Από το βιβλίο “Πλατεία Πατριάρχου, η καρδιά της Νέας Φιλαδέλφειας”, που κυκλοφορεί από το Κέντρο Ιστορίας Νέας Φιλαδέλφειας.
Στην πλατεία Πατριάρχου προσήλθαν στις 21 Απριλίου 1967 όχι λίγοι για πληροφορίες και δράση συλλογική για την υπεράσπιση της Δημοκρατίας, για να διαπιστώσουν με θλίψη πως τίποτα δεν είχε προβλεφθεί, παρά τη διαρκή επισήμανσή μας γι’ αυτή την ανάγκη, ακόμη και το βράδυ της 20ης Απριλίου στο ακτίφ της σπουδαστικής οργάνωσης της Νεολαίας Λαμπράκη (τα πάντα ήταν προσανατολισμένα στις εκλογές της 28ης Μαΐου 1967, που φυσικά δεν πραγματοποιήθηκαν). Προς το μεσημέρι ξεκίνησαν και οι συλλήψεις για εξορία στη Γυάρο, αρχίζοντας από τον πατέρα μου Παντελή Παντελόγλου, καθώς και οι κατά μόνας ενέργειες του καθενός σχετικά με αυτό που είχε συμβεί: την κήρυξη της δικτατορίας των συνταγματαρχών…
Θα περάσει κάποιος καιρός για κάτι συλλογικό πολιτικά (όπως το Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο και η Δημοκρατική Άμυνα σχετικά γρήγορα, η Πανελλαδική Αντιδικτατορική Οργάνωση Σπουδαστών «Ρήγας Φεραίος», που η δημιουργία της μαζί και του Θούριου δρομολογήθηκε το καλοκαίρι του 1967 καθώς και προσωπικά είμαι σε θέση να γνωρίζω, κλπ.), αξιοσημείωτη ωστόσο η αλληλεγγύη σε όσους ήταν εκτεθειμένοι. Δεν άργησε όμως και πολύ η πρώτη ανάρτηση δήλωσης πολιτικού αποχρωματισμού αριστερού στα καφενεία της πλατείας Πατριάρχου, αντιγράφοντας τους καιρούς της Μακρονήσου…
Θαρρώ πως πρέπει να σημειώσω στο σημείο αυτό πως, σε όσα προ της δικτατορίας των συνταγματαρχών εμπόδιζαν την αντιδικτατορική προετοιμασία των δημοκρατικών δυνάμεων, προστέθηκαν από τον Φεβρουάριο του 1968 και όσα διχαστικά συνέβησαν στους κόλπους του ΚΚΕ. Ίσως μάλιστα αυτή να είναι και η αιτία που ο τότε (1967) υπεύθυνος της Σπουδάζουσας των Λαμπράκηδων δεν είναι ακριβής στις περιγραφές του, που αφορούν πρόσωπα και καταστάσεις, τόσο σε παλαιότερες όσο και σε πρόσφατες διηγήσεις του, σε τυπωμένο μάλιστα χαρτί (σε βιβλίο αλλά και σε αφιερωματική έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών στον «Ρήγα Φεραίο»), ίσως να είναι αυτή και η αιτία σχετικών αποσιωπήσεων και λανθασμένων εκτιμήσεων.
Ταυτοχρόνως, από το οπτικό πεδίο εκείνου, αλλά και άλλων, απουσιάζουν πλευρές της ζωής των χρόνων της δικτατορίας των συνταγματαρχών, που περιέκλειαν και κάποιες δυνατότητες «νόμιμης» αντιδικτατορικής, υπό ευρεία έννοια, δραστηριότητας: εκδοτικοί οίκοι, βιβλιοπωλεία, σινέ τέχνης, θέατρα, δισκογραφικές εταιρίες, ημερήσιος τύπος, περιοδικά, γκαλερί, σύλλογοι μηχανικών, Τεχνικό Επιμελητήριο, Ε.Μ. Πολυτεχνείο, κηδείες και μνημόσυνα πολιτικών, επιστημονικών και πνευματικών παραγόντων (όπως επί παραδείγματι του Γεωργίου Παπανδρέου, του Γιώργου Σεφέρη, του Μάρκου Αυγέρη κ.ά.), Ελληνοευρωπαϊκή Κίνηση Νέων (ΕΚΙΝ), Εταιρεία Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (ΕΜΕΠ), Δεκαοχτώ Κείμενα, Νέα Κείμενα, Σύλλογος Κρητών Σπουδαστών, ΕΡΥΕΑ, Φιλοδασική Αθηνών κ.ά. Πλευρές που δεν έχουν αποτελέσει, ούτε αποτελούν αντικείμενο αναφορών που όφειλαν να έχουν κάνει, αλλά και οφείλουν εκάστοτε να κάνουν.
Κώστας Π. Παντελόγλου
