Αυτός είναι ο τίτλος του βιβλίου του Γιάννη Τσέβρεχου, που εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Έλλα της Λάρισας το 2002 σε 244 σελίδες.
Η αείμνηστη βιβλιοκριτικός Μάρη Θεοδοσοπούλου έγραψε για το βιβλίο αυτό, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα:
“… Τα τετράδια του βοσκού γράφονται στα προσήλια και στα σελώματα της Τσαπουρνιάς. Πέρα από τα χωριά του Ολύμπου, κουβαλούν την κληρονομημένη γνώση, μαζί με ό,τι ο ίδιος στοίβαξε… Τελικά μια πολύτιμη μαρτυρία από “ένα χωριουδάκι κτηνοτρόφων”, που η Πολιτεία ούτε το φτάνει, ούτε κατέχει τους αρχέγονους τρόπους επιβίωσής του, οπότε οι παρεμβάσεις της φαίνονται περισσότερο σαν απειλή.
Προίκα της φύσης τα ζώα για τον βοσκό και αυτός γκέκας δίπλα τους. Κάθε ζώο και το όνομά του, σύμφωνα με το χρώμα, τα κέρατα, τα αφτιά ή και τα μαστάρια του. … Αδιάκοπη η έγνοια των ζωντανών. Η κτηνιατρική και τα φάρμακα της σήμερον ωχριούν μπροστά στην σοφία των παλαιότερων, που γνώριζαν πώς να τα γιατρεύουν με βότανα και πρακτικά.
Τέχνη η βοσκή. Ο περιβόητος σκάρος που τραγούδησε ο Κρυστάλλης· γλέντι αλλά και μπελάς για τον τσοπάνη που πρέπει να ξυπνήσει από τ’ άγρια χαράματα. Όταν ένας θείος του Τσέβρεχου έβγαζε το κοπάδι για βοσκή, είχε 15 κιλά γάλα παραπάνω. “Από την φωνή του ανθρώπου μέχρι τον ‘αέρα’ την δροσιά την πρωινή, το μέρος που θα κάνεις ένα γύρισμα, την ώρα, ο συνδυασμός καιρού … όλα έχουν σημασία. Όπως, καλή ώρα, εκείνος ο τσοπάνης από τ’ Αϊντίν του Στρατή Δούκα, ο Έλληνας που έκανε τον Τούρκο και απόρησε με τις επιδόσεις του στην ποιμενική ο Χατζή-Μεμέτης της “ιστορίας”. Η γνώση του καλού βοσκού πολλαπλασιάζει την απόδοση του κοπαδιού, καθώς ξέρει τους βοσκότοπους και τους δρόμους των νερών. … Ένας βοσκότοπος, κατά πως γράφει, που το ‘50 και το ‘60 σήκωνε 10.000 ως 15.000 αιγοπρόβατα και 300 αγελάδες, σήμερα δεινοπαθεί με τις 1.500 και 2.000 αγελάδες που έφερε η στροφή στην αγελαδοτροφία.
Στα τετράδια υπάρχουν και ιστορίες σχεδόν μαγικές για τον αέρα που φοβίζει τους βοσκούς περισσότερο από την βροχή, ακόμη και από το χιόνι, γιατί σπιθιάζει τα ζώα και φαίνονται άρρωστα και σαν χαμένα. Και άλλες. … Από οικογένεια τσελιγκάδων ο Τσέβρεχος, δεμένος με την γίδα και την προβατίνα, ανιστορεί τον “γνώρο” και τον “γέννο” του κοπαδιού, αλλά και …
Ευεργετικά για μας τους πρωτευουσιάνους τα τετράδια ποιμενικής του Τσέβρεχου και όταν περιγράφει τη ζωή στο κακοτράχαλο βουνό και στους γιδότοπους και όταν αγανακτεί. Μεταξύ άλλων δίνουν υπόσταση στην λέξη παράδοση…”.
Συμπληρώνω τώρα πως η Μάρη Θεοδοσοπούλου έγραψε τα παραπάνω στο “ΒΗΜΑ/βιβλία” της Κυριακής 25 Μαΐου 2003.
Κώστας Π. Παντελόγλου
