Ο Τάσος Αθανασιάδης γεννήθηκε στο Σαλιχλί της Μικράς Ασίας το 1913. Στη Νέα Φιλαδέλφεια εγκαταστάθηκε το 1927. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, το πρώτο μελέτημά του: “Πώς έβλεπε ο Φώτος Πολίτης την Νεοελληνική πραγματικότητα” (1936).
Ο Τάσος Αθανασιάδης ήταν ένα από τα 110 μέλη της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, μιας Εταιρείας με μεγάλο κύρος. Ένας από τους λόγους αυτού του κύρους ήταν οι πολύ βαρείς όροι εγγραφής – ο χαρακτηρισμός αυτών των όρων και η περιγραφή τους έχει γίνει από την Έλλη Αλεξίου σε δημοσίευμά της στην Επιθεώρηση Τέχνης το 1962 (*), αλλά και στο Διαβάζω το 1982.
Η Έλλη Αλεξίου στο δημοσίευμά της αυτό με τίτλο “Οι συγγραφείς στην Αντίσταση” δίνει την πληροφορία ότι “επί Κατοχής τα μέλη της Εταιρείας (Ελλήνων Λογοτεχνών) … είχαν σχεδόν στην ολότητά τους ενταχθεί στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ)”.
Είχαν οργανωθεί σε ομάδες, που συνέρχονταν τακτικά κι αντάλλαζαν γνώμες περί του πρακτέου – ο Τάσος Αθανασιάδης ανήκε στην ίδια ομάδα με την Έλλη Αλεξίου, τον Όμηρο Μπεκέ, τον Ναπολέοντα Παπαγεωργίου, την Τατιάνα Σταύρου· απ’ αυτή την ομάδα, η οποία συνεδρίαζε στο σπίτι της Τατιάνας Σταύρου στους Αμπελόκηπους, είχε περάσει και η Κατίνα Παπά, η Κλεαρέτη Μαλάμου και άλλοι.
Λεπτομερής η αναφορά της Έλλης Αλεξίου στο πλήθος των εθνικοαντιστασιακών δραστηριοτήτων των λογοτεχνών τα χρόνια της Κατοχής:
“Οι αντιστασιακές λογοτεχνικές ομάδες οργάνωσαν επανειλημμένα παραστάσεις στους επικεφαλής των τότε θρησκευτικών και πνευματικών ιδρυμάτων … στον Ερυθρό Σταυρό και στην Γερμανική πρεσβεία για την απελευθέρωση κρατούμενων συναδέλφων. … Συμμετείχαν στις πανελλήνιες απεργίες, ο καθείς στον τόπο της επαγγελματικής δουλειάς του. Έλαβαν μέρος στις πατριωτικές διαδηλώσεις στους δρόμους της Αθήνας και δέχτηκαν τις ένοπλες επιθέσεις δύο εισβολέων. Υπέγραψαν και υπέβαλαν ομαδικές εκκλήσεις και υπομνήματα στις διάφορες αρχές για την οργάνωση συσσιτίων, για την παροχή λαδιού, οσπρίων και ρουχισμού από την Ούνρα. Τροφοδοτούσαν τον παράνομο τύπο με ποικίλο υλικό, γράφανε συνθήματα και κυκλοφορούσαν από πόρτα σε πόρτα τα παράνομα τρυκ. Διατηρούσαν μυστικά ράδια, παίρνανε τις ειδήσεις των συμμαχικών μετώπων και τις διέδιδαν συντάσσοντας σχετικά δελτία ειδήσεων. Συνέγραψαν ποιήματα, ύμνους, θούρια που τα μελοποίησαν αντιστασιακοί συνθέτες. … Ενεργούσαν ποικίλους εράνους. Συνέγραψαν σκετς για καραγκιόζη και κουκλοθέατρο, που παίζονταν στα σπίτια, στα παιδικά συσσίτια, στα νοσοκομεία, με διάφορες ευκαιρίες και όπου τα πυρά στρέφονταν κυρίως κατά του μαυραγοριτισμού και της αναισθησίας των χορτάτων. …”.
Λεπτομερής η Έλλη Αλεξίου και στην αναφορά της για την εκτίμηση που έτρεφαν οι απλοί άνθρωποι στους συγγραφείς, εκτίμηση που εκδηλώθηκε στις παρελάσεις της Απελευθέρωσης με επευφημίες και ζητωκραυγές: “Να μας ζήσουν οι Γκόρκυδες της Ελλάδας”.
Η Έλλη Αλεξίου σημειώνει την τιμητική θέση του Τάσου Αθανασιάδη σ’ αυτές τις παρελάσεις, βαδίζοντας πλάι πλάι με τον Λουκά Καστανάκη και τον Απόστολο Μελαχροινό, μετά από τον Σκίπη, τον Αυγέρη, τον Όμηρο Μπεκέ, τον Βενέζη, την Τατιάνα Σταύρου, τον Βάρναλη, τον Άγι Θέρο, την Γαλάτεια Καζαντζάκη, τον Κοσμά Πολίτη, τον Μενέλαο Λουντέμη, την Μέλπω Αξιώτη, τον Ασημάκη Πανσέληνο, τον Νίκο Κατηφόρη, τον Στρατή Δούκα.
Υπό τους όρους της Κατοχικής λογοκρισίας και του Κατοχικού γενικότερα περιβάλλοντος, του Τάσου Αθανασιάδη, που κατοικούσε δίπλα στην Αγία Τριάδα στη Νέα Φιλαδέλφεια, εκδόθηκαν δύο έργα: Το πρώτο με τίτλο Οι θαλασσινοί προσκυνητές (Διηγήματα) το 1943 και το δεύτερο με τίτλο Ταξίδι στην μοναξιά (χρονικό από την ζωή του Καποδίστρια) το 1944.
Από τα άλλα έργα του σημειώνω εδώ τους Πανθέους (1948, 1953, 1961), τον Ντοστογιέβσκι του (1955), τον Σβάιτσερ (1963), τους Φρουρούς της Αχαΐας (1975), το Βεβαιότητες και Αμφιβολίες (δοκίμια) το 1980, τους Τελευταίους Εγγονούς (1984), Τα παιδιά της Νιόβης (1988).
Ο Τάσος Αθανασιάδης έγινε Ακαδημαϊκός (1986), τιμήθηκε από τη Νέα Φιλαδέλφεια το πρώτον επί Δημαρχίας Σάββα Σταματιάδη, παρά δε που από το 1963 δεν κατοικούσε στη Νέα Φιλαδέλφεια την επισκεπτόταν συχνά χαρίζοντας βιβλία στη Δημοτική Βιβλιοθήκη, αγοράζοντας μέλι από τον Ματσουκά στην πλατεία Πατριάρχου, νοιάζονταν το Δάσος της Νέας Φιλαδέλφειας και την εξέλιξη του Συνοικισμού των Μικρασιατών προσφύγων της…
(*) Σημειώνω πως το κείμενό της, που δημοσιεύτηκε στην Επιθεώρηση Τέχνης το 1962 και αναδημοσιεύθηκε στο Διαβάζω το 1982, η Έλλη Αλεξίου το είχε στείλει από το Βουκουρέστι όπου τότε βρισκόταν.
Κώστας Π. Παντελόγλου
