Νομικές και πολιτικές ευθύνες για το εργοτάξιο του γηπέδου Μελισσανίδη

Πολύ καλά έκανε η Λαϊκή Συσπείρωση Νέας Φιλαδέλφειας-Νέας Χαλκηδόνας και ευαισθητοποιήθηκε για το ζήτημα της χρήσης του περιμετρικού πεζοδρόμου του γηπέδου Μελισσανίδη ως μέρους του εργοταξίου του έργου. Έκανε, ωστόσο, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της, δύο ενέργειες: η πρώτη ήταν να τηλεφωνήσει στον Γιάννη Βούρο και η δεύτερη να στείλει επιστολή με αποδέκτες τον δήμαρχο και τους αντιδημάρχους πρασίνου και τεχνικών υπηρεσιών, που φαίνεται να έχουν μια κάποια αρμοδιότητα.

Αναμφιβόλως, το ζήτημα θα πρέπει να τεθεί και στο επόμενο δημοτικό συμβούλιο της 17/2/2020, ειδικά μάλιστα αφού συναντάμε στην ημερήσια διάταξη τη γνωμοδότηση για τον λεγόμενο “περιμετρικό πεζόδρομο” του γηπέδου Μελισσανίδη. Οι δημοτικοί σύμβουλοι Σερετάκης, Γκούμα και Ζαχαριάδης θα πρέπει να απαιτήσουν μια απάντηση από τους αρνούμενους να εξηγηθούν.

Θα θέλαμε ωστόσο να επισημάνουμε τόσο στους επισπεύδοντες όσο και στους βραδυλαλούντες, ότι για το ζήτημα που μας απασχολεί εδώ ισχύει η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων του έργου (ΑΔΑ: 7ΥΕΛ4653Π8-ΘΞΩ), η οποία αναφέρει ρητά τα εξής:

• Η έκταση των 1.791 τ.μ. για την δημιουργία πεζόδρομου δεν περιλαμβάνεται στο υπό μελέτη έργο, καθώς δεν αποτελεί έκταση παραχωρημένη για την ανέγερση του Κέντρου Αθλητισμού, Μνήμης και Πολιτισμού, αλλά είναι αποτέλεσμα της τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου.
• Σε περίπτωση πρόκλησης οποιαδήποτε ρύπανσης ή άλλης υποβάθμισης του περιβάλλοντος ή παράβασης των όρων της παρούσας Απόφασης επιβάλλονται στους υπευθύνους του έργου οι κυρώσεις που προβλέπονται από τις διατάξεις των άρθρων 28, 29 και 30 του Ν. 1650/1986, όπως τροποποιήθηκε με τους Ν.3010/2002, Ν.4014/2011 και Ν. 4042/2012 και ισχύει.
• Ο φορέας του έργου του οποίου η δραστηριότητα προκαλεί ζημία ή άμεση απειλή ζημίας στο περιβάλλον κατά παράβαση των διατάξεων της παρούσας Απόφασης, φέρει περιβαλλοντική ευθύνη η οποία διέπεται από τις διατάξεις του Π.Δ. 148/2009 (ΦΕΚ 190/Α/2009) όπως εκάστοτε ισχύουν.

Ο Ν. 1650/1986 όπως ισχύει προβλέπει:

