Πολλά γράφονται αυτές τις μέρες για τις εγκαταστάσεις της υπηρεσίας καθαριότητας, λίγες αλήθειες όμως ακούγονται. Ας βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά:
Η τοποθέτηση του πάρκινγκ των απορριμματοφόρων μέσα στο Άλσος, στα όρια του οικοπέδου της ΑΕΚ τη δεκαετία του ’80 δεν έγινε τυχαία. Ήταν για την τότε δημοτική αρχή μια μέθοδος περιορισμού των ορέξεων της πλευράς της ΑΕΚ προς την πλευρά του Άλσους. Οι ορέξεις αυτές ήταν δεδομένες και είχαν ήδη διάρκεια πάνω από μια δεκαετία (ξεκινώντας με το χάρισμα 27 δασικών στρεμμάτων από τη Χούντα στην ΑΕΚ). Κάποιοι ανησυχούσαν από τις ορέξεις και κάποιοι άλλοι τις καλόβλεπαν. Η δημοτική αρχή ήταν απ’ αυτούς που ανησυχούσαν.
Ο στόχος της τότε δημοτικής αρχής να ανακόψει τον επεκτατισμό της ΑΕΚ πέτυχε σε ένα βαθμό ένα άμεσο πρακτικό αποτέλεσμα. Υπενθυμίζουμε πώς διαμορφώθηκε τελικά την ίδια εποχή το κλουβί “Γεώργιος Μόσχος” που άρχισε να λειτουργεί το 1989. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από την κερκίδα που ακουμπούσε στις εγκαταστάσεις της καθαριότητας. Φαίνεται καθαρά πώς στρίμωξαν οι σχεδιαστές τη νότια όψη του κλειστού πάνω στο πέταλο του σταδίου “Νίκος Γκούμας”.
Η τοποθέτηση των απορριμματοφόρων στο Άλσος ήταν λανθασμένη. Ανέκοψε μεν την ΑΕΚ, αλλά φόρτωσε σε δασικό χώρο μια μεγάλη όχληση, ενώ οι εγκαταστάσεις επεκτάθηκαν με τον καιρό. Η μεταφόρτωση απορριμάτων έγινε μόλις πριν δέκα χρόνια, από την τότε δημοτική αρχή. Θα μπορούσε κανείς σήμερα να υποστηρίξει πως η σχεδιαζόμενη μεταφορά των εγκαταστάσεων της διεύθυνσης καθαριότητας από το χώρο του Άλσους συντελεί στην αναβάθμιση του νότιου τμήματος του Άλσους· αλλά, βέβαια, αυτό θα ίσχυε μόνο αν ο χώρος ξαναγινόταν δασικός κι αποδιδόταν σε δημόσια χρήση, όχι αν μεταβληθεί σε τζάμπα περίβολο του γηπέδου Μελισσανίδη, όπως προβλέπει ο Ν. 4277/2014.
Λανθασμένες ήταν κι άλλες χρήσεις που μπήκαν την ίδια εποχή στο Άλσος, όπως ο ζωολογικός κήπος, αλλά και άλλα σχέδια της δημοτικής αρχής που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ (εκτός από ένα γήπεδο τένις στο βόρειο τμήμα). Σωστά κινήθηκαν όσοι κινήθηκαν για να σταματήσουν αυτά τα σχέδια εν τη γενέσει τους, αλλά και όσοι προσπάθησαν να τα ανατρέψουν αφού υλοποιήθηκαν. Τόσο οι δημόσιες απόψεις που εκφράστηκαν κατά καιρούς, όσο και οι νομικές κινήσεις που οδήγησαν στα πρωτόκολλα κατεδάφισης και τα πρόστιμα κατά του δήμου είναι και σωστές και δικαιολογημένες.
Η δημοτική αρχή τη δεκαετία του ’80 συνέχιζε μια παράδοση που είχαν και παλιότερες, αλλά τήρησαν και επόμενες δημοτικές αρχές. Έβλεπαν στο Άλσος, στο δάσος αυτό των 480 στρεμμάτων, ένα χώρο προς εκμετάλλευση, που μπορούσε να παράξει έσοδα για το δήμο. Αντί να προσπαθήσουν να φέρουν τον κόσμο μέσα στο άλσος με χρήσεις φυσικές και δωρεάν, ενθαρρύνοντας αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει στους ελεύθερους πράσινους χώρους όλων των ευρωπαϊκών πρωτευουσών, προτίμησαν να ενθαρρύνουν τη δημιουργία μικρών προνομιακών εμπορικών φέουδων, όπως ο Κένταυρος. Να θυμίσουμε ότι το κλασικότερο επιχείρημα υπέρ του Κενταύρου ήταν και παραμένει τα νοίκια που θα άφηνε στο δήμο.
