Ο Φραγκίσκος Κωνστανταράκης, γιος του Εαμικού Καθηγητή Γιάννη Κωνστανταράκη που είχε διατελέσει Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας στην τελευταία κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου (1928-1932), πήρε και αυτός μέρος στην Εθνική Αντίσταση τα Κατοχικά χρόνια, μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ Νέων και της ΕΠΟΝ, μάλιστα ως γραμματέας της οργάνωσης Νέας Φιλαδέλφειας.
Τα μέλη της οικογένειας του Καθηγητή Γιάννη Κωνστανταράκη (που καθηγήτεψε προπολεμικά στο 8ο Γυμνάσιο Αθηνών και μεταπολεμικά στο Γυμνάσιο της Νέας Φιλαδέλφειας), και ο Φραγκίσκος φυσικά, απολάμβαναν κύρους αν κρίνουμε και από τον τρόπο που ο παλαιός Φιλαδελφειώτης Δημήτρης Βασιλειάδης στο βιβλίο του Πριν από 70 χρόνια στη Νέα Φιλαδέλφεια (έκδοση του Πνευματικού Κέντρου Νέας Φιλαδέλφειας, 2004) αναφέρεται σ’ αυτά – και ας σημειωθεί πως η πολιτικοϊδεολογική τοποθέτηση του Δημήτρη Βασιλειάδη δεν ήταν συγκλίνουσα με εκείνη των μελών της οικογένειας του Καθηγητή Γιάννη Κωνστανταράκη.
Στον Φραγκίσκο Κωνστανταράκη αναφέρεται και ο Γιάννης Λεοντίδης στο Ημερολόγιο που κράτησε για τα Δεκεμβριανά και την υποχώρηση, και είδε το φως της δημοσιότητας από το Αρχειοτάξιο 21 των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (Δεκέμβριος 2019) – το Ημερολόγιο του Γιάννη Λεοντίδη, μαζί με τα πληροφοριακά σημειώματα επί των εγγραφών του Ημερολογίου του συναγωνιστή του Φραγκίσκου Κωνστανταράκη εμπιστεύτηκε προς δημοσίευση στον Σπύρο Κακουριώτη ο Βαρδής Βαρδινογιάννης της Εταιρείας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων (ΕΔΙΑ).
Ο Φραγκίσκος Κωνστανταράκης εργαζόταν στην Αγροτική Τράπεζα απ’ όπου απολύθηκε το 1947 και στράφηκε στη δικηγορία.
Το υποκοριστικό του “Φράγκουλας”, με το οποίο σημειώνεται στο Ημερολόγιο του Γιάννη Λεοντίδη, οφείλεται στον Νικόλαο Τρυπιά, στέλεχος του Κόμματος των Φιλελευθέρων, μετέπειτα Δήμαρχο της Νέας Φιλαδέλφειας (1951-1965) με την υποστήριξη της Αριστεράς.
“Κατ’ αρχάς ήμουν αποσπασμένος στο τάγμα – γράφει στην αρχή του Ημερολογίου του ο Γιάννης Λεοντίδης – και μέχρι χθες δεν ερχόμουν σ’ επαφή με το μέτωπο. … αλλά κάθομαι σ’ αναμμένα κάρβουνα. Πώς είναι δυνατόν να κάθομαι εγώ εδώ κι οι άλλοι στη φωτιά; Φθάνει πια, μέχρις εδώ. Κάπου εκεί κάτω ο Γκαής, ο Φράγκουλας, ο Κέφας, η Όρνιθα, το Τσουκαρδίκι θα έχουν πολλές φασαρίες.
Χθες το απόγευμα το ‘σκασα (*). Αντίο επιτελείον, τα μπακάζια μου και δρόμο … Σούρουπο έφθασα, τους βρήκα όλους. Ανάπνευσα. Το βράδυ κοιμηθήκαμε στρωματσάδα, σ’ ένα διάδρομο με το απαραίτητο κέφι.
15.12.1944
Από σήμερα αρχίζουν νέες δουλειές, νέα καθήκοντα. Εδώ η ατμόσφαιρα είναι πολεμική, εδώ ο θάνατος ενεδρεύει σε κάθε γωνιά, εδώ συσφίγγονται περισσότερο οι δεσμοί μεταξύ των ανθρώπων και η ξένοιαστη παρέα στρατιώτες! …”.
(*) Σύμφωνα με προφορική αφήγηση του Φραγκίσκου Κωνστανταράκη, και ο ίδιος πιο πριν είχε παρουσιαστεί αυτοβούλως στην Κυψέλη, καθώς, όντας γραμματέας του ΕΑΜ Νέων και της ΕΠΟΝ Νέας Φιλαδέλφειας, δεν μπορούσε “να είναι όλα τα παιδιά που κάποτε είχα οργανώσει κι εγώ να κάθομαι σπίτι μου”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