• Άρθρο 28, εδάφιο 2: Όποιος προκαλεί ρύπανση ή υποβαθμίζει το περιβάλλον με πράξη ή παράλειψη που αντιβαίνει στις διατάξεις του νόμου αυτού ή των κανονιστικών πράξεων που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους ή και χρηματική ποινή 3.000,00 έως 60.000,00 ευρώ. Αν η πράξη του προηγούμενου εδαφίου τελέστηκε από αμέλεια, επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή και χρηματική ποινή. Αν οι αρνητικές επιπτώσεις της ρύπανσης ή της υποβάθμισης του περιβάλλοντος είναι, με βάση το είδος ή την ποσότητα των ρύπων ή την έκταση ή τη σημασία της υποβάθμισης, περιορισμένες επιβάλλεται φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή και χρηματική ποινή.
• Άρθρο 28, εδάφιο 7: Στις περιπτώσεις εγκλημάτων του κεφαλαίου αυτού ως πολιτικώς ενάγων μπορεί να παρίσταται το Δημόσιο, καθώς και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην περιφέρεια των οποίων τελέσθηκε το έγκλημα, το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, πανεπιστήμια, άλλοι επιστημονικοί φορείς, δικηγορικοί σύλλογοι, φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, μη κυβερνητικές οργανώσεις και φυσικά πρόσωπα, ανεξάρτητα αν έχουν υποστεί περιουσιακή ζημία, προς υποστήριξη της κατηγορίας και μόνο και με αίτημα ιδίως την αποκατάσταση των πραγμάτων, στο μέτρο που είναι δυνατή. Έγγραφη προδικασία δεν απαιτείται.
• Άρθρο 30, εδάφιο 1: Σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προκαλούν οποιαδήποτε ρύπανση ή άλλη υποβάθμιση του περιβάλλοντος ή παραβαίνουν τις διατάξεις του παρόντος ή των κατ’ εξουσιοδότησή του εκδιδόμενων διαταγμάτων ή υπουργικών αποφάσεων ή αποφάσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή της Περιφέρειας, ανεξάρτητα από την αστική ή ποινική ευθύνη, επιβάλλεται ως διοικητική κύρωση πρόστιμο από πεντακόσια (500) μέχρι δύο εκατομμύρια (2.000.000) ευρώ. Τα εν λόγω πρόστιμα επιβάλλονται ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης, τη συχνότητα, την υποτροπή, το ύψος υπέρβασης των θεσμοθετημένων ορίων εκπομπών και την παραβίαση των περιβαλλοντικών όρων και προτύπων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων.
• Άρθρο 30, εδάφιο 4: Απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση κρατικής επιχορήγησης στον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας ή για την υπαγωγή του σε καθεστώς κρατικής ενίσχυσης είναι η εξόφληση ή ρύθμιση τυχόν επιβληθέντων τελεσίδικων διοικητικών κυρώσεων για περιβαλλοντικές παραβάσεις.

Το Προεδρικό Διάταγμα 148/2009 που ενσωματώνει στην ελληνική έννομη τάξη την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, προβλέπει επίσης:

• Άρθρο 6, εδάφιο 1: Αρμόδια αρχή για την εφαρμογή του παρόντος διατάγματος ορίζεται το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (ΥΠΕΧΩΔΕ), καθώς και οι Περιφέρειες και ειδικότερα: α) το ΥΠΕΧΩΔΕ, όταν η ζημία ή η επικείμενη απειλή ζημίας επηρεάζει φυσικούς πόρους ή υπηρεσίες εθνικής σημασίας, η προστασία ή/και διαχείριση των οποίων εμπίπτει στην αρμοδιότητα δημόσιας αρχής ή όταν η ζημία ή η άμεση απειλή ζημίας επηρεάζει φυσικούς αποδέκτες ή υπηρεσίες, που εκτείνονται στα διοικητικά όρια περισσότερων της μιας Περιφερειών ή στην επικράτεια άλλων όμορων κρατών- μελών και β) οι Περιφέρειες, όταν η ζημία ή η άμεση απειλή ζημίας επηρεάζει φυσικούς πόρους ή υπηρεσίες που βρίσκονται μέσα στα διοικητικά τους όρια και δεν εμπίπτουν στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου.
• Άρθρο 6, εδάφιο 9: Ο εντοπισμός του φορέα εκμετάλλευσης που προκάλεσε την περιβαλλοντική ζημία ή την άμεση απειλή τέτοιας ζημίας και ο καταλογισμός της ευθύνης του, γίνεται από την αρμόδια αρχή που ορίζεται στην παράγραφο Α, ή από κάθε άλλη δημόσια αρχή που μπορεί να διενεργεί τους απαιτούμενους απαραίτητους ελέγχους, είτε αυτεπαγγέλτως είτε μετά από καταγγελία που προέρχεται από φυσικό ή νομικό πρόσωπο, σύμφωνα με το άρθρο 13 ή μετά από σχετική ενημέρωση δημόσιας αρχής. Όταν ο εντοπισμός δεν γίνεται από την ως άνω αρμόδια αρχή, αλλά από άλλη δημόσια αρχή, η τελευταία οφείλει να ενημερώνει άμεσα την αρμόδια αρχή.
• Άρθρο 16, εδάφιο 1: Τακτικοί και έκτακτοι έλεγχοι για την τήρηση των υποχρεώσεων των φορέων εκμετάλλευσης που προβλέπονται στις διατάξεις του παρόντος διατάγματος, διενεργούνται αυτεπάγγελτα ή κατόπιν καταγγελίας, από τους κατά τόπο αρμόδιους Τομείς της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (Ε.Υ.Ε.Π.).