Ταυτόχρονα, ελλείψει άλλων χώρων στην πόλη, της οποίας η οικιστική πυκνότητα αυξανόταν, το Άλσος ήταν η πρώτη επιλογή και για ό,τι έπρεπε να κρυφτεί από τα μάτια του κόσμου κι ό,τι είχε ανάγκη χώρου. Η στενότητα των διαθέσιμων χώρων φαίνεται ξεκάθαρα στο χάρτη, αλλά και στη δυσκολία να βρεθεί σήμερα εναλλακτικός χώρος για την υπηρεσία καθαριότητας. Αυτή η δυσκολία εντείνεται από το πολιτικό κόστος που κανείς δε θέλει αναλάβει, όπως επίσης και από τη μικροαστική αντίληψη NIMBY (Not In My Back Yard – “όχι στην αυλή μου”) των κατοίκων, σ’ ό,τι αφορά την κοινή ωφέλεια.
Η ευθύνη των διοικήσεων της δεκαετίας του ’90 για τη γιγάντωση του Κενταύρου και της εκκλησιαστικής μηχανής που κόβει δολάρια (λέγε με Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής) είναι δεδομένη. Ευθύνη έχουν και για τις εμπορικές χρήσεις σε χώρους που με πολλές αντιφάσεις εξυπηρετούσαν μη εμπορικούς σκοπούς – κι εννοούμε το Στέκι Νεολαίας που μετατράπηκε σε πιτσαρία και τσιπουράδικο πριν ξαναπεράσει σε δημόσια χρήση ως ΚΑΠΗ. Οι χρήσεις τελικά απαξίωσαν το σύνολο Άλσος, στο βαθμό που ο ίδιος ο δήμος ως διαχειριστής κι εν μέρει ιδιοκτήτης του έστελνε τους χρήστες του χώρου σε δυο-τρία σημεία του για να καταναλώσουν κι όχι σε όλη του την έκταση για να κάνουν πικνίκ, να αθληθούν, να ξεκουραστούν από το θόρυβο της πόλης, και, γιατί όχι, να αναδασώσουν, να φυτέψουν τα κολοκυθάκια τους, να κοινωνικοποιηθούν κλπ.
Το όνειδος του ζωολογικού κήπου κατέρρευσε όπως κατέρρευσε (ποιος θυμάται τα κρι κρι και την τύχη τους, πώς πέθανε η τελευταία καμήλα, το διαχρονικό βασανισμό της αρκούδας σε ένα κελί δύο επί δύο και το άλογο που θα χρησιμοποιούσε η … έφιππη δημοτική αστυνομία;), αφήνοντας ένα άθλιο κουφάρι που και πάλι επιλέχτηκε για να στεγάσει μια αναγκαία πλην ανεπαρκή εγκατάσταση, αυτή του ανεπιθύμητου οπουδήποτε αλλού καταφυγίου αδεσπότων ζώων, το οποίο διαχειρίζεται με πολύ κόπο και ίδιες δυνάμεις η Φιλοζωική.
Με δεδομένο ότι η κρατική πολιτική στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης διαχρονικά μειώνει την εξουσία των τοπικών αρχών με άμεσους κι έμμεσους τρόπους, δεν είναι εντυπωσιακό που οι δημοτικές αρχές της Νέας Φιλαδέλφειας δεν έβρισκαν τα εργαλεία για να ασκήσουν μια άλλη πολιτική. Αλλά το βασικό πρόβλημα δεν ήταν τα εργαλεία. Ήταν ότι οι πιο πολλές δημοτικές αρχές, της νυν συμπεριλαμβανομένης, δεν έδειξαν κάποια πολιτική βούληση για ένα άλλο Άλσος, κι αυτό δεν είναι θέμα εργαλείων ή κρατικών περιορισμών. Πρόκειται για προβληματική αντίληψη αυτών των δημοτικών αρχών (και των αντιπολιτεύσεών τους) για το τι συνιστά κεφάλαιο για την πόλη μας και υπό ποια έννοια το Άλσος είναι κεφάλαιο. Το αυτό πρόβλημα εμφανίζεται και για τον προσφυγικό συνοικισμό, ιδιαίτερα γιγαντωμένο σήμερα, με δεδομένες και τις πιέσεις που ασκούνται ποικιλοτρόπως πάνω του.
