Στον τρίτο τόμο του Κεφαλαίου του Καρόλου Μαρξ (βλ. μετάφραση του Γιάννη Σκουριώτη, Αθήνα 1960) περιλαμβάνονται και μερικά για τα απορρίμματα και την αξιοποίησή τους – αναφέρονται 1) Στα απορρίμματα της παραγωγής και της κατανάλωσης – 2) Στο κίνητρο και τους όρους αξιοποίησης των απορριμμάτων – 3) Στον ρόλο των απορριμμάτων στη βιομηχανία – 4) Στην οικονομία στη δημιουργία υπολειμμάτων – 5) Στα απορρίμματα σε σχέση με τις διακυμάνσεις της τιμής της πρώτης ύλης – και 6) Στα απορρίμματα σε σχέση με το ποσοστό κέρδους.
Από τα όσα στο Κεφάλαιο του Μαρξ παρατίθενται βγαίνει το συμπέρασμα ότι σε συνθήκες μεγάλης κοινωνικής συγκέντρωσης, ύψωσης των τιμών των πρώτων υλών και προόδων της τεχνικής και της επιστήμης, η αξιοποίηση των απορριμμάτων γίνεται μια ενδιαφέρουσα οικονομικά υπόθεση.
Ενόψει επιχειρούμενης κρατικομονοπωλιακής ρύθμισης και σε αυτό τον τομέα του δημοσίου βίου, και προς κατατοπισμό των δημοτικών και λαϊκοδημοκρατικών δυνάμεων σχετικά, καταχώρησα στα Δημοτικά Ζητήματα, φυλλάδιο 14, τα παραπάνω του Κεφαλαίου του Μαρξ, στις 25 Οκτωβρίου 1979, σε αντιπαράθεση με την υπό του ΤΕΕ (και όχι μόνο) προτεινόμενη υγειονομική ταφή των απορριμμάτων (βλ. Δημοτική Καθαριότητα, μελέτη ομάδας εργασίας του ΤΕΕ, Αθήνα 1977, σελ. 41).
Δεν εισακούστηκα τότε, κι ακόμα πρωτύτερα όταν διερευνώντας τα οικονομικά της καθαριότητας του Δήμου Αθηναίων σημείωνα: “Στις συνθήκες της μεγάλης παραγωγής και συνακόλουθα της μεγάλης κοινωνικής συγκέντρωσης, πολύ περισσότερο στις συνθήκες ύψωσης των τιμών των πρώτων υλών, τα απορρίμματα γίνονται «… αντικείμενο εμπορίου και με τούτο νέα στοιχεία παραγωγής…»” (27 Δεκεμβρίου 1977).
Είναι γεγονός ότι από πολύ νεαρός είχα αντίληψη του γεγονότος πως τα απορρίμματα δεν είναι για πέταμα, αλλά αντιπροσωπεύουν χρυσάφι – γι’ αυτό και σε μια από τις πρώτες συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων, εκλεγμένος και εγώ Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων στις 30 Μαρτίου 1975, έλεγα μεταξύ άλλων και τούτο: “Γίνεται ή όχι αξιοποίηση των απορριμμάτων; Μπορεί να γίνει η αξιοποίηση των απορριμμάτων και να δώσει (στον Δήμο) ένα έσοδο;” (βλ. πρακτικά της συνεδρίασης της 24ης Ιουνίου 1975).
Κώστας Π. Παντελόγλου