Θυμίζουμε ότι την ΑΕΠΟ του έργου του γηπέδου Μελισσανίδη (1/4/2016), όπως εξάλλου και την άδεια (25/7/2017), την εξέδωσαν υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, άρα εκεί βρίσκεται και η πρώτη ευθύνη ελέγχου του ζητήματος, όπως επίσης και η πρώτη παράβαση καθήκοντος, αφού δεν έχει ελεγχθεί επαρκώς ο φορέας του έργου.

Ωστόσο οι διατάξεις που παραθέσαμε παραπάνω επιτρέπουν τη λήψη πρωτοβουλιών και από την Περιφέρεια Αττικής και από τον Δήμο Ν.Φιλαδέλφειας-Ν.Χαλκηδόνας. Η Περιφέρεια θα έπρεπε να κλείσει τον κρουνό του δημόσιου χρήματος προς την Δικέφαλος 1924 Α.Ε. κι ο Δήμος θα έπρεπε δια των αιρετών και των υπηρεσιών του να κινήσει τη διαδικασία του άρθρου 6, εδ. 9 του ΠΔ 148/2009. Το γεγονός ότι δεν το κάνει, μπορεί να στοιχειοθετήσει παράβαση καθήκοντος – υπάρχει εξάλλου γνωστό δεδικασμένο του Αρείου Πάγου το 2014, ο οποίος έχει απορρίψει αναίρεση ασκηθείσα από αιρετούς που δεν άσκησαν, όπως όφειλαν, περιβαλλοντικό έλεγχο και καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης σε πρώτο και δεύτερο βαθμό από Τριμελές Εφετείο.

Με αυτά τα καταρχήν νομικά δεδομένα, τα οποία οφείλει να γνωρίζει κανείς, ένα τηλεφώνημα και μια επιστολή της Λαϊκής Συσπείρωσης ΝΦ-ΝΧ προς το περιβάλλον του Γιάννη Βούρου δεν αρκεί. Η Λαϊκή Συσπείρωση της Περιφέρειας Αττικής, που γνωρίζει εξάλλου το ζήτημα και έχει αρκετές φορές εκφράσει άποψη κυρίως δια του Γιάννη Πρωτούλη και της Αλεξάνδρας Μπαλού παλαιότερα, μπορεί να προχωρήσει στη διερεύνηση των ευθυνών και της διοίκησης Πατούλη, ενώ και το ΚΚΕ μπορεί να επερωτήσει τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη (που τα λέει και με τους … ιθύνοντες της δημοτικής αρχής, απ’ ό,τι λένε οι φωτογραφίες των κοινωνικών δικτύων) για τις δικές του ευθύνες. Καλό θα ήταν, επίσης, να δούμε την πρωτοβουλία των Σερετάκη-Γκούμα-Ζαχαριάδη να καταγράφεται και στον Ριζοσπάστη, όπως έγινε για άλλη τοπικού ενδιαφέροντος πρωτοβουλία.

Αλλά βέβαια το ζήτημα δεν είναι μόνον ζήτημα ΚΚΕ και Λαϊκής Συσπείρωσης. Οι λοιπές παρατάξεις του δημοτικού συμβουλίου δεν έχουν γνώμη για το ζήτημα; Οι κάτοικοι που γειτνιάζουν με το έργο και αυτοί που κάνουν χρήση του Δάσους μας τι έχουν να πουν;

π.