Για να φτάσουμε στο σήμερα: Τα εξώδικα και τα κιτρινόμαυρα πρωτοσέλιδα από τη μια, οι απαντήσεις δια του Facebook, του παραδημοτικού “Πολίτη” και δια ψηφισμάτων στο δημοτικό συμβούλιο είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Προφανώς, η ύπαρξη των εγκαταστάσεων της καθαριότητας στο Άλσος είναι προβληματική και η λειτουργία του γηπέδου Μελισσανίδη θα είναι ακόμη προβληματικότερη για το Άλσος – εκτός αν το Άλσος θεωρηθεί ως εμπορική αυλή και γίνει Μόντε Κάρλο, που έλεγε κάποτε κι ο Τίγρης. Η φασαρία ξεκινά ως συνήθως απ’ την πλευρά Μελισσανίδη, αλλά κι δημοτική αρχή δε χάνει ευκαιρία να μπει σ’ αυτήν απαντώντας στα όσα ανυπόστατα γράφει ο κιτρινόμαυρος τύπος, τα τοπικά του παρακολουθήματα και οι μονοδιάστατοι οπαδοί. Γιατί; Μα διότι η δημοτική αρχή ξέρει πολύ καλά κι έχει αποδεχτεί αυτό που δεν έχουν πάρει χαμπάρι άλλες δυνάμεις κοντά της: Υπάρχει σήμερα η κατάλληλη κυβέρνηση για να γίνουν όσα δεν μπόρεσαν να γίνουν εδώ και 45 χρόνια με τον παλιό καλό δικομματισμό. Υπάρχουν οι κατάλληλοι άνθρωποι στα κατάλληλα κρίσιμα κυβερνητικά και υπηρεσιακά πόστα, οι οποίοι φαίνεται πως έκαναν συμβόλαιο και … θα το τιμήσουν. Υπάρχει η αποδοχή από τη δημοτική αρχή της ισοπέδωσης του χαρακτήρα της Νέας Φιλαδέλφειας – ενός χαρακτήρα που ή δεν έχει αντιληφθεί ή φαίνεται να την ενοχλεί στη διαχείριση του μικρομάγαζου του δήμου.
Για όσους δεν το έχουν πάρει χαμπάρι ακόμη, μεταξύ των οποίων τα τοπικά μέσα “ενημέρωσης”, η δημοτική αρχή εμφάνισε τη συμβιβαστική μεταβατική λύση στο προχθεσινό δημοτικό συμβούλιο, αφού θα αργήσει ακόμη το “πράσινο σημείο” παραδίπλα απ’ το αμαξοστάσιο των τρόλεϊ: να γκρεμίσει άμεσα το κομμάτι εκείνο των εγκαταστάσεων που ενοχλεί το γήπεδο Μελισσανίδη, πλάτους δέκα μέτρων, στο οποίο υπάρχουν μόνο δυο γραφεία της καθαριότητας και υπαίθριος χώρος στάθμευσης και να δοθεί χρόνος για το υπόλοιπο ώστε να φύγει ομαλά προς τη νέα εγκατάσταση όταν ετοιμαστεί.
Πρόκειται για το χώρο “περιμετρικού πεζοδρόμου” που προβλέπει ο Ν. 4277/14, ακριβώς δηλαδή ο δημόσιος δασικός χώρος που αποχαρακτηρίστηκε και χαρίστηκε στην ΑΕΚ. Εφόσον ο δήμος είναι πρόθυμος να φύγει τώρα απ’ το χώρο του Ν. 4277/14 (δείτε κι εδώ), προς τι οι φωνασκίες;
Θέλουμε να επισημάνουμε και ένα πολιτικό τρικ του Άρη Βασιλόπουλου στο δημοτικό συμβούλιο της Τετάρτης. Ενώ είχε να πει τα καλύτερα για τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξη Χαρίτση και τα 10,5 εκατ. που δεσμεύτηκε να διαθέσει για τη μετεγκατάσταση, μας είπε τα χειρότερα για την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής και τα στελέχη της. Άραγε τα στελέχη αυτά σε άλλη κυβέρνηση αναφέρονται; Καλός μπάτσος-κακός μπάτσος;
Κι ένα τελευταίο, για όσους εντός κι εκτός πόλης παρασύρονται από τα εκατέρωθεν πρωτοσέλιδα: η δημοτική αρχή έχει πει καθαρά τις προθέσεις της. Δείτε εδώ για το επιχειρησιακό σχέδιο του δήμου (27 Μαρτίου 2015) και εδώ για το ζήτημα των απορριμμάτων (12 Οκτωβρίου 2016).
π.
Το γηπεδο της ΑΕΚΑΡΑΣ θα εχει πεζοδρομο 10 μετρα περιξ για την ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ του αλσους. Το υπολοιπο κομματι του γκαραζ θα ΑΝΑΔΑΣΩΘΕΙ. Το αλσος ξεκαθαρα θα αναβαθμιστει. Ποιο επιπλεον προβλημα θα δημιουργησει το νεο γηπεδο στο αλσος σε σχεση με το παλιο που λειτουργουσε 70 χρονια? Αρκετα με τα παραμυθια σας. Θελατε να διωξετε την ΑΕΚ απο το ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ και κανατε μια τρυπα στο νερο.