“Στις 18 Σεπτεμβρίου 1978 συμπληρώθηκαν πενήντα χρόνια από τον θάνατο του Στέφανου Ξανθουδίδη, θεμελιωτή των κρητολογικών σπουδών. Ο Δήμος Ηρακλείου, της ιδιαίτερης πατρίδας του, με πρωτοβουλία του φιλοπρόοδου Δημάρχου Μανόλη Καρέλλη, τίμησε την επέτειο αυτή με διάφορες εκδηλώσεις. Οργάνωσε φιλολογικό μνημόσυνο στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου με ομιλίες του Καθηγητή Μ.Ι. Μανούσακα για το ιστορικό και φιλολογικό έργο του Ξανθουδίδη, του Στέλιου Αλεξίου για το αρχαιολογικό και του Θεοχάρη Δετοράκη για το λαογραφικό. Στα πλαίσια των ίδιων εκδηλώσεων αποφασίστηκε να συγκεντρωθούν τα μικρότερα μελετήματα του Ξανθουδίδη και ιδιαίτερα τα δυσεύρετα, και να ανατυπωθούν σε τόμο με δαπάνες του Δήμου (Ηρακλείου)”.
Ο τόμος αυτός είναι ο ακόλουθος:
Στέφανου Ξανθουδίδου, Μελετήματα, Επιμέλεια Νικόλαου Παναγιωτάκη-Θεοχάρη Δετοράκη. Με προλογικό σημείωμα του Δημάρχου Ηρακλείου Μανόλη Καρέλλη, Δήμος Ηρακλείου, Ηράκλειο 1980, σελ. 521.
Ο Στέφανος Ξανθουδίδης γεννήθηκε το 1864 στο χωριό Αβδού του Ηρακλείου. Πήρε το πτυχίο του από την Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1888. Υπηρέτησε ως φιλόλογος στο Γυμνάσιο Νεαπόλεως και στο Κρατικό Γυμνάσιο Ηρακλείου, έφορος αρχαιοτήτων Χανίων, έφορος της 10ης αρχαιολογικής περιφέρειας και τέλος έφορος της 9ης αρχαιολογικής περιφέρειας (δηλαδή της Κνωσού και διευθυντής του Μουσείου Ηρακλείου), θέση που διατήρησε ως τον θάνατό του, το 1928.
Τα παραπάνω άντλησα από σχετικό δημοσίευμα του Γιάννη Κ. Μαυρομάτη στο περιοδικό Διαβάζω, τεύχος 40, Μάρτιος 1981, σελ. 80-83.
Κώστας Π. Παντελόγλου
