Image

Το έργο του Δημήτρη Γληνού με το περιοδικό “Αναγέννηση”

Από το φθινόπωρο του 1926 και για δύο σχεδόν χρόνια, ο Δημήτρης Γληνός εκδίδει διευθύνει και επιμελείται – με ένα πλήθος συνεργατών – το αριστερό περιοδικό Αναγέννηση. Ήταν μια έκδοση “ιδιαίτερα φροντισμένη στη μορφή και το περιεχόμενο, στην επιλογή της ύλης και τον τρόπο παρουσίασης, από το μυκηναϊκό σφραγιδόλιθο που στόλιζε το εξώφυλλο μέχρι τη γλώσσα”, έχει σημειώσει η Άννα Φραγκουδάκη σε κείμενό της, που περιλαμβανόταν στο αφιέρωμα του Διαβάζω στον Δημήτρη Γληνό (τεύχος 61, 23 Ιανουαρίου 1983).

Και καταλήγει με τα ακόλουθα σ’ αυτό το κείμενο:

“Γνώμονά του είχε τον ακόλουθο συνδυασμό: την παλιά κοραϊκή αρχή που έλεγε ότι το γένος θ’ αναστηθεί “δια της διαδόσεως των φώτων” και την μαρξιστική αρχή για την εκρηκτική δύναμη που έχει η γνώση.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και με πάρα πολλές δυσκολίες, σε μια περίοδο πολιτικά δύσκολη που η διακυβέρνηση έπαιρνε όλο και αυταρχικότερες μορφές, ο Γληνός … προσφέρει καινούργιο επιστημονικό προβληματισμό σε μια γλώσσα που χρησιμοποιείται με προσεκτική ακριβολογία και συγχρόνως είναι προσιτή στον μη ειδικό, στον στερημένο από γνώση αναγνώστη. Προκαλεί διάλογο πάνω στις θεμελιώδεις αρχές του μαρξισμού, εκλαϊκεύει τον ιστορικό υλισμό και δείχνει πώς η μαρξιστική οπτική εφαρμοσμένη στους πιο διαφορετικούς κλάδους (στην ιστορία, στη θεωρία και κριτική της λογοτεχνίας, στην τέχνη γενικά, στη φιλοσοφία κλπ.) κάνει καθαρότερα ορατή και καλύτερα κατανοητή την πραγματικότητα. Τέλος, προσφέρει ένα μορφωτικό περισκόπιο των διανοητικών κατακτήσεων της ευρωπαϊκής ελίτ, χωρίς καθόλου ν’ απευθύνεται στους μυημένους ή εκλεκτούς, αντίθετα μυεί τον μέσο αναγνώστη στην ψυχανάλυση, τη θεωρία της σχετικότητας, στα πρώτα βήματα της αναλυτικής φιλοσοφίας κλπ.

Πρόκειται για μια σπάνια αντίληψη ως προς την παιδεία, το ρόλο των διανοουμένων μέσα στην κοινωνία, τη μορφή του επιστημονικού λόγου, την πολιτική γενικά, τη σχέση επιστήμης και πολιτικής, την αριστερά που είναι ανοιχτή στις νέες ιδέες, την αριστερά που μελετάει επιστημονικά την κοινωνία για να πολεμήσει αποτελεσματικά τους αντιπάλους της, τέλος τη “διαφώτιση”, όπως έλεγαν τότε, που είναι καθήκον της αριστεράς”.

Κώστας Π. Παντελόγλου