Η προσπάθεια, κάθε φορά, ιδιοποίησης ενός χώρου μαρτυρίων των αγωνιστών της κοινωνικής προόδου, δεν επιτρέπει στο κομμουνιστικό κόμμα δια του γενικού γραμματέως του εκφραζομένου, να αναφερθεί σε ολόκληρη την αλήθεια, εν πάση περιπτώσει σε περισσότερες όψεις της.
Έγραψα σχετικά όταν ο Δημήτρης Κουτσούμπας επισκέφτηκε στις 11 Ιουνίου 2016 τον Άη Στράτη (βλ. Ο Κόσμος της Ν. Φιλαδέλφειας, 15 Ιουνίου 2016) – τα όσα είπε στη Μακρόνησο στις 6 Σεπτεμβρίου 2020 έχουν και τέτοιες όψεις, αλλά και άλλες πολύ σοβαρότερες.
Τι επιχειρήθηκε στη Μακρόνησο; Απ’ όσα είπε ο Δημήτρης Κουτσούμπας, “Το κάτεργο της Μακρονήσου ήταν συνέχεια. Συνέχεια των διώξεων σε βάρος του ΚΚΕ και των πρωτοπόρων αγωνιστών”.
Όμως δεν πρόκειται περί αυτού: Στην Μακρόνησο και με το φόβητρο της Μακρονήσου επιχειρήθηκε η Αποεαμοποίηση ενός μεγάλου πλήθους προσώπων, που ήδη ορισμένες λανθασμένες κινήσεις του κομμουνιστικού κόμματος είχαν απομειώσει και σε συνέχεια με τον εμφύλιο περαιτέρω απομείωσαν.
Η Αποεαμοποίηση, ωστόσο, η επιδίωξη της άρχουσας τάξης και των Αγγλοαμερικανών, έφερε στο Μακρονήσι χιλιάδες και χιλιάδες πολιτών που είχαν υπάρξει Εαμίτες, Επονίτες, Ελασίτες, που περιλάμβαναν στους κόλπους τους και κομμουνιστές φυσικά.
Τι σήμαινε Αποεαμοποίηση πρωτίστως; Προφανώς τη θραύση των δεσμών των κομμουνιστών με τους άλλους αγωνιστές που ανήκαν σε άλλα κόμματα (Αγροτικό, Σοσιαλιστικό κά.) ή είχαν κάνει απλά στο ΕΑΜ, την ΕΠΟΝ, τον ΕΛΑΣ – δεσμών που είχαν σφυρηλατηθεί στο καμίνι των χρόνων της Κατοχής και της Αντίστασης.
Πέτυχαν τον σκοπό τους η άρχουσα τάξη και οι Αγγλοαμερικανοί; Τα εξωτερικά σημάδια της “εθνικής αναμόρφωσης” ίσως τους πρόσφεραν μια ανήσυχη ικανοποίηση…
Στην ουσία όμως;
Οι βουλευτικές εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950, ακόμη και στην ίδια τη Μακρόνησο δεν επέτρεψαν τη θριαμβολογία τους.
Προσθέτω και τούτο: το τελευταίο που είχαν στο μυαλό τους οι αγωνιστές της Μακρονήσου, ο οικογενειακός και κοινωνικός τους περίγυρος, ήταν οι τωρινές εκτιμήσεις του κομμουνιστικού κόμματος για την τότε κατάσταση του ελληνικού και παγκόσμιου κινήματος.
Δύο ακόμη πράγματα θα ήθελα να σημειώσω, επί του παρόντος:
Πρώτο: Δεν θα έπρεπε να γίνει μνεία της εφημερίδας Μάχη των “Σβωλοτσιριμώκων”, όπως τότε τους χαρακτήριζαν οι υπερεπαναστάτες, που κατάφερε να σκίσει, πρώτη αυτή, το πέπλο του σκότους γύρω από τη Μακρόνησο, για να πληροφορηθεί η ελληνική και παγκόσμια κοινή γνώμη τα καθέκαστα του “Νέου Παρθενώνα”;
Δεύτερο: Η Μακρόνησος δεν είναι μόνο Γιάννης Ρίτσος και Θάνος Μικρούτσικος – είναι πολλοί όσοι έχουν γράψει, ποιητικά εκφράσει, εικονοποιήσει (εικαστικά, κινηματογραφικά) κλπ. κλπ. Ας μαζευτεί το έργο τους. Ας μνημονεύεται, ας διαδίδεται· θα πρόκειται για μια δίκαιη πράξη που θα μας φέρει πιο κοντά στην αλήθεια.
Κώστας Π. Παντελόγλου
