Στην κακογραμμένη ανακοίνωση του γραφείου τύπου του δημάρχου για τους “υποχρεωτικούς” εποχιακούς καθαρισμούς ιδιωτικών οικοπέδων αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι “Εάν δεν καθαριστεί ένα ιδιωτικό οικόπεδο, ενεργοποιείται η αρμόδια υπηρεσία του Δήμου. Αυτή, κατόπιν αίτησης ή καταγγελίας, προβαίνει σε αυτοψία, αποστέλλει ειδοποίηση με συστημένη επιστολή και, ο πολίτης θα πρέπει, σε διάστημα 15 ημερών να προβεί στην αποψίλωση. Αν και πάλι δεν το πράξει, οι υπηρεσίες του Δήμου καθαρίζουν μεν τον χώρο, αλλά στον ιδιοκτήτη επιβάλλονται, σύμφωνα με τον νόμο, ποινικές (από την Πυροσβεστική Υπηρεσία) και διοικητικές κυρώσεις (από τον Δήμο), δηλαδή η σχετική δαπάνη καθαρισμού, αλλά και πρόστιμο”.
Μας υπέδειξε δήθεν μια διαδικασία η δημοτική αρχή, συσκότισε όμως το νομικό πλαίσιο (και νομίζει ότι το έκανε τεχνηέντως, κοτσάροντας τη λέξη “ενεργοποιείται” για να την ακυρώσει μισή αράδα μετά…), άσε που δεν μας είπε ποια είναι η αρμόδια υπηρεσία και πού θα πρέπει να απευθυνθεί ο πιθανός καταγγέλων. Μας είπε, όμως, εμμέσως πλην σαφώς, ότι τη δουλειά της δεν μπορεί να την κάνει.
Το άρθρο 94 του Ν. 3852/2010 (“Καλλικράτης”) προβλέπει ότι στις αρμοδιότητες περιβάλλοντος των δήμων περιλαμβάνεται «η μέριμνα, σύμφωνα με τις ισχύουσες πυροσβεστικές διατάξεις, για την τήρηση των υποχρεώσεων καθαρισμού, από τους ιδιοκτήτες, νομείς, και επικαρπωτές, των οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, που βρίσκονται εντός πόλεων, κωμοπόλεων και οικισμών και σε απόσταση μέχρι 100 μέτρων από τα όριά τους, καθώς και η υποχρέωση αυτεπάγγελτου καθαρισμού από τους δήμους, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης των υπόχρεων. Σε βάρος εκείνων που δεν συμμορφώνονται επιβάλλεται πρόστιμο πενήντα (50) λεπτών, ανά τετραγωνικό μέτρο του οικείου χώρου, το οποίο και αποτελεί έσοδο του οικείου δήμου, βεβαιούται εις βάρος τους η ισόποση σχετική δαπάνη του δήμου προς καθαρισμό και υποβάλλεται μήνυση για το αδίκημα του άρθρου 433 του Ποινικού Κώδικα». Σύμφωνα με το άρθρο 2 της Πυροσβεστικής Διάταξης 4/2012 (ΦΕΚ 1346/Β/25-4-2012), η Πυροσβεστική είναι αρμόδια για την υποβολή της σχετικής μήνυσης και για τίποτε άλλο.
Όπως προκύπτει με σαφήνεια από τον “Καλλικράτη”, η μέριμνα για την τήρηση των υποχρεώσεων καθαρισμού ανήκει τις αρμοδιότητες περιβάλλοντος του δήμου εδώ και χρόνια· πώς τεκμαίρεται “μέριμνα” αν η αρμόδια υπηρεσία δεν ενεργοποιηθεί στ’ αλήθεια, ελέγχοντας αυτεπαγγέλτως τα οικόπεδα, ώστε να εκκινήσει η διαδικασία του καθαρισμού εκεί όπου υπάρχουν, σύμφωνα και με την εμπειρία χρόνων, αδιάφοροι ιδιοκτήτες;
Τα έχουμε ξαναγράψει στον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας αυτά, όταν η προηγούμενη δημοτική αρχή αντιμετώπιζε κατά παρόμοιο τρόπο, με ανακοινώσεις του γραφείου τύπου δηλαδή, τις διαδοχικές πυρκαγιές στη Μπριτάννια και τον Τεγόπουλο, χωρίς να ενοχλεί τους πασίγνωστους ιδιοκτήτες τους που μεθοδεύουν εδώ και χρόνια την απαξίωση των βιομηχανικών κελυφών (παρεμπιπτόντως, την ίδια περίοδο κάτι Βέττοι σήκωναν παντιέρα για την εγκατάλειψη στη MAVA και την αδράνεια του δήμου – τώρα μόνο “σύμπνοια και ενότητα”).
