“Πηγαίνοντας στη Γενεύη περισσότερο με τραβούσε η περιέργεια να ιδώ από κοντά αυτή τη μπόρσα του διεθνούς ιμπεριαλισμού, την περίφημη Κοινωνία των … Ισχυρών, που για την κατανάλωση των αφελών αυτοονομάζεται Κοινωνία των Εθνών, παρά να ιδώ αυτή την ίδια την πόλη. (…)
Η λίμνη του Λέμαν στρώνει τα διάφανα νερά της ανάμεσα σε πράσινους λόφους και κήπους, αντίκρυ στο μαρμάρινο τείχος του Λευκού Όρους, δεχόμενα μέσα της ερωτικά το τρέμουλο αντικαθρέφτισμα των τριγυρνών επαύλεων, γελαστή, καλεστική, ονειρεμένη και πάντα φρέσκια. Στην ανατολική της όχθη εκτείνεται το περίφημο Quai du Mont-Blanc με τις δενδροστοιχίες του, το ξύλινο παρκέτο του, τα μεγαλοπρεπή καταστήματα, ξενοδοχεία και προξενεία. Εκεί επάνω η θεά Δικαιοσύνη κατοικεί στο … Ναό της Κοινωνίας των Εθνών! (…)
Πού αλλού η Κοινωνία των Εθνών και το παράρτημά της (Διεθνές Γραφείο Εργασίας) θα μπορούσαν να βρουν αριστοκρατικώτερο περιβάλλον για τα ευγενή τους διαβούλια, τα οποία στρέφονται πέριξ της υψηλής εννοίας του Δικαίου του ισχυροτέρου και πέριξ της μεταφυσικής προσπαθείας για την κοινωνική αρμονία μεταξύ του ενόπλου Κεφαλαίου και της αόπλου Εργασίας;
(…) Πραγματικόν αίσθημα αρρήτου υπερηφανείας και ασφαλείας γεμίζει τα ανθρώπινα στέρνα μας, όταν μπαίνουμε στο βασιλικό Μέγαρο της Κοινωνίας των Εθνών. Υπάλληλοι ένα σωρό, 550 δια την ακρίβειαν, (…) πηγαινοέρχονται απάνω σε παρκέτα ή μάρμαρα, χωρίς ν’ ακούονται, ή γράφουν, γράφουν, φιλολογία για ν’ ακούεται”.
Απόσπασμα γράμματος του Κώστα Βάρναλη (Αύγουστος 1926), δημοσιευμένο στην εφημερίδα “Πρόοδος των Αθηνών”, που περιέχεται και στο βιβλίο Κώστας Βάρναλης, “Γράμματα από το Παρίσι”, που επιμελήθηκε ο Νίκος Σαραντάκος και κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Αρχείο το 2013.
Αμφιβάλει κανείς, διαβάζοντας και τα παραπάνω, πως βρισκόμαστε μπροστά σε έναν πολιτικό ηγέτη μεγάλου διαμετρήματος των φτωχών και καταφρονεμένων;
Η ανάδειξη του στην ηγεσία της προδικτατορικής ΕΔΑ (υπήρξε μέλος του Γενικού Συμβουλίου της αλλά και της Διοικούσης της Επιτροπής), μα και ως Προέδρου του Εθνικού Συμβουλίου των Λαμπράκηδων, μόνο τυχαία δεν υπήρξε – υπήρξε η επιβράβευση ενός κορυφαίου πολιτικού νου, και όχι μόνο ενός εξαιρετικού εκπαιδευτικού, ποιητή και δημοσιογράφου.
Κώστας Π. Παντελόγλου
