Όσα καταχωρώ σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” τα απέσπασα από ένα ευρύτερο κείμενο του Γιώργου Θεοτοκά. Αναφέρονται σε μια αρχή πολιτειακή, βγαλμένη από το μεγάλο καμίνι της Επανάστασης του 1821, η οποία “βρίσκεται διατυπωμένη” -σημειώνει ο Γιώργος Θεοτοκάς- “στο Σύνταγμα που ψήφισε η Β’ Εθνοσυνέλευση του Άστρους, με τα ακόλουθα απλοϊκά και συγκινητικά λόγια: “Εις την Ελληνικήν Επικράτειαν ούτε πωλείται ούτε αγοράζεται άνθρωπος· αργυρώνητος δε παντός γένους και πάσης θρησκείας, άμα πατήσας το Ελληνικόν έδαφος, είναι ελεύθερος και από τον δεσπότην αυτού ακαταζήτητος”.
“Προσέξτε τις ευγενικές αυτές φράσεις” -συνεχίζει ο Γιώργος Θεοτοκάς- “γιατί το νόημά τους είναι βαθύ και πολυσήμαντο. Δίνουν στο Ελληνικό έδαφος μια ιδιότητα, θαρρείς, θεϊκή και στην εθνική μας συνείδηση ένα πλάτος πανανθρώπινο. Κάθε άνθρωπος, απ’ όποια φυλή κι όποια θρησκεία, μόλις πατήσει Ελληνικό χώμα γίνεται ελεύθερος. Αγγίζοντας την γη μας, γεμίζει ελευθερία. Δεν υπάρχει ωραιότερος συμβολισμός – όμως συμβολισμός οπλισμένος, εδώ, από την δύναμη του επαναστατημένου λαού, με κύρος συνταγματικό”.
Και προσθέτει: “Λέμε λοιπόν πως αυτή είναι η αληθινή εθνική μας παράδοση, ο γνήσιος, ο τίμιος, ο ειλικρινής Ελληνικός πατριωτισμός. Είναι η παράδοση που συνταιριάζει το Ελληνικό πνεύμα με το πνεύμα της ελευθερίας και την εθνική ιδέα με τον γενναιόδωρο ανθρωπισμό. Είναι η σχολή του Ρήγα Φεραίου και του Αδαμάντιου Κοραή και των Επαναστατικών Εθνοσυνελεύσεων που εφαρμόσανε τα διδάγματά τους. Είναι το πνεύμα του Σολωμού, του Κάλβου, του Μακρυγιάννη, του Ψυχάρη, του Παλαμά, όλων χωρίς εξαίρεση των άξιων του ονόματος πνευματικών οδηγών του Νεώτερου Ελληνισμού. Είναι η πολεμική μας παράδοση, που από τα Δερβενάκια και το Μεσολόγγι ως το Αρκάδι κι ως τους Βαλκανικούς πολέμους και το Σκρα και την Σμύρνη κι ως την Πίνδο και το Ρούπελ και την μάχη της Κρήτης και τους κατοπινούς αγώνες, στάθηκε πάντα παράδοση πολέμων απελευθερωτικών, για το ξεσκλάβωμα αλύτρωτων αδελφών ή για την υπεράσπιση βωμών και εστιών. Είναι τέλος, η παράδοση της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας, που η ηθική της αξία, ο μεγάλος τίτλος της για το παρόν και το μέλλον είναι ότι αγωνίστηκε για την ελευθερία – για να αισθάνεται ελεύθερος κάθε άνθρωπος που πατά αυτό εδώ το χώμα”.
Συμπληρώνω τώρα πως το κείμενο του Γιώργου Θεοτοκά, από το οποίο απέσπασα τα παραπάνω είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα “Καθημερινά Νέα” στις 21 Ιουνίου 1946 και έχει περιληφθεί και στο βιβλίο του “Πολιτικά Κείμενα”, Εκδοτική Εταιρεία “Ίκαρος”, Αθήνα 1976, σελ. 53-56.
Κώστας Π. Παντελόγλου
