Η Ένωση Δημοκρατικών Αριστερών, με αρχηγό τον Ιωάννη Σοφιανόπουλο, ήταν ένας μικρός πολιτικός σχηματισμός, ο οποίος δεν είχε συμμετάσχει στο ΕΑΜ της Κατοχής, αλλά ούτε και στον Πολιτικό Συνασπισμό του ΕΑΜ μεταπολεμικά.
Πήρε σάρκα και οστά μετά τις 26 Ιανουαρίου 1950 που ο Ιωάννης Σοφιανόπουλος επέστρεψε στην Ελλάδα από τη Γαλλία όπου βρισκόταν. Εφημερίδα του κόμματος της Ένωσης Δημοκρατικών Αριστερών ο Δημοκρατικός Τύπος, με διευθυντή τον Ν. Ρίτση, εβδομαδιαία εφημερίδα που πρωτοκυκλοφόρησε στις 28 Φεβρουαρίου 1950. Νεολαία του κόμματος η Δημοκρατική Αριστερή Νεολαία (ΔΑΝ) με αξιοσημείωτη δράση στις γειτονιές και τους φοιτητικούς κύκλους.
Ο Ιωάννης Σοφιανόπουλος, ως αρχηγός του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδος, είχε συνυπογράψει με τον Βασίλη Νεφελούδη, ως γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος, στις 22 Ιουλίου 1936 λίγες μέρες πριν την κήρυξη της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936, συμφωνητικό για τη συγκρότηση Λαϊκού Μετώπου. Ως υπουργός δε της κυβέρνησης Πλαστήρα το 1945 είχε υπογράψει τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Ο Ιωάννης Σοφιανόπουλος έχαιρε της εκτίμησης του Σεραφείμ Μάξιμου και του Μιλτιάδη Πορφυρογένη, σχετικά με τον πολιτικό του ρόλο στην μετεμφυλιακή Ελλάδα.
Ενόψει των βουλευτικών εκλογών της 5ης Μαρτίου 1950, στις 2 Φεβρουαρίου 1950 η Ένωση Δημοκρατικών Αριστερών, το Σοσιαλιστικό Κόμμα – Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας και οι Αριστεροί Φιλελεύθεροι ιδρύουν τη “Δημοκρατική Παράταξη” με τις υπογραφές των Ιωάννη Σοφιανόπουλου (Εν.Δ.Α.), Αλέξανδρου Σβώλου και Ηλία Τσιριμώκου (ΣΚ-ΕΛΔ) και Νεόκοσμου Γρηγοριάδη Σταμάτη Χατζήμπεη (Αριστεροί Φιλελεύθεροι).
Ανέλπιστα καλό το αποτέλεσμα των εκλογών έφερε τη Δημοκρατική Παράταξη στη Βουλή των Ελλήνων με 18 βουλευτές (8 ΣΚ-ΕΛΔ, 6 Αριστεροί Φιλελεύθεροι, 3 Εν.Δ.Α., 1 ανεξάρτητος), εκλεγέντων ως βουλευτών και των ηγετών των κομμάτων που την συναπάρτιζαν, παρά την πολεμική των ηττημένων του Γράμμου, που με το ραδιοσταθμό “Ελεύθερη Ελλάδα” δεν υποστήριζαν τη “Δημοκρατική Παράταξη”, αλλά καλούσαν σε σταυροδότηση συγκεκριμένων υποψήφιων βουλευτών της μόνο (!), επικρίνοντας τους ηγέτες της, παρά το γεγονός ότι αυτοί γίνονταν δεκτοί με ενθουσιασμό σε μεγάλες συγκεντρώσεις.
Ο Ιωάννης Σοφιανόπουλος αναγνωρίστηκε αρχηγός της κοινοβουλευτικής ομάδας που απάρτισαν οι βουλευτές της Ένωσης Δημοκρατικών Αριστερών, των Αριστερών Φιλελεύθερων και ο ανεξάρτητος, ξεχωρίζοντας από τους βουλευτές του ΣΚ-ΕΛΔ. Παρά ταύτα όμως και αυτούς τους πήρε σβάρνα η πολιτική απαξίωση από το ΚΚΕ το οποίο προχώρησε στον “Δημοκρατικό Συναγερμό” και δι’ αυτού σε ανεξάρτητη παρουσία στις δημοτικές εκλογές της 15ης Απριλίου 1951 στους Δήμους Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης και άλλους μικρότερους.
Είχε βεβαίως επιχειρηθεί κοινή παρουσία στον Δήμο Αθηναίων, για τον οποίο ο Ιωάννης Σοφιανόπουλος είχε προτείνει τον πρώην αρεοπαγίτη και αντιπρόεδρο των Δημοκρατικών Συλλόγων Δημ. Γονατά. Οι διαπραγματεύσεις, που διήρκεσαν 15 μέρες και πραγματοποιήθηκαν στο γραφείο του Ιωάννη Σοφιανόπουλου, δεν ευοδώθηκαν και υποψήφιος από την πλευρά του “Δημοκρατικού Συναγερμού” υπήρξε ο γιατρός Γιώργης Σπηλιόπουλος, που υπερίσχυσε του Δημ. Γονατά.
Ενόψει των βουλευτικών εκλογών της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 επανήρχισαν οι συζητήσεις μεταξύ των αριστερών κομμάτων· πραγματοποιήθηκαν καταρχήν στο σπίτι του Ιωάννη Σοφιανόπουλου, ο οποίος στις 27 Ιουλίου 1951 πέθανε. Έτσι το ιδρυτικό της ΕΔΑ από την μεριά της Ένωσης Δημοκρατικών Αριστερών υπέγραψε ο Γιάννης Κοκορέλης, μόνου διαφωνούντος στην κεντρική επιτροπή της του Νικ. Ρίτση, εκδότη-διευθυντή του Δημοκρατικού Τύπου.
Κώστας Π. Παντελόγλου
