Έχοντας προσπαθήσει πολύ, αρχίζοντας πριν ακόμα από τη δικτατορία των συνταγματαρχών, για τον θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως, καταχωρώ ένα απόσπασμα από την ομιλία του Δημάρχου Λαρίσης και Προέδρου της ΚΕΔΚΕ Δημήτριου Χατζηγιάννη στο Συνέδριό της που πραγματοποιήθηκε στην Καλαμάτα (*) το καλοκαίρι του έτους 1962.
Ανάλογο κείμενο, με τον ίδιο τίτλο, έχω καταχωρήσει στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” στις 12 Απριλίου 2014 – ήταν ένα κείμενο του Τάκη Σταθάτου, που είχε διατελέσει Δημοτικός Σύμβουλος Πατρέων, δημοσιευμένο στις 26 Σεπτεμβρίου 1974· χρήσιμο θα ήταν να ξαναδιαβαστεί κι αυτό…
Ας δούμε όμως τώρα τα λεχθέντα το 1962:
“Πηγαίος Ελληνικός είναι ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως. Είναι δημιούργημα του Ελληνικού λαού και δόξα του Ελληνικού άστεως. Η Κοινότης και ο Δήμος προϋπήρξαν του Κράτους. Δεν τους εδημιούργησεν ο Νόμος. Τους εύρε. Είναι η Τοπική Αυτοδιοίκησις ως θεσμός αναντικατάστατος και ακατάλυτος.
Επέζησε αύτη του Κράτους, όταν έπεσε τούτο. Η ιστορική αύτη διαπίστωσις είναι εξόχως διδακτική. Η αυτονομία των Ελληνικών πόλεων και ομάδων χωρίων ελαμπρύνθη κατά την Ελληνικήν αρχαιότητα, διέλαμψε κατά την Ρωμαϊκήν περίοδον και την χιλιετή ζωήν του Βυζαντίου και επέζησε ως Κοινότης υπό την Τουρκικήν κυριαρχίαν. Και εις χρόνους δουλείας και πνευματικού σκότους του Ελληνικού έθνους η Τοπική Αυτοδιοίκησις, εν συνεργασία μετά της Εκκλησίας, διέσωσαν την γλώσσαν, την θρησκείαν, το έθνος.
Αυτής της βαρείας κληρονομίας είμεθα οι Δήμοι και αι Κοινότητες της Ελλάδος κληρονόμοι και συνεχισταί εις την Τοπικήν Αυτοδιοίκησιν. Άλλοι Ευρωπαϊκοί λαοί, οργανώσαντες τον θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως ενεπνεύσθησαν από την φωτεινήν και μακράν Ελληνικήν παράδοσιν. Μετά την Ελληνικήν επανάστασιν του 1821 απηλευθερώθη μία μικρά γωνία της Ελλάδος. Η μικρά Ελλάς παρεσύρθη περισσότερον από το συγκεντρωτικόν σύστημα άλλων Χωρών και δεν ηδυνήθη να συνεχίση εξ ολοκλήρου την Ελληνικήν παράδοσιν της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως. Αντί μιας ευρείας προληπτικής κηδεμονίας του Κράτους, η γνώμη των ιδίων των Δημοτών θα ενείχε θετικωτέραν εγγύησιν εις την δημόσιαν δράσιν των Δήμων και Κοινοτήτων, κατά το παράδειγμα των αρχαίων Συνελεύσεων του Δήμου. Και την στιγμήν καθ’ ην οι Ελληνικοί Δήμοι και Κοινότητες, εν συνεργασία μετά του Κράτους, θα έχουν αποκτήσει μέσα εις τα πλαίσια των σημερινών Ελληνικών συνθηκών την διοικητικήν των ανεξαρτησίαν και την οικονομικήν των επάρκειαν, θα επανεύρυν τον δρόμον των”.
(*) Της ομιλίας του Δημητρίου Χατζηγιάννη είχε προηγηθεί η προσφώνηση του Δήμαρχου Καλαμάτας Χρ. Κουμάντου, ο οποίος μεταξύ άλλων είχε πει, απευθυνόμενος στους μετέχοντες αυτού του Συνεδρίου της ΚΕΔΚΕ, και τα ακόλουθα:
“Η Τοπική Αυτοδιοίκησις είναι η σπονδυλική στήλη του Κράτους και ο ακρογωνιαίος λίθος της Πολιτείας. Είναι η Μητέρα και η τροφός της Δημοκρατίας. Είναι η Μεγάλη του Γένους Σχολή εις την οποίαν οι πολίται διδάσκονται να ελέγχουν και να ελέγχωνται, να διοικούν και να διοικούνται.
Είναι ο Εθνικός στίβος εις τον οποίον αθλούνται και αγωνίζονται οι άριστοι και οι εκλεκτοί του λαού, το ευγενέστερον άθλημα. Το άθλημα της προόδου και του πολιτισμού. Άθλημα μέγα. Άθλημα δύσκολον. Άθλημα το οποίον συνήθως συντρίβει τον αθλητήν.
Υπό το φως αυτής της πίστεως, η Καλαμάτα Σάς υποδέχεται, Σας φιλοξενεί, Σας τιμά και Σας χαιρετίζει”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
