Με σχήματα, τυπολογίες πολιτικής συμπεριφοράς, λαθοαναγνώσεις της στάσης και της δράσης του Νικολάου Τρυπιά, με άγνοια αλλά και αγνόηση προσώπων και πραγμάτων της Αριστεράς στην πόλη, είναι αδύνατο να αποδοθεί η πολιτική ζωή της τα χρόνια 1949-1967, ενώ επιπλέον ένα πνεύμα «από τα πάνω και από απόσταση» δεν βοηθά.
Πολιτική ΝΦ ΝΧ 1949-1967, που δεν περιλαμβάνει τους επώνυμους αντιστασιακούς, άντρες και γυναίκες, στις εξορίες και τις φυλακές, αλλά και εκείνους που μετέχουν της διεύθυνσης των νόμιμων, αλλά διωκόμενων, εφημερίδων της Αριστεράς: Δημοκρατικός, Δημοκρατική, Αυγή (Διονύσης Χριστάκος, Βασίλης Εφραιμίδης), ή που αναδεικνύονται βουλευτές: ο Διονύσης Χριστάκος και ο Φίλιππος Χατζήμπεης στις βουλευτικές εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950 με τη «Δημοκρατική Παράταξη» – ο Βασίλης Εφραιμίδης σε όλες μέχρι τη δικτατορία των συνταγματαρχών βουλευτικές εκλογές με την ΕΔΑ, πλην εκείνης της 16ης Νοεμβρίου 1952 που λόγω του ισχύσαντος πλειοψηφικού συστήματος η ΕΔΑ δεν έβγαλε κανένα βουλευτή – ο Ιωάννης Μογγογιάννης (ο επονομαζόμενος «κόκκινος» βουλευτής) εκλεγμένος βουλευτής του κόμματος των Φιλελευθέρων προπολεμικά (που είχε ταχθεί υπέρ της εφαρμογής του Συμφώνου Σκλάβαινα Σοφούλη), αλλά και στις βουλευτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 με το ίδιο κόμμα, ενώ στις βουλευτικές εκλογές της 9ης Σεπτέμβρίου 1951 με την ΕΠΕΚ του στρατηγού Πλαστήρα – ο Χρήστος Τούντας με την ΕΠΕΚ το 1951 και την «Ένωση Κέντρου» στις βουλευτικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963 και 16ης Φεβρουαρίου 1964, είναι «σκορδαλιά χωρίς σκόρδο».
«Σκορδαλιά χωρίς σκόρδο» καταντά η αναφορά στην πολιτική ζωή της ΝΦ ΝΧ χωρίς μνεία καν των μετεχόντων στο Δημοτικό Συμβούλιο από τη μεριά της οργανωμένης Αριστεράς, αλλά και εκείνων των δημοκρατικών και αριστερών εν πολλοίς πεποιθήσεων, και κάποιων μετριοπαθών συντηρητικών που προσπαθούν να επικρατήσει ένα κλίμα δημοκρατικής ανοχής και δημιουργικής δραστηριότητας.
Λείπουν ακόμη εκείνοι και εκείνες που προσπάθησαν για την αποκατάσταση των συνδικαλιστικών ελευθεριών και την ικανοποίηση δικαίων διεκδικήσεων των εργαζομένων, στελεχώνοντας συνδικαλιστικές οργανώσεις με μεγάλο αριθμό εργαζομένων.
Τσαλαβούτησαν οι συγγραφείς του βιβλίου που κυκλοφόρησε το ΠΠΙΕΔ και στα του νεολαιίστικου κινήματος της περιοχής, αντιγράφοντας από τη μια, προσπαθώντας να μην αφήσουν ίχνη, και από την άλλη ανακαλύπτοντας ένα Εκπολιτιστικό Σύλλογο Νέων (!) στα κουτιά των ΑΣΚΙ, των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας δηλαδή (βλ. σελ. 184 και 307). Ωστόσο το τι έπραξαν οι νέοι της ΝΦ ΝΧ σε σχέση με το 1-1-4 και το 15% το έτος 1962, τιμώντας τον Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963, γιορτάζοντας την Πρωτομαγιά του 1964, υπενθυμίζοντας τον όλεθρο της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι τον Αύγουστο του 1964, και το καλοκαίρι του 1965 που σφραγίστηκε από το βασιλικό πραξικόπημα, κλπ. κλπ., δεν αασχόλησε τους συγγραφείς του πονήματος των ΑΣΚΙ.
