσεις, έχουν συνήθως υψηλή συγκέντρωση σε μια πολύ μικρή περιοχή, καθώς οι ομάδες όλο και περισσότερο δουλεύουν για να τις κρατήσουν υπό τον έλεγχό τους, λέει ο Μπάντι.

“Αυτά τα στάδια γίνονται μικρές περιτειχισμένες πόλεις και η δαπάνη παγιδεύεται μέσα στα τείχη”, λέει.

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι μετακομίσεις δεν ανακόπτουν ιδιαιτέρως την πόλη που εγκαταλείπεται, διότι οι επαγγελματικές ομάδες δεν αξίζουν όσο μερικοί φαντάζονται. Μια μελέτη που συγκέντρωσε στοιχεία για τα τέσσερα μεγάλα επαγγελματικά πρωταθλήματα των ΗΠΑ από το 1980-2000 το έθεσε ωμά: “Συμπεραίνουμε ότι μια επαγγελματική ομάδα δεν έχει θετική οικονομική επίδραση στην τοπική κοινότητα”, έγραψαν οι συντάκτες της έρευνας με τίτλο ” Μελέτη της οικονομικής επίδρασης των επαγγελματικών αθλητικών ομάδων στα τοπικά εισοδήματα”.

“Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι μια επαγγελματική αθλητική ομάδα επηρεάζει αρνητικά το τοπικό εισόδημα. Έτσι, τα αποτελέσματά μας υποδηλώνουν ότι οι επαγγελματικές αθλητικές ομάδες δεν δικαιολογούν τις περικοπές, τις παραχωρήσεις και τα κίνητρα που χρησιμοποιούνται για να τις προσελκύσουν”.

“Δεν κατέρρευσε καμιά πόλη”

Μπαίνοντας σ’ ένα γεμάτο στάδιο, με τους οπαδούς να φωνάζουν, φαντάζεσαι ότι η συγκέντρωσή τους θα έδινε ώθηση στις θέσεις εργασίας και τη δαπάνη, καθώς οι πωλητές τρέχουν για να εξυπηρετήσουν τους οπαδούς στα καταστήματα του σταδίου. Αλλά η προσοχή που τραβάει μια αθλητική ομάδα προκαλεί υπερμεγέθεις προσδοκίες για την οικονομική απόδοση, υποστηρίζουν οι οικονομολόγοι. Ας σκεφτούμε τους Sonics. Ενώ ο δήμος μπορεί να υποστήριζε ότι η ομάδα ωθούσε την οικονομική θέση του Σιάτλ, ακόμη κι ένας ειδικός της ομάδας υποστήριξε στη διάρκεια μιας νομικής μάχης για την αποχώρηση των Sonics ότι η μετακόμιση δεν θα είχε “μετρήσιμη οικονομική επίδραση” στην πολιτεία, όπως έγραψαν τότε οι Seattle Times. Αποδείχτηκε πως εν γένει είχε δίκιο.

Από τότε που έφυγαν οι Sonics, το γήπεδο το οποίο οι αποχωρήσαντες ιδιοκτήτες θεωρούσαν ακατάλληλο και προκαλούσε ζημιά ενός εκατομμυρίου δολαρίων το χρόνο στο δήμο, του δίνει πάνω από ένα ένα εκατομμύριο δολάρια κέρδη, γιατί είχε περισσότερες ελεύθερες ημερομηνίες και συγκέντρωνε χρήματα από συναυλίες και λιγότερο προβεβλημένες αθλητικές ομάδες. Το Σιάτλ έγινε επίσης μια από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες πόλεις των ΗΠΑ και οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν πάνω από 3% το 2015 σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, σύμφωνα με το Forbes.

“Καμία πόλη δεν κατέρρευσε επειδή έχασε μια επαγγελματική αθλητική ομάδα”, λέει ο Μάικλ Λιντς, καθηγητής οικονομικών με ενδιαφέρον για τον αθλητισμό στο πανεπιστήμιο Τεμπλ στη Φιλαδέλφεια.

Οι θέσεις εργασίας που δημιουργούν οι επαγγελματικές ομάδες τείνουν να είναι χαμηλόμισθες, μερικής απασχόλησης και χαμηλής ειδίκευσης. Και τα περισσότερα απ’ τα χρήματα που σχετίζονται με την ομάδα καταλήγουν στους ιδιοκτήτες και τους παίκτες, πολλοί απ’ τους οποίους κατοικούν εκτός περιοχής. Αυτό οδηγεί και τις δαπάνες αλλού.

Ο Λιντς λέει ότι μελετώντας το λοκ-άουτ του επαγγελματικού χόκεϊ (NHL), που ουσιαστικά ήταν σαν να είχαν μετακομίσει προσωρινά όλες οι ομάδες, βρήκε ότι η οικονομική δραστηριότητα στις πόλεις αυξήθηκε αντί να μειωθεί, γιατί περισσότεροι άνθρωποι εξερευνούσαν την πόλη ψάχνοντας κάτι να κάνουν. Ακόμη κι αν ολόκληρη η επαγγελματική αθλητική παρουσία μιας πόλης εξαφανιζόταν σε μια ημέρα, ο οικονομικός αντίκτυπος θα ήταν ελάχιστος, λέει, αναφέροντας υπολογισμούς που έκανε κατά τη συγγραφή ενός βιβλίου.

“Λαμβάνοντας υπόψη τις προσόδους που δημιούργησαν και οι πέντε επαγγελματικές ομάδες του Σικάγο μαζί, οι αρνητικές συνέπειες στην οικονομία θα ήταν κάτω από 1% αν εξαφανίζονταν και οι πέντε”, είπε ο Λιντς.

Στο Σεντ Λούις, οι Rams έπαιζαν λίγα παιχνίδια τη χρονιά, δίνοντας μικρό περιθώριο στην πόλη να επωφεληθεί οικονομικά. Έτσι αν και η αναχώρηση της ομάδας είναι συντριπτική για τους οπαδούς, δε θα αδειάσει το πορτοφόλι της πόλης.

“Θα ήταν σαν ένα μεσαίο πολυκατάστημα –ίσως μεσαίο– να τα μάζευε και να έφευγε από την πόλη”, λέει ο Λιντς για την αναχώρηση των Rams.

Τιμ Μάρτσιν, International Business Times, 13 Ιανουαρίου 2016