Το 1936, ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης γράφει στην εισαγωγή του στον Θ.Σ. Έλιοτ: “Στη βάση κάθε συζήτησης εξυπακούεται ένα σιωπηρό συμβόλαιο. Χωρίς αυτό έχουμε ίσως πολλούς παράλληλους μονολόγους, αλλά δεν έχουμε διάλογο. Για την ώρα είμαστε η χώρα των παράλληλων μονολόγων”.
Σε τι συνίσταται αυτό το σιωπηρό συμβόλαιο; Μα στην αναγνώριση ενός θεμελιώδους συστήματος αναφοράς, δηλαδή να ξέρουμε τουλάχιστον για ποιο πράγμα διαφωνούμε, όταν διαφωνούμε. Η στρατηγική της πόλωσης δεν ευνοεί αυτή τη γνώση· για την ακρίβεια είναι εχθρική προς την ίδια την αναγνώριση της ανάγκης ενός διαλόγου (και μιας εκδοχής του, της σύγκρουσης), για τον οποίο ο πολύ λιγότερο συναινετικός Γκι Ντεμπόρ κάπου σημείωσε ότι θα όφειλε να είναι οπλισμένος για να επιβάλλει τους όρους του.
Η στρατηγική της πόλωσης δεν ενδιαφέρεται για θέσεις, πόσο μάλλον για αντιθέσεις· δεν ενδιαφέρεται για πραγματικά διακυβεύματα που μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο διαλόγου ή και σύγκρουσης, γιατί, πολύ απλά, τα ψευδή διλήμματα δημιουργούν το έδαφος της ίδιας της ύπαρξης των πόλων και η ύπαρξη των πόλων εξασφαλίζει ότι τίποτα δεν κινείται. Έτσι υπάρχουν όσοι θέλουν να υπάρξουν ανεξάρτητα κι ερήμην των ζητημάτων που απλώς απασχολούν, που επηρεάζουν ή κι επικαθορίζουν την κοινωνία – και των αποδώ, και των αποκεί, πέρα από διαλόγους και συγκρούσεις.
Αισιόδοξος ο ποιητής, μέσα στην απαισιοδοξία του, όταν μιλά για πολλούς παράλληλους διαλόγους κι ακόμη όταν αφήνει το ενδεχόμενο “για την ώρα”. Σε ό,τι αφορά τη Νέα Φιλαδέλφεια και Νέα Χαλκηδόνα, ένα χρόνο περίπου πριν τις δημοτικές εκλογές, μπορούμε να είμαστε σχεδόν σίγουροι ότι τίποτα δε θα αλλάξει. Ή απαιτείται να προηγηθεί κάποιο σιωπηρό συμβόλαιο…
π.
