Όσα ακολουθούν είναι από τη χειρόγραφη εργασία μου με τίτλο
ΓΝΩΣΙΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ – ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΕΣ ΠΑΤΡΙΔΕΣ
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΟΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΣ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ
Οδοί και πλατείες και τα σημαινόμενά τους, διατυπωθέντα εγκυκλοπαιδικώς και συμπληρωθέντα βιβλιογραφικώς αλλά και μετά κειμένων διαφωτιστικών,
η οποία επί του παρόντος εκτείνεται σε 175 σελίδες. Η εργασία μου αυτή ανασυστήνει τους δρόμους και τις πλατείες του Συνοικισμού της Νέας Φιλαδέλφειας, πριν τις μετονομασίες ή και άλλο “πείραγμά” τους, που κατά τη γνώμη μου έχουν τραυματίσει τον χαρακτήρα του, ζωντανεύοντας κατά το δυνατό τις Μικρασιατικές Πατρίδες, προάγοντας συνάμα τη γνώση για τη Μικρασία.
Όσα αφορούν την οδό Καππαδοκίας θα τα δώσω στον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας σε δύο συνέχειες – αρχίζω με το πρώτο μέρος:
“[Η οδός Καππαδοκίας] αναφέρεται στην Καππαδοκία, μεγάλη χώρα της Μικράς Ασίας, μεταξύ του Άλυος και του Ταύρου, του Ευφράτη και του Εύξεινου Πόνου. Το αρχαίο έθνος των Καππαδοκών εγκαταστάθηκε εκεί γύρω στο 1600 π.Χ., κατακτήθηκε από τους Ασσύριους (11ος π.Χ. αιώνας) και τον ΣΤ’ π.Χ. αιώνα υποδουλώθηκε στους Μήδους και μετά στους Πέρσες. Το 325 π.Χ. καταλήφθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο, μετά δε τον θάνατο τούτου περιήλθε στον Ευμένη και κατόπιν στους Αντιγονίδες μέχρι το 301. Το 17 μ.Χ. η Καππαδοκία έγινε Ρωμαϊκή επαρχία, έκτοτε δε απετέλεσε σπουδαίο κέντρο της Χριστιανικής θρησκείας με πρωτεύουσα την Καισάρεια (η οποία παλαιότερα ονομάζονταν Μάζακα και Ευσέβεια), που υπήρξε η πατρίδα των Ευσεβίου του Καισαρείας, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Ναζιανζινού, Γρηγορίου της Νύσσης κλπ.). Κατά τον Ζ’ αιώνα μ.Χ. υπετάγη στους Πέρσες, μέχρι δε του ΙΑ’ αιώνος περιήλθε στους Σελτζούκους και κατά τον ΙΕ’ αιώνα στους Οθωμανούς. Μέχρι το 1922 οι κάτοικοι της Καππαδοκίας ήταν Μουσουλμάνοι (Τούρκοι, Κούρδοι, Αφσάριοι, Κιρκάσιοι) και Χριστιανοί Ορθόδοξοι (Έλληνες και Αρμένιοι), μιλούσαν δε την ελληνική γλώσσα μετά πολλών αρχαϊσμών, την τουρκική, την αρμενική και την κουρδική. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 όλοι οι Χριστιανοί κάτοικοι, κατόπιν της ανταλλαγής των πληθυσμών, ήρθαν στην Ελλάδα.
