Έχουμε αναφερθεί στον Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας στις θυσίες της Ελλάδος κατά τη διάρκεια του β’ παγκοσμίου πολέμου, σύμφωνα με τα στοιχεία και τους υπολογισμούς του Κωνσταντίνου Δοξιάδη.
Όσα ακολουθούν απέσπασα από το ογκώδες βιβλίο μεγάλου σχήματος του Δημήτρη Φιλιππίδη με τίτλο Κωνσταντίνος Δοξιάδης (1913-1975). Αναφορά στον Ιππόδαμο, που εκτείνεται σε 396 πυκνοτυπωμένες σελίδες (Εκδοτικός Οίκος Μέλισσα 2015), και αναφέρονται σε όσα στον τίτλο σημειώνω:
“Η Απελευθέρωση της Αθήνας γίνεται στις 12 Οκτωβρίου 1944. Οι ξέφρενοι πανηγυρισμοί του πλήθους έκρυβαν όμως συσσωρευμένα πολιτικά πάθη που δεν θ’ αργούσαν να ξεσπάσουν. Η υπεσχημένη ειρήνη θ’ αναβληθεί έτσι για μια ακόμη πενταετία, καθώς τα Δεκεμβριανά του ’44 κι η μετέπειτα έναρξη του Εμφυλίου Πολέμου θα την έχουν ακυρώσει. Ο άνθρωπος-κλειδί σ’ αυτή τη μετάβαση από την κατάσταση των απερίγραπτων μαρτυρίων και δοκιμασιών του ελληνικού λαού στην περίοδο της ειρήνης είναι ο Δοξιάδης.
Έχοντας ήδη επιλέξει από την Αντίσταση στην περίοδο της Κατοχής σε ποιο στρατόπεδο ανήκει, θα στρωθεί άμεσα στη δουλειά. Σύμφωνα με τον Μιχαλάκη Γούτο: “Λοιπόν ζητήσαμε φιλοξενία από την Τράπεζα της Ελλάδος η οποία μας έδωσε μια μεγάλη αίθουσα που γίνονται οι συνελεύσεις η οποία γέμισε γραφεία, ακόμα εμαίνοντο οι πυροβολισμοί στας Αθήνας. Στο Θησείο κλπ. υπήρχαν εστίες συγκρούσεων και αρχίσαμε αμέσως, με καμμιά 15αριά επιστήμονες που επιστρατεύσαμε, να ετοιμάζουμε στοιχεία” (*)
Στην αρχή οι δυσκολίες ήταν ανυπέρβλητες, καθώς τα πάντα έμοιαζαν κατεστραμμένα και οι κρατικοί μηχανισμοί αδρανούσαν. Ο Δοξιάδης αγωνίστηκε με όλα τα μέσα να πείσει πως όχι μόνο δεν αρκεί η Ανοικοδόμηση (όπως πολλοί την προσλάμβαναν ως προσωρινό ή μόνιμο χτίσιμο των κατεστραμμένων σπιτιών), αλλά χρειάζεται να συνοδευτεί από την Ανασυγκρότηση της Ελλάδας, δηλαδή μιλούσε με καθαρά αναπτυξιακούς όρους ήδη το 1944. Έγραφε ατελείωτα υπομνήματα και εκθέσεις σε ανώτερούς του στην κυβέρνηση, και αρθρογραφούσε ασταμάτητα στις εφημερίδες, πρσπαθώντας να αποκτήσει ερείσματα στο ευρύ κοινό. Ήταν το πιο προβαλλόμενο ενεργό μέλος της ελληνικής αποστολής στα Ηνωμένα Έθνη που μπορούσε ν’ αρθρώσει λόγο και να υποδείξει στα εκεί συμβούλια τι πρέπει να γίνει σε διεθνές επίπεδο και όχι μόνο στη χώρα του”.
Σε σημειώσεις του ο Δημήτρης Φιλιππίδης πληροφορεί για εκθέσεις του Κωνσταντίνου Δοξιάδη προς ανωτέρους του ήδη από το 1944, για δισέλιδη επιστολή προς Νικόλαο Πλαστήρα εν σχέσει με σύστασιν κρατικής υπηρεσίας συντονισμού και οικονομικού σχεδίου” (17.1.1945), για έκθεσή του προς τον υπουργό Εξωτερικών Ιωάννη Σοφιανόπουλο (Άγιος Φραγκίσκος 12.6.1945), για σειρά 12 άρθρων του που δημοσιεύει στην εφημερίδα Το Βήμα (23.9-11.10.1945, με υπογραφή “Έλλην τεχνικός”) κά.
(*) Στην πρώτη αυτή περίοδο (ή και νωρίτερα), σημειώνει ο Δημήτρης Φιλιππίδης, ανήκει ένα επιβλητικό κείμενο 232 σελίδων του 1944, με τίτλο “The problem of reconstruction of the built areas in Greece”
