Διαβάζοντας κάθε φορά ότι συνεδριάζει το Δημοτικό Συμβούλιο της Πόλης μας, διαβάζουμε συνάμα πως αυτό θα συνεδριάσει στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Ενιαίου Λυκείου Νέας Φιλαδέλφειας “Μίλτος Κουντουράς”…
Υπήρξε ο Μίλτος Κουντουράς διακεκριμένος παιδαγωγός, που στας δυσμάς του σύντομου βίου του (1889-1940) κατοίκησε στην Πόλη μας, γιος του ο μηχανολόγος μηχανικός Λίνος Κουντουράς, που νονός του υπήρξε ο εκ των κορυφαίων παιδαγωγών μας Αλέξανδρος Δελμούζος.
Στην διευθύντρια του Πολυκλαδικού Ευαγγελία Καπετάνου οφείλουμε την ονομασία του Σχολείου ως “Μίλτος Κουντουράς”, αλλά στις μαθήτριές του στο Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης το βιβλίο με τίτλο “Μίλτος Κουντουράς. Διδασκαλείο Θηλέων Θεσσαλονίκης 1927-1930”, Αθήνα 1976, Σελ. 241 – για το οποίο καταχωρώ σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” την παρουσίαση που είχε κάνει στο περιοδικό “Διαβάζω”, την άνοιξη του 1977, η παιδαγωγός Καλλιόπη Μουστάκα:
“Πώς να παρουσιάσεις με λόγια ένα βιβλίο που στις 250 σελίδες του κλείνει ένα τρίχρονο έργο χαράς και δημιουργίας; Πώς μπορείς να δώσεις στον αναγνώστη να καταλάβει, όχι μόνο τι γίνηκε τότε, αλλά ποια ήταν η επίδραση της δουλειάς εκείνης στην διάπλαση των παιδιών της χώρας μας, που για τριάντα πέντε χρόνια είχαν στα χέρια τους οι μαθήτριες της Ιερής Τριετίας, που με πάθος και πίστη αγωνίζονταν στα απόμακρα χωριά της Βόρειας Ελλάδας;
Και σήμερα ακόμη υπάρχουν παιδαγωγοί, που φανερά ή κρυφά αντλούν από τα διδάγματα της πρωτοποριακής εκείνης προσπάθειας. Και λέμε “κρυφά” γιατί και μόνο το όνομα του Κουντουρά ήταν για πολλά χρόνια ταμπού, παρ’ όλο που η συκοφαντία που ο σκοταδισμός είχε στήσει γύρω του γκρεμίστηκε με την απαλλακτική έκθεση του απόλυτα συντηρητικού εκπροσώπου του Υπουργείου Παιδείας, που είχε κάμει τις ανακρίσεις.
Το βιβλίο γράφτηκε από εκατό περίπου μαθήτριες του Κουντουρά, που, ώριμες από την δουλειά και την ζωή μισού περίπου αιώνα, υλοποιούν τις αναμνήσεις και τα βιώματα της εποχής εκείνης σε μια προσφορά αγάπης στον άνθρωπο του σήμερα και σαν ένα δείγμα τιμής και ευγνωμοσύνης στον δάσκαλο του τότε.
Και είναι πραγματική προσφορά αγάπης στον σύγχρονο Έλληνα το βιβλίο αυτό, γιατί παρουσιάζει την φωτισμένη εκπαίδευση δασκάλων στην χώρα μας στην δύσκολη εποχή της μετα-Μικρασιατικής Καταστροφής. Και είναι δείγμα τιμής και ευγνωμοσύνης στον δάσκαλο το ότι οι μαθήτριές του κάμανε τρόπο ζωής και εργασίας τους τις φιλελεύθερες και ανθρώπινες αρχές που εκείνος τις είχε διδάξει.
Δεν είναι περίεργο που οι αρχές αυτές, για τις οποίες ακόμη και σήμερα αγωνίζεται η Ανθρωπότητα, κίνησαν τον φθόνο και το μίσος του κατεστημένου της εποχής εκείνης. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα. Πολλοί φωτισμένοι και προοδευτικοί άνθρωποι διώκονται ή παραγκωνίζονται. Το Υπουργείο τότε, παρ’ όλο που αθώωσε τον Κουντουρά, του στέρησε το έργο του, κι έτσι έσβησε η φλόγα της αναγέννησης που θα μπορούσε να φωτίσει μια αληθινή μεταρρύθμιση.
Οι δασκάλισσες που έγραψαν το βιβλίο κατάφεραν να δώσουν το ιστορικό και κοινωνικό κλίμα της εποχής εκείνης και να εντάξουν μέσα σ’ αυτό τον αγώνα για την εκπαιδευτική αναγέννηση που ο Κουντουράς είχε οραματισθεί στα νιάτα του όταν αγωνίζονταν για την απελευθέρωση της Λέσβου και για την επιτυχία των στόχων της Φοιτητικής Συντροφιάς ή του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Κατάφεραν ακόμη να παρουσιάσουν την παιδαγωγική θεωρία και πράξη που γίνονταν στο Διδασκαλείο και στα πρότυπα που είχαν σαν βάση τις αρχές: ίσες ευκαιρίες για όλους, δημιουργική εργασία του μαθητή όποιας ηλικίας, ηθική (με την πλατειά σημασία της λέξης) κοινωνική και αισθητική αγωγή του παιδιού και του εφήβου, ελεύθερο διάλογο, εργασία σε ομάδες και όλα τα άλλα μέσα που οδηγούν στην αληθινή μάθηση και στην καταξίωση του έργου του δασκάλου.
Δάσκαλοι, καθηγητές και γονείς που θα διαβάσουν το βιβλίο αυτό έχουν πολλά να ωφεληθούν για την δική τους αυτομόρφωση και για το καλό των παιδιών της χώρας μας. Το βιβλίο διαβάζεται άνετα και ευχάριστα και η έκδοση έχει υψηλό επίπεδο. Το μόνο που θα είχε να παρατηρήσει κανείς είναι ότι του λείπει ευρετήριο ονομάτων και όρων, απαραίτητο για το είδος του βιβλίου. Αλλά αυτό είναι λεπτομέρεια. Θα ευχόμουν να διαβαστεί και από φοιτητές και σπουδαστές, ιδιαίτερα Παιδαγωγικών Ακαδημιών. Ακόμη πρέπει να σημειωθεί ότι οι ίδιες οι δασκάλισσες κάλυψαν τα έξοδα της έκδοσης και ότι διαθέτουν τις εισπράξεις από την πώληση του βιβλίου για την δημιουργία Κοινοτικής Βιβλιοθήκης στο χωριό του Κουντουρά στην Λέσβο. Εύγε τους”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