Γιατί άλλωστε να τους απασχολήσει; Έτσι κι αλλιώς έχουν τη σφραγίδα εκ Θεού στο μέτωπό τους: μέλη της επιστημονικής κοινότητας σου λέει, βρέξει χιονίσει, που αναρριχώνται, άμα λάχει, και σε καμιά θέση πανεπιστημιακής ευθύνης…
Είναι αυτοί της ελευθερίας και της δημοκρατίας, των ανοικτών αρχείων που συσκοτίζουν όσα συνέβησαν ή τα αποσιωπούν – που δεν βρήκαν μια λέξη να πουν για ολόκληρη τη δεκαετία του ’50 όσον αφορά τη νεολαία, που αγνόησαν μια τραγωδία σαν αυτή της υπόθεσης των αεροπόρων, που την πλήρωσαν και Φιλαδελφειώτες κι ας υπάρχει και βιβλίο τους που λεπτομερώς τα σχετικά ανατριχιαστικά εξιστορεί, που δεν βρήκαν δυο λόγια να πουν γύρω από το γιατί το χώμα της ΝΦ συχνά πατούσαν ο στρατηγός Νεόκοσμος Γρηγοριάδης και ο Σταμάτης Χατζήμπεης των Αριστερών Φιλελευθέρων, ο στρατηγός Νάσης της Εαμικής Αντίστασης – αλλά και ο Σοφοκλής Βενιζέλος, ο στρατηγός Νικόλαος Πλαστήρας, ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Στυλιανός Χούτας κ.ά.
Πώς να απαιτήσεις λοιπόν να αναφερθούν στην «παρουσία» του Νίκου Ζαχαριάδη στη Νέα Φιλαδέλφεια, ακόμη και όταν είχε βρεθεί εκτός συνόρων, μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού;
Πώς να απαιτήσεις λοιπόν να αναφερθούν στο τι πρόσφερε η Νέα Φιλαδέλφεια: στον Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ) από τον οποίο στηρίχθηκε ο Μίκης Θεοδωράκης και ξεπήδησε ένα πλήθος συνθετών, στιχουργών ποιητών, τραγουδιστών κ.λπ. – στην Πανσπουδαστική, στη Γενιά μας – στη χορευτική πλαισίωση των εκδηλώσεων των Αντιστασιακών οργανώσεων, του Κινήματος της Ειρήνης, των Δήμων της Αττικής με ποικίλες αφορμές (εθνικές γιορτές, πρωτομαγιά, απόκριες κλπ.) με το συγκρότημα της Νέλλης Δημόγλου – στην Πανελλήνια Ένωση Γυναίκας (ΠΕΓ) – στην Εταιρεία Μελετών Οικονομικής και Κοινωνικής Αναπτύξεως, τη θρυλική ΕΜΟΚΑ δηλαδή, στην Επιτροπή Παιδείας της ΕΔΑ, – και έτερα ων ουκ έστι αριθμός…
Ας χαράξω ένα δυσάρεστο θαρρώ για τα ΑΣΚΙ (αν κρίνω από τον τρόπο που μεταχειρίστηκαν τη ΝΦ) συμπέρασμα: Οι Φιλαδελφειώτες δεν έζησαν μόνο στα σπουδαία οικιστικά σύνολα που τους έτυχαν (Μικρασιατοπροσφυγικός Συνοικισμός και Εργατικές Κατοικίες) την οργανωμένη ζωή τους κατά τον καλύτερο τρόπο, αλλά συνεισέφεραν και γενικότερα, και μάλιστα όχι μόνο εντός της Ελληνικής πατρίδος. Αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα, που θα μας πήγαινε πολύ μακριά, άλλωστε είναι μια κουβέντα που δεν μπορεί να γίνει με τα ΑΣΚΙ, διότι δεν το έχουν…
Κώστας Π. Παντελόγλου