Περί Καππαδοκίας τα ακόλουθα βιβλία και δημοσιεύματα: 1) Νικόλαος Σ. Ρίζος, Καππαδοκικά ήτοι Δοκίμιον ιστορικής περιγραφής της Αρχαίας Καππαδοκίας κλπ., Κωνσταντινούπολις 1856, 2) Αναστάσιου Μ. Λεβίδου, Ιστορία της Καππαδοκίας Ι. Εκκλησιαστική Ιστορία, Αθήναι 1885 (Ο Μανουήλ Γεδεών στο Πανελλήνιο Λεύκωμα Εθνικής Εκατονταετηρίδος, Τόμος 5, Αθήναι 1930 σημειώνει: “.. υπό Αναστ. Μ. Λεβίδου εκδοθέντος ως ιδία τα περί Καππαδοκίας χειρόγραφα του αείμνηστου Μητροπολίτου Καισαρείας Ευσταθίου Κλεοβούλου και τα πολύτιμα καθώς ήκουσα απομνημονεύματα του μακαρίτου Παΐσιου Καισαρείας), 3) Αναστάσιος Μ. Λεβίδης, Πραγματεία περί πολιτισμού και διανοητικής αναπτύξεως των Καππαδοκών και των εκ Καππαδοκίας διαλαμψάντων, Ζίντζίντερέ 1899, χειρόγραφο στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, 4) Αναστάσιος Μ. Λεβίδης, Ιστορικόν Δοκίμιον Περιγραφή Καππαδοκίας, δακτυλόγραφο στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, 5) Εμμανουήλ Ι. Τσαλίκογλου, Οι εν διασπορά Καππαδόκες, Αθήνα 1954, χειρόγραφο στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, 6) Βασιλείου Τατάκη, Η συμβολή της Καππαδοκίας στην χριστιανική σκέψη, Έκδοση του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, 1960, 7) Εμμανουήλ Ι. Τσαλίκογλου, “Πότε και πώς ετουρκοφώνησεν η Καππαδοκία”, Μικρασιατικά Χρονικά ΙΔ’ (1970), σελ. 9-30, 8) Μέλπω Μερλιέ, “Οι ελληνικές κοινότητες της Καππαδοκίας”, Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών, τόμος πρώτος 1977, σελ. 29-74, 9) Μαρία Β. Ασβέστη, Επαγγελματικές ασχολίες των Ελλήνων της Καππαδοκίας, Αθήνα 1980, 10) Καλλιόπη Μουσαίου-Μπουγιούκου, “Ταξίδι στην Καππαδοκία 24 Αυγούστου-8 Σεπτεμβρίου 1959. Στιγμιότυπα και διαβατάρικες εντυπώσεις”, Δελτίο ΚΜΣ, τόμος τρίτος, 1982, σελ. 209-228, 11) Αλέξης Αλεξανδρής, “Η απόπειρα λειτουργίας Τουρκορθόδοξης Εκκλησίας στην Καππαδοκία 1921-1923”, Δελτίο ΚΜΣ, τόμος τέταρτος 1983, σελ. 159-210 (περιέχεται και πλήθος πληροφοριών που αφορούν το Καππαδοκικό στοιχείο εκτός των εξελίξεων επί του εκκλησιαστικού), 12) Μ. Βαϊάννη, “Μαρία Β. Ασβέστη, Επαγγελματικές ασχολίες των Ελλήνων της Καππαδοκίας, Εκδόσεις Επικαιρότητα, Αθήνα 1980, 208 σελίδες (βιβλιοπαρουσίαση)”, Μικρασιατικά Χρονικά ΙΗ’ (1988), 13) Ηλίας Αναγνωστάκης-Ευαγγελία Μπαλτά, Η Καππαδοκία των ζώντων μνημείων, Εκδόσεις Πορεία, Αθήνα 1990, 96 σελίδες, 14) Ελισάβετ Α. Ζαχαριάδου, “Ηλίας Αναγνωστάκης-Ευαγγελία Μπαλτά, Η Καππαδοκία των ζώντων μνημείων, Εκδόσεις Πορεία, Αθήνα 1990 (βιβλιοκρισία)”, Δελτίο ΚΜΣ, τόμος δέκατος 1993-1994, σελ. 386-389, 15), B. Shantre, Ταξίδι στην Καππαδοκία το 1893, Εκδόσεις Τροχαλία, Αθήνα 1999, 16) Ιορδάνης Β. Παπαδόπουλος, “Περί Καππαδοκίας. Η Εκπαίδευση στην Καππαδοκία από την αρχαιότητα ως και την ανταλλαγή των πληθυσμών”, Πρακτικά 2ου Συμποσίου ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ. (2005), Ν. Ιωνία 2006, σελ. 196-236, 17) Ιωάννης Ηλ. Βολανάκης, “Χριστιανικές αρχαιότητες και μνημεία της Μικράς Ασίας”, Δελτίο ΚΜΣ, τόμος δέκατος πέμπτος 2008, σελ. 164-256, ειδικότερα σελ. 225-231, 18) Γιάννης Θ. Σταματιάδης, Βραχοκκλησιές και Πετρομονάστηρα της Καππαδοκίας, Εκδόσεις ΚΕ.ΜΙ.ΠΟ., Ν. Ιωνία 2009, σελ. 250”
[Ακολουθεί συνέχεια]
Κώστας Π. Παντελόγλου
