Το ζήτημα των οικονομικών της τοπικής εξουσίας είναι μείζονος σημασίας, έχει πολλές όψεις και μεγάλη ιστορική διαδρομή.
Πολλά δημοσιεύματα και εργασίες μου που είδαν το φως της δημοσιότητας τα χρόνια μετά την δικτατορία των συνταγματαρχών έως πρόσφατα, αναφέρονται στο ζήτημα αυτό και πώς έχει ακόμα από τον 19ο αιώνα, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλα Κράτη της Ευρώπης, και πρόσθετα πώς αντιλαμβάνονταν και προγραμμάτιζαν για το ζήτημα τούτο οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής ενοποίησης από τον πρώτο κιόλας καιρό του εγχειρήματός τους.
Ένα πλήθος σχετικών επιστημονικών μελετών και εισηγήσεων, αλλά και δημοσιευμάτων δύο αιώνων (19ου και 20ου) κορυφαίων επιστημόνων και παραγόντων της τοπικής εξουσίας έχω περιλάβει και αναφέρω στα δημοσιεύματα και εργασίες μου επί του κρισίμου αυτού ζητήματος – είμαι λοιπόν σε θέση να διαπιστώσω πόσο πολλά λείπουν εδώ και χρόνια και γενικότερα, αλλά και ειδικότερα στην πόλη μας, όσον αφορά τα οικονομικά της τοπικής εξουσίας.
Ωστόσο στο γραφτό μου αυτό θέλω να θίξω μια μόνο πλευρά του ζητήματος – τα δημόσια έσοδα, οι φόροι που πληρώνουμε δηλαδή, τι σκοπό έχουν;
Έχουν, λέγω, τον σκοπό να αντιμετωπίσουν τα έξοδα που απαιτούνται για ανθρωπινή κοινωνική μας συμβίωση – για ένα μέρος όσων απαιτούνται για την ανθρωπινή κοινωνική μας συμβίωση υποτίθεται πως φροντίζει η κεντρική εξουσία, για ένα άλλο η τοπική εξουσία.
Άρα ένα μέρος από τα δημόσια έσοδα, τους φόρους που πληρώνουμε δηλαδή, οφείλει να τους διαχειρίζεται η κεντρική εξουσία και ένα άλλο η τοπική εξουσία.
Ένα πρώτο ερώτημα ανακύπτει μετά από αυτή την καταρχήν τοποθέτηση του ζητήματος. Ποιο είναι το ποσοστό των δημοσίων εσόδων που αναλογεί στην κεντρική εξουσία και ποιο το ποσοστό που αναλογεί στην τοπική εξουσία;
Παλαιότερα η επιστήμη τεκμηρίωνε και οι τοπικές εξουσίες διεκδικούσαν αυτό που τους ανήκε από την κεντρική εξουσία – τα τελευταία χρόνια αυτό πια δεν συμβαίνει, οφείλει όμως να συμβαίνει τουλάχιστον από τις δυνάμεις που θεωρούν ότι βαδίζουν τους δρόμους της κοινωνικοπολιτικής πρωτοπορίας.
Οι δυνάμεις αυτές οφείλουν βεβαίως να μάχονται και για άλλα πράγματα όσον αφορά τα δημόσια έσοδα, τους φόρους που πληρώνουμε δηλαδή:
Πρώτον, να εφαρμόζεται με σχολαστικότητα η συνταγματική αρχή ότι ο καθένας μετέχει στα δημόσια βάρη αναλόγως των δυνάμεών του, και
Δεύτερον, να μην διπλοπληρώνει ο κόσμος για να έχει μια ανθρωπινή κοινωνική συμβίωση – τούτο συμβαίνει επί παραδείγματι με τα τέλη καθαριότητας. Αμφιβάλει κανείς ότι αναγκαία είναι η καθαριότητα για την ανθρωπινή κοινωνική μας συμβίωση; Δεν το νομίζω! Γιατί τότε να πληρώνει ξανά ο κόσμος για να έχει καθαριότητα, μια από τις πρώτιστες ανάγκες της ανθρωπινής κοινωνικής συμβίωσης;
Κώστας Π. Παντελόγλου
