Image

Στιγμές από την ιστορία της Αντίστασης στη Νέα Φιλαδέλφεια

“Είναι η 31η Αυγούστου 1943. Μία κυρία εισέρχεται με προφύλαξιν εις το οίκημα της γερμανικής πρεσβείας Αθηνών, κλείεται εις το γραφείον του συμβούλου της πρεσβείας δόκτορος Vogel – καταθέτει, και εξέρχεται.

Ο δόκτωρ Vogel υπαγορεύει εις την μηχανήν τα όσα του είπε η μυστηριώδης κυρία. Ιδού το έγγραφον:

Μόλις τώρα προέβη μία Γαλλίς, η οποία είναι πανδρεμένη με έναν Έλληνα, εις την εξής κατάθεσιν εντός του γραφείου μου. Το όνομά της δεν ηθέλησε να το δηλώση και με παρεκάλεσε να την ονομάζω “Madame Rose”. Η κυρία λοιπόν εδήλωσε τα κάτωθι:

Εις την οδόν Αβραμωτής (;) 10 (Μοναστηράκι), τηλέφωνον 34.104, ιδρύθη ένα γραφείον το οποίον διευθύνεται υπό δύο εκ Θεσσαλονίκης εις Αθήνας ελθόντων Εβραίων και έχει τον μυστικόν σκοπόν να παρακολουθήση την αποστολήν Εβραίων της Θεσσαλονίκης εις την Παλαιστίνην. Οι δύο ιδιοκτήται του γραφείου φέρουν τα ονόματα Ελί και Εμμανουήλ. Τα επώνυμα ή το επώνυμον του ενός φαίνεται να είναι Κοέν. Μεταξύ των ευρίσκεται και ένας Άγγλος Εβραίος, ο οποίος εις την Πολωνίαν ή κάπου αλλού ήτο, ως Γερμανός, εις την υπηρεσίαν της Γκεστάπο, ως κατέχων εις την εντέλειαν διαφόρους γλώσσας. Δύο εκ των Εβραίων οι οποίοι πρόκειται εντός των προσεχών ημερών να διοχετευθούν εις Παλαιστίναν, κοιμούνται εις το σπίτι μιας γηραιάς κυρίας εις τον Ποδονίφτη (τέρμα Πατήσια, Νέα Φιλαδέλφεια).

Ο ένας από τους Εβραίους που ήλθαν από την Θεσσαλονίκην εδώ εβαπτίσθηκε ορθόδοξος και ήλλαξε το όνομά του που ήτο Άλμπερτ Κοέν και έγινε Θεόδωρος Κοέν. Αυτός είναι πανδρεμένος με την κόρην της Madame Rose. Η Madame Rose δεν ενέκρινε κατά κανένα τρόπον τον γάμον αυτόν, διότι ο γαμπρός της δεν της ήρεσε από την αρχήν. Παρακαλεί όμως όπως φεισθούν της ιδίας και της κόρης της, η οποία είναι εντελώς ανίδεη από τας ενεργείας του ανδρός της.

Ο Θεόδωρος Κοέν ή Αλβέρτος Κοέν ακούει ειδήσεις των ξένων σταθμών και είναι επίσης πάντοτε επακριβώς ενημερωμένος ως προς τα τελευταία γεγονότα. Πάντα ταύτα συνεκράτησε η Madame Rose, η οποία ομιλεί ολίγα ελληνικά, κατά την διάρκειαν συζητήσεων που τας ήκουσε κρυφά να γίνωνται εις το διπλανόν δωμάτιον.

Η παρούσα κατάθεσις υπεβλήθη ευσεβάστως εις τον σύμβουλον πρεσβείας κ. Dr Vogel.

Αθήναι, την 31ην Αυγούστου 1943

Αυτό είναι το κείμενον της καταγγελίας, της οποίας η δραματικότης μειούται ουσιωδώς αν σκεφθώμεν ότι έγινε από μίαν πεθεράν! Επί τη βάσει των διασωθέντων εγγράφων δεν γνωρίζομεν τι συνέβη με τους τόσον υπούλως προδοθέντας Εβραίους από την αδίστακτον αυτήν Μαντάμ Ροζ. Πάντως επί του εγγράφου της καταθέσεως υπάρχει η εξής βαρυσήμαντος σημείωσις:
Αντίγραφον του ανωτέρω από των λέξεων “Μόλις τώρα προέβη” μέχρι “ανίδεη από τας ενεργείας του ανδρός της” απεστάλη την 31ην Αυγούστου 1943 υπό τα στοιχεία Act. Z. Pol. 4/4 προς τον Baach, Αθήναι, οδός Λουκιανού 14, δια τα περαιτέρω.

Τα “περαιτέρω” ημπορούμεν εύκολα να τα φαντασθώμεν”.

Από το κλασικό βιβλίο του καθηγητή του πανεπιστημίου της Βιέννης Πολυχρόνη Ενεπεκίδη (1917-2017) “Οι Διωγμοί των Εβραίων εν Ελλάδι 1941-1944 επί τη βάσει των μυστικών αρχείων των ΕΣ-ΕΣ”, Εκδόσεις Παπαζήση, 1969:

Για την αντιγραφή,
π.