Τι πήγα και θυμήθηκα· αφορμή η συμπλήρωση 50 χρόνων από τότε που βάδισε στη Σελήνη άνθρωπος σταλμένος από τη Γη (Apollo 11).
Είχαν περάσει πέντε χρόνια από τη “μεγαλειώδη πτήση του Ανθρώπου στο Διάστημα” (Γιούρι Γκαγκάριν), όταν η “Πανσπουδαστική”, το δημιούργημα των προχωρημένης κοινωνικοπολιτικής αφετηρίας φοιτητών και σπουδαστών, με κύρος ευρύτερο, κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1966 (αρ. Τεύχους 51) με 16σέλιδο ένθετο αφιέρωμα με τίτλο “Ο Άνθρωπος και το Διάστημα” (“Η πορεία στ’ Αστέρια και η επίδρασή της στην Ανθρωπότητα”).
Τα σημεία σημασίας του κειμένου του Αφιερώματος ήταν τα ακόλουθα: ενδιαφέρον το θέαμα του έναστρου ουρανού – αντικείμενο έρευνας – ημερολόγιο καιρός – προσανατολισμός – αστρολογία – τα προβλήματα της κοσμογονίας – καθεστώς διωγμών – το μεγάλο άλμα – και πάλι διωγμοί· η δικαίωση – στο βιβλίο της ιστορίας της ανθρωπότητας σημειώσαμε: μέρος 2ο – μελετώντας την ατμόσφαιρα – ιονόσφαιρα· μαγνητικό πεδίο – κοσμικές ακτίνες· ήλιος – η χαρτογράφηση της γης – τηλεπικοινωνίες – κοσμικό κενό· χαμηλές θερμοκρασίες – η ραδιενέργεια κοσμικό φαινόμενο – η αρχή της πυραυλικής κινήσεως και η επίγεια τεχνική – μεγαλύτερη απόδοση στη γεωργία – “γεωλογικός παράδεισος” – πολιτισμός χωρίς πρώτες ύλες; – παρατηρώντας από άλλους πλανήτες – αφροδίτη και βενέρα – εξασφαλίζουμε ενέργεια – γιατί πηγαίνει κι ο ίδιος ο άνθρωπος στο διάστημα; γιατί έχει μυαλό! – υπάρχουν εξωγήινοι πολιτισμοί; – η ζωή στο σύμπαν – η διαστημική έρευνα επιδρά στις επιστήμες, την τεχνική, την παραγωγή – το φαινόμενο της κοσμικοποίησης της παραγωγής – κοινωνική εξέλιξη και διαστημική έρευνα – δεν υπάρχουν όρια στη γνώση και το μετασχηματισμό του κόσμου – θα αφανιστούμε; – πεντάγωνο και διάστημα – Βέρνερ φον Μπράουν και άλλοι – μετεωρολογικός πόλεμος – βεβηλώσεις του διαστήματος και επιθετικές ενέργειες στο διάστημα – κατασκοπεία από το διάστημα και σουηδικές μαρτυρίες – οι ειρηνόφιλες δυνάμεις θα νικήσουν!
Σχετικά πρόσφατα άκουσα καλά λόγια γι’ αυτό το αφιέρωμα από συναγωνιστή εκείνων των χρόνων, που είχε αναλάβει να γράψει για την “Πανσπουδαστική” στην Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών/Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών. Πολύ καλά λόγια είναι η αλήθεια, πράγμα θαρρώ σημαντικό αν ληφθεί υπόψη και η ακαδημαϊκή ιδιότητα του συναγωνιστή μου. Και τότε όμως, το 1966, μόνο καλά λόγια είχα ακούσει για το κείμενό μου αυτό (που έγραψα όταν ήμουν 23 μόλις χρόνων) και μάλιστα από σημαντικούς προοδευτικούς επιστήμονες.
Ίσως κάποια στιγμή το δημοσιεύσω σε συνέχειες στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας”· θα ήταν χρήσιμο νομίζω αυτό όχι μόνο για τη γνώση της ιστορίας…
Κώστας Π. Παντελόγλου
