Όσα καταχωρώ σήμερα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” απόσπασμα είναι από δημοσίευμα του Γιώργου Γ. Αλισανδράτου στο περιοδικό “Διαβάζω” (τεύχος 32, Ιούνιος 1980), με τίτλο “Τα Νεοελληνικά Λεξικά, Συνοπτικό Διάγραμμα” – τα θεωρώ κατατοπιστικά, παρά τον συνοπτικό τους χαρακτήρα, γι’ αυτό και τα καταχωρώ:
“Ό,τι δεν κατόρθωσε ο Γ.Ν. Χατζηδάκις το 1908 με την εισήγησή του στην Κυβέρνηση για ενιαίο Λεξικό της Ελληνικής γλώσσας, το ετόλμησε και ως ένα σημείο το κατόρθωσεν ο Αρχαίος εκδοτικός οίκος Δημητρίου Δημητράκου με το “Μέγα Λεξικόν όλης της Ελληνικής Γλώσσης”, που εκδόθηκε σε εννέα τόμους στην περίοδο 1933 έως 1953. Το “Λεξικό του Δημητράκου” καταγράφει και ερμηνεύει λέξεις απ’ όλες τις περιόδου της Ελληνικής γλώσσας: αρχαία, μεταγενέστερη, μεσαιωνική, νεώτερη και σύγχρονη (καθαρεύουσα και δημοτική).
Το έργο βραβεύτηκε το 1953 από την Ακαδημία Αθηνών με εισηγητική επιτροπή τον Σωκράτη Κουγέα, τον Ιωάννη Καλιτσουνάκη και τον Φαίδωνα Κουκουλέ “δια την μεγάλην αυτού επιστημονικήν αξίαν και την εξ αυτού προκύπτουσαν εθνικήν ωφέλειαν”.
Όπως γράφεται στην εισήγηση της επιτροπής, “δια της μεθοδικής και ευσυνειδήτου ταύτης εργασίας συνεκεντρώθη εις ένα σώμα ολόκληρος η γλωσσική των Ελλήνων κληρονομία και δυνάμεθα να είπωμεν ότι εξεπληρώθη κάπως το όνειρον του μεγάλου διδασκάλου Γεωργίου Χατζηδάκι, όστις εισηγούμενος προς την Ελληνικήν Κυβέρνησιν το 1908 την σύνταξιν Λεξικού περιλαμβάνοντος ολόκληρον την Ελληνικήν γλωσσικήν παράδοσιν, από του Ομήρου μέχρι των ημερών μας, ηναγκάσθη ύστερον δι’ έλλειψιν των απαιτωμένων χρηματικών μέσων να περιορίση την προσπάθειάν του εις σύνταξιν Λεξικού μόνης της Νεοελληνικής, όπως περισώση τον δια του χρόνου αλλοιούμενον και αφανιζόμενον λεξιλογικόν πλούτον της λαλουμένης ημών γλώσσης”.
Κώστας Π. Παντελόγλου