Θυμίσαμε τότε ότι το σχετικό άρθρο 268, εδάφιο 1 του Κώδικα Βασικής Πολεδομικής Νομοθεσίας προβλέπει: «Οι κύριοι, νομείς ή επικαρπωτές κτιρίων οφείλουν να τα διατηρούν σε τέτοια κατάσταση ώστε να μην αποτελούν κίνδυνο ανθρώπων ή ξένων πραγμάτων ή κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, να μην προσβάλουν το φυσικό, το πολιτιστικό και το πολεοδομικό περιβάλλον και γενικότερα να μην υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής της περιοχής τους. Αν τα προαναφερόμενα πρόσωπα παραλείπουν την υποχρέωσή τους αυτή, μπορεί να επεμβαίνει το Δημόσιο ή ο οικείος ΟΤΑ και να εκτελεί τις εργασίες, καταλογίζοντας τη σχετική δαπάνη σε βάρος των υποχρέων. Οι κάτοχοι των ακινήτων υποχρεούνται να ανέχονται τις παραπάνω επεμβάσεις. Το Δημόσιο ή ο οικείος ΟΤΑ αναλαμβάνει το σύνολο ή μέρος της δαπάνης διατήρησης και ανάπλασης των κτιρίων, ανάλογα με το μέγεθος της δαπάνης και την οικονομική κατάσταση του υπόχρεου προσώπου».
Θα μπορούσε κανείς, αν μια φωτιά σε ένα εγκαταλελειμμένο οικόπεδο προξενήσει βλάβη σε τρίτη ιδιοκτησία ή σε άνθρωπο, να τεκμηριώσει υπό ορισμένες προϋποθέσεις παράβαση καθήκοντος στη μη αυτεπάγγελτη ενέργεια της υπηρεσίας ώστε να ελέγξει ποια οικόπεδα θέλουν καθαρισμό, όπως και να εγκαλέσει τον δήμο αστικά, ζητώντας αποζημίωση για οικονομική βλάβη ή και ποινικά, επικαλούμενος αμέλεια για σωματική βλάβη.
Ποιος είναι ο λόγος που παίρνει αυτό το ρίσκο η διοίκηση Βούρου-Κωνσταντινίδη-Κοπελούσου (αλλά και οι προηγούμενες διοικήσεις που δεν καθάριζαν τα ιδιωτικά οικόπεδα); Ένα στάδιο τής λείπει για να καταφέρει να κάνει τη δουλειά της σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους και διατάξεις: να εξασφαλίσει τη δυνατότητα σε υπάλληλο της υπηρεσίας περιβάλλοντος με τα κατάλληλα προσόντα να περιηγηθεί την πόλη και να καταγράψει τα προβληματικά οικόπεδα. Γιατί δεν το κάνει; Δεν έχει γεωπόνους ή όχημα να τους μεταφέρει; Δεν μπορεί να εντοπίσει τους ιδιοκτήτες των οικοπέδων; Τους ξέρει και δεν θέλει να τους ενοχλήσει; Δεν έχει χάρτη της πόλης; Έχει ξεκινήσει να μετράει τα οφέλη της υπογειοποίησης και δεν θέλει να διακόψει γιατί θα χάσει το μέτρημα; Τι τρέχει, τέλος πάντων, και πετάει το μπαλάκι;
Αντί η δημοτική αρχή να μας μιλήσει για τους λόγους της ομολογούμενης αδυναμίας της αρμόδιας υπηρεσίας (τι έκπληξη: αρμόδιος αντιδήμαρχος Μιχάλης Κουτσάκης, αφού η Πολιτική Προστασία εμπίπτει στις αρμοδιότητές του) να ελέγξει πράγματι τα οικόπεδα της πόλης και να εντοπίσει τους ανεύθυνους ιδιοκτήτες ή, τέλος πάντων, να τα καθαρίσει μόνη της (3,17 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι η ΝΦ-ΝΧ χωρίς το Άλσος, δεν είναι κι η Νέα Υόρκη), επικαλείται το μητσοτακικό επιχείρημα της “ατομικής ευθύνης”: ενθαρρύνει τις καταγγελίες και, θα προσθέταμε, μια κουλτούρα κατάδοσης.
Είναι κάπως κωμικοτραγικό να το κάνει αυτό η δημοτική αρχή στην προσπάθειά της να απονομιμοποιήσει τις δεκάδες καταγγελίες για την την εικόνα εγκατάλειψης της πόλης που έχουν πλημμυρίσει τα κοινωνικά δίκτυα. Ειδικά μάλιστα που δεν χρειάζεται να είσαι θαμώνας των τοπικού ενδιαφέροντος σελίδων του Facebook για να πλημμυρίσει το μάτι σου από εγκατάλειψη· αρκεί να βγεις μια βόλτα για να περπατήσεις – και επειδή πολλοί συμπολίτες το έκαναν αυτό το διάστημα χάρη στα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον.
Και, για να τα λέμε όλα, ποια θα ήταν η αντίδραση της δημοτικής αρχής αν οι κάτοικοι της πόλης ξεκινούσαν να βομβαρδίζουν τον δήμο με καταγγελίες που αφορούν τα καταστήματα εστίασης και τα συνοδά τους προβλήματα (αντικοινωνική στάθμευση, υπερβάσεις ορίων θορύβου κλπ.);
Επί αυτού του τελευταίου, ας θυμίσουμε κι αυτό το παλιότερο κείμενό μας.
π.