Δεν φαντάζονται οι σημερινοί άνθρωποι πως μέχρι πριν μερικές δεκαετίες στην περιοχή Αθηνών υπήρχαν ακόμα περιβόλια και ως εκ τούτου αγρότες – τα προλάβαμε όλα αυτά και στα δικά μας χρόνια, και στην πόλη μας μέσα φυσικά (στο Τρίγωνο, σημερινό Πάρκο Μικρασιατών, επί παραδείγματι, στον Κόκκινο Μύλο επίσης), αλλά και τριγύρω απ’ αυτή (πέρα από την οδό Μαιάνδρου και στη δική μας Αγία Παρασκευή) υπήρχαν σπαρτά…
Αλλά ας διαβάσουμε τι γράφει ο Αθηναιογράφος Γιάννης Καιροφύλλας σχετικά στο βιβλίο του με τίτλο Η Αθήνα του Μεσοπολέμου (β’ έκδοση, Εκδόσεις Φιλιππότη, Αθήνα, 1988):
“Πολλά περιβόλια είναι στην περιοχή της Αθήνας σωστοί παράδεισοι. Στην Κολοκυνθού, στα Σεπόλια, στα Λιόσια και στο Μενίδι, στον Βουρλοπόταμο και στην Καλλιθέα καλλιεργούνται μεγάλες εκτάσεις με λαχανικά και το πρωί όλα αυτά πηγαίνουν στο παζάρι για να διατεθούν στους μανάβηδες. Το καλοκαίρι η ντομάτα και τα κολοκυθάκια κυριαρχούν. Υπάρχουν και πολλά φρούτα, που επίσης προέρχονται από τα περιβόλια της Αθήνας. Πλούσια τα ελέη. Νόστιμα όλα, τα μαγειρεύεις και μοσχοβολάνε οι μπάμιες, τα φασολάκια. Τα παντζάρια. Δεν υπάρχουν λιπάσματα. Οι κοπριές το φυσικό λίπασμα είναι το μυστικό της επιτυχίας. Η Πατησιώτικη πατάτα είναι σωστό γλύκισμα. Τα Κηφισιώτικα κεράσια αληθινή πανδαισία. Το ίδιο και οι φράουλες. Ωραία λαχανικά παράγει και το Χαλάνδρι. Οι Μαρουσιώτες περιβολαραίοι φημίζονται επίσης για την παραγωγή τους. Το καλοκαίρι υπάρχουν στην αγορά ωραία σταφύλια. Κυριαρχούν τα σαββατιανά που κατεβάζουν οι ίδιοι οι παραγωγοί με τα γαϊδουράκια τους και γυρίζουν τις γειτονιές της Αθήνας για να τα διαθέσουν. Ακόμη πιο νόστιμοι είναι οι ροϊδίτες που έρχονται από τα Μεσόγαια. Τα Σπάτα, το Κορωπί, το Λιόπεσι και το Μαρκόπουλο κρατάνε πάντα τα σκήπτρα της παραγωγής σταφυλιών και μούστου για την περίφημη ρετσίνα”.
Προσθέτω πως και στη Νέα Φιλαδέλφεια, στις γειτονιές της, κατέβαιναν από το Μενίδι για να πουλήσουν την πραμάτεια τους παραγωγοί – και στην πόλη μας είχαμε, εκτός από τους μανάβηδες (Καμαρόπουλο στην πλατεία Πατριάρχου, Λευτέρη στην πλατεία Κωνσταντινουπόλεως) με δικό τους μαγαζί και πλανόδιους όπως ήταν οι Βασιλείου, που έδρευαν ωστόσο στην Τράλλεων, όπου είχαν μάντρα και πώλησης ξύλων και κάρβουνου κωκ για τις σόμπες.
Κώστας Π. Παντελόγλου